محمود فاضلی

کتاب جنجالی «17 نوامبر متولد شدم» نوشته دیمیتریس کوفیندیاس(1) یکی از اعضای اصلی سازمان 17 نوامبر یونان(2) در دهه 70 الی 90 میلادی یکی از کتاب‏هاي مهم و تاثیرگذار در حوزه تاریخ شفاهی این سازمان سیاسی – نظامی است.(3) این سازمان با عقاید مارکسیستی و ضد سرمایه‏داری و برای انتقام از نیروهای نظامی و کودتاچیان یونانی در سال 1973 شکل گرفت، سازمانی که اولین عملیات نظامی خود را در 23 نوامبر 1975 انجام داد. این سازمان در مدت 27 سال فعالیت خود 23 یونانی و خارجی از جمله شماری از تجارسرشناس، دیپلمات، چند پلیس، نظامیان آمریکایی، چند نماینده پارلمان، رئیس بانک مرکزی، کنسول ترکیه، وابسته نظامی انگلیس و مهم‌ترین آنها رئیس سازمان سیا در منطقه  را مورد هدف قرار داده و هر یک از آنها را به دلایل مختلف سیاسی و اقتصادی به قتل رسانده است. این گروه همچنین چند مرکز اقتصادی وابسته به آمریکا و اروپا در شهر آتن را مورد حملات نظامی خود قرار داده و در پایتخت و چند شهر یونان اقدام به بمب‏گذاری علیه چند روزنامه و شبکه تلویزیونی نمود. این گروه بعد از هر عملیات با ارسال اطلاعیه‌های خود برای دو روزنامه کثیرالانتشار از جمله «الفتروتیپیا» و «پوندیکی» هدف از اقدامات خود را برای افکار عمومی تشریح می‌کرد.

 کتاب 478 صفحه‌ای «17 نوامبر متولد شدم» که در 26 فصل تنظیم شده است بی‏شک تاثیرگذارترین کتاب منتشر شده در رابطه با معرفی اقدامات این سازمان از سوی یکی از عناصر اصلی این تشکیلات محسوب می‌گردد. ناشر کتاب در توضیحات کوتاه خود می‌نویسد: «انتشارات ما در طول پنجاه سال با وسواس و به دور از تعصب، اقدام به انتشار این کتاب کرده و تلاش داشته است که به مانند نوری باشد که از کتاب بر می‌خیزد و حقایق را روشن می‌کند. ما باور داریم که نیاز به روشن نمودن تمام جنبه‌های تاریخی و نادر دوره‌های تاریخی انتقادی و شناخت مراحل بحرانی تاریخ سیاسی کشور داریم.» ناشر تبلیغات ایجاد شده علیه کتاب را ناشی از فشارهای ایدئولوژیک، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی می‌داند. به زعم ناشر، انتشار کتاب به این معنا نیست که اثر از نویسنده دفاع می‌کند. دیدگاه‌های ارائه شده توسط نویسنده و نکاتی که در کتابش مورد تجزیه و تحلیل قرار داده است بر اساس متون اطلاعیه‌های این گروه در رسانه‌ها از جمله روزنامه، رادیو، تلویزیون و اینترنت است.

دادستان آتن انتشار این کتاب را مورد انتقاد قرارداده و هدف این کتاب را کسب درآمد دانسته و تأکید دارد باید راه‏هایی برای محکومیت این اقدام پیدا کنیم و باید این سئوال را مطرح کرد که آیا می توان از نظر حقوقی مانع از انتشار چنین اقداماتی گردید که صریحاً مبلغ تروریسم، جرم و جنایات است؟ وی مدعی شد هزینه چنین اقداماتی تروریستی قبلاً در یونان پرداخت شده است.

انتشار کتاب کوفیندیاس به عنوان معاون گروه تروریستی 17 نوامبر که از وی به عنوان مغز متفکر عملیات تروریستی این گروه نام برده می‌شود، موجب بروز جنجالی‌هایی در عرصه سیاسی این کشور گردید. نیکوس یانوپولوس، نویسنده مقدمه کتاب، به عنوان عضو حزب ائتلاف چپ معرفی شده که با تکذیب رسمی حزب ائتلاف چپ و نامبرده روبه‌رو شد. وی مدعی شده است در گذشته که حزب سابقش به «ائتلاف» پیوسته بود به عضویت حزب ائتلاف درآمده اما به دنبال جدایی حزبش از حزب ائتلاف از این حزب کناره گیری کرده است. تعدادی از اعضای خانواده قربانیان از جمله همسر وزیر خارجه اسبق یونان در واکنش  به انتشار این کتاب خواستار برخورد با انتشار کتاب شده است و آن را رسوایی جدید برای دمکراسی در یونان دانستند. همچنین میان نمایندگان حزب راستگرای نئودمکراسی و حزب ائتلاف چپ بحث‌های تندی در پارلمان در رابطه با حمایت از این سازمان و ترورهای آن صورت گرفت.

فرزند باکویانی، یکی از اعضای عالی رتبه ترور شده از سوی این سازمان به نمایندگی از خانواده‌اش از این کتاب به عنوان «کتاب خون» یاد کرده است. سخنگوی حزب راستگرای نئودکراسی نیز انتشار این کتاب توسط یک قاتل زنجیره‌ای را یک رسوایی برای دموکراسی دانسته است. این حزب از رئیس حزب ائتلاف چپ خواسته است آقای یانوپولوس را از این حزب اخراج کند و او پاسخ داده است که هرگز عضو حزب ائتلاف چپ نبوده است.

 دیمیتریس کوفیندیاس در سال 1958 در شهر «سیرون» واقع در شمال غربی یونان و در یک خانواده کشاورز به دنیا آمده است. تحصیلات خود را در رشته اقتصاد و حقوق آتن آغاز کرد اما به دلیل ضرورت مبارزه و آسیب‌های وارده به وی در جریان مبارزاتش، مجبور به کناره گیری از دروس آکادمیک شد. وی در سال 1973 به عضویت سازمان تروریستی 17 نوامبر درآمد و به شکل تدریجی عضو فعال این سازمان شد. وی مشخصاً در 84 اقدام نظامی این سازمان که در 11 مورد آن موجب قتل شده است، شرکت داشته است. وی در سال 2002 و در سلسله اقدامات امنیتی از سوی سازمان‌های اطلاعاتی یونان دستگیر و پس از محاکمه علنی وی یازده بار به حبس ابد و به هزاران سال زندان محکوم شده و هم اکنون دوران محکومیت خود را در زندان مرکزی «کوریدالو» آتن سپری می‌کند. وی و دیگر اعضای این سازمان به دلیل نوع جرم سنگین خود نمی‌توانند از مرخصی استفاده کنند. وی دستگیری خود و دیگر اعضای جنبش 17 نوامبر را برای جمع سازمان انقلابی، یک زیان و خسارت می‌داند. وی هم اکنون در حال ترجمه کتاب در زندان است.

 نویسنده مقدمه کتاب توضیحات ابتدایی کتاب خود را با عنوان «17 ویژگی» انتخاب کرده است که به کارگیری عدد 17 می‌تواند نشانه دیگری از علاقه وی به این گروه باشد. وی با لذت پیشنهاد نویسنده را برای وایرش و نوشتن مقدمه کتاب پذیرفته است. به نوشته وی، کوفیندیاس یک کتاب متفاوت به نگارش درآورده است، نکات مختلفی را از رویدادهایی داخلی مطرح می‌کند و با نگاه جانبدارانه‌ای از نویسنده می‌نویسد: «کتاب بعد از دوازده سال زندانی بودن وی نوشته است، یک زندانی خاص و ویژه با حداقل امکاناتی که در اختیار داشته است. او 17 نوامبر را واقعاً دوست دارد. مال خودش می‌داند، برایش تصمیم گرفته است، هزینه‌اش را نیز پرداخت کرده است. او از اقدامات خود توبه نکرده است. اگر چه ممکن است انتقاداتی داشته باشد اما پشیمان نیست و مسئولیت تمامی کارهایش را می‌پذیرد. در همه جای کتابش ضرورت عشق به زندگی و جنگ در موضوعات اجتماعی کشورش دیده می‌شود. او نگاه ملی به پدیده‌هایی همچون سوسیالیسم یونان، قبرس، روابط یونان و ترکیه و اوضاع یوگسلاوی سابق دارد.»

کتاب روایت‌های مختلفي از چپ یونان پس از دوران دیکتاتوری ارائه می‌کند. نویسنده تلاش دارد خود را در جریان تحولات سیاسی این دوره، نماینده مردم کشورش بداند و دائما از کلمه «مردم» استفاده کرده است. اما وی به ناتوانی چپ درکمک به بازسازی اعتماد به نفس جمعی طبقات فرودست یونان اشاره‌ای ندارد. کتاب به موارد متعددی از عمل سیاسی قانونی در بسیج اجتماعی و سیاسی و خشونت‌های سیاسی مسلحانه رادیکالیسم سیاسی و اجتماعی و اعتصاب، تظاهرات و درگیری با نیروهای سرکوب، یاد می‌کند. اين کتاب ارزیابی‌ها و بعضاً قضاوت‌های ذهنی اوست و ممکن است همه خاطراتش را نگفته باشد. خاطرات وی در پاره‌ای از موارد مسیر فردی را پیموده است. نویسنده در بخش‌های مختلف کتاب به بازسازی سازمان 17 نوامبر، بحران روایت‌های مختلف از جناح چپ (از جمله گرایش‌های نبرد مسلحانه پس از دوره دیکتاتوری)، افول رادیکالیسم و افزایش قدرت حزب سوسیالیسم یونان اشاره نموده است.