شماره 202    |    9 ارديبهشت 1394



عقاب علیه شیر

عقاب علیه شیر
یعقوب کریمی
انتشارات: سوره مهر
نوبت اول: 1393
قیمت: 12900 تومان

حمله احتمالی نظامی آمریکا به ایران از موضوعاتی است که دغدغه ذهنی نویسنده بوده است و بعد از مدتی بر آن شده بود که پیش بینی هایش را از این مخاطرات به قلم آورد و بر اساس شواهد و مستندات تاریخی و مباحث هشدار بدهد به همه آنهایی که در پاره‌ای از مباحث و برداشت‌هایی تاریخی و سیاسی خوش‏بینانه در برابر دشمنان خویش به تسامح می‌نشینند و تصور دارند تسامح آنان موجب تسالم آنها خواهد شد. اما واقعیت آن است که تسامح در برابر دشمن به تسلیم خود آنها منتهی می‌شود نه جان سلامت بردن.

به گفته نویسنده در حدود شش سال پیش که بحث تهدیدات و حمله آمریکا به ایران در دوران بوش پسر شدت گرفته بود، احساس کردم که جامعه نیاز به یک هوشیاری و آموزش استراتژیک دارد تا بتواند بر تهدیدهای پیش رو فائق آید. لذا تصمیم به نوشتن این کتاب گرفتم. با توجه به این که کتاب با نگاه آینده نگرانه به نگارش درآمده، خواندن آن در زمان حال هم برای خوانندگان دارای موضوعیت است. در این کتاب به سابقه غرب در حمله به کشورهای جهان اسلام و حضور آمریکا در ایران نیز پرداخته شده و راهکارهای مقابله نظامی با حمله آمریکا نیز مورد بررسی قرار گرفته است. در این کتاب توضیح داده شده است که در صورت وقوع احتمالی این تهاجم شرایط کشور در چه وضعیتی قرار خواهد گرفت تا مثل دوران اولیه دفاع مقدس دچار بحران و مشکلات ناشی از مسئولیت و همچنین گسترش تجاوز دشمن نشویم. با توجه به روند سیاست خارجی بر مذاکره و گفت وگو مسئله حمله احتمالی آمریکا به کشورمان از فکر و ذهن مسئولان آمریکایی خارج نشده است. تجربه تاریخی نشان داده که هرگاه دولت‌هایی آمادگی حداکثری خود را برای دفاع کنار گذاشته‌اند، در آن شرایط آسان‏تر و سریع‏تر مورد تهاجم دشمن قرار گرفته‌اند.

 روند تحولات و اوضاع سیاسی و امنیتی در خاورمیانه و روابط بین ایران و آمریکا به سمت و سویی خطرناک پیش می‌رود به گونه‌ای که می‌بینیم بعضی از سران سیاست خارجی آمریکا از طرح حمله به ایران سخن می‌گویند. به نظر نمی‌رسد این تهدیدها فقط به پیشرفت ایران در صنعت هسته‌ای و تحولات مربوط به دانش نظامی در ایران معطوف بوده باشد. بررسی و مطالعه سوابق و نتایج ناشی از اتفاقات منطقه خاورمیانه و مسائل بین‌المللی و روند تحولات در عرصه اقتصادی، فرهنگ و سیاست خود گواه این بیان است. در واقع مسئله‌ای بس عمیق‌تر از کشمکش هسته‌ای در میان است.

 به نوشته نویسنده کتاب با توجه به نتایجی که آمریکا در افغانستان و عراق (از حیث رسیدن به اهداف اولیه و تصاحب پایگاههای مهم نظامی و سیطره بر صنایع نفت و گاز) گرفته است، نویسنده را ملزم به بحث درباره امکان حمله آمریکا به ایران و وقع جنگی بسیار خطرناک نموده است، زیرا این امکان وجود دارد که کانون قدرت حاکم بر آمریکا واقعاً در اجرای این تصمیم مصر بوده و عملیات حمله به ایران را عملی کند. به طبع این بحث به سرنوشت تک‏تک ایرانیان، اسلام و تشییع، انقلاب اسلامی و به همه نیروی‌های اسلام گرایی که در ایران و همچنین خاورمیانه وجود دارند ارتباط دارد.

 نویسنده اعتقاد دارد اصحاب مدیریت دفاعی و استراتژیک و بحران در کشور باید برای این وضعیت و سناریوهای مختلف آن آمادگی داشته باشند. هر کشوری در زمان نبرد مقاومت و اشتغال چند نوع سناریوی مقاومت خواهد داشت. گونه‌ای از آن در دست نیروهای حاکمیت است که در مصادر امور و تصمیم گیری‌های اساسی هستند. آنها موظف‌اند برای مواجهه با حمله احتمالی تدابیر لازم را انجام دهند. اما بخش زیادی از هزینه‌های مقاومت را مردم عادی جامعه می‌پردازند. آنها چاره‌‌ای ندارند جز اینکه در کنار نیروهای نظامی، آستین بالا بزنند، لباس رزم بپوشند.

 کتاب 324 صفحه‌ای کتاب شامل بخش‌هایی همچون «ضرورت بحث درباره پیامدهای حمله احتمالی نظامی آمریکا به ایران، سابقه حمله نظامی غرب به ایران، حضور و نفوذ آشکار آمریکا در ایران، محدودیت‌های آمریکا در حمله به ایران، مقایسه تهاجم آمریکا به عراق و افغانستان و حمله احتمالی به ایران، الزامات آمریکا برای حمله به ایران، برتری‌های آمریکا بر ایران، امتیازات نظامی آمریکا،  شیوه‌ها و ترفندهای عملیاتی آمریکا در حمله احتمالی به ایران، اهداف اصلی آمریکا از هجوم نظامی به ایران، عناصر فریبنده ایران در چگونگی برخورد با آمریکا، نقاط قوت ایران در صورت تهاجم احتمالی آمریکا، بایستگی‌های اقدامات ایران در تقابل با نیروهای متجاوز آمریکایی و آخرین گمان‌ها» است.

نویسنده کتاب خود تأکید دارد از آنجا که بخش بزرگی از مباحث کتاب برپایه شواهد تاریخی و تحلیل و ناشی از گمانه زنی‌های نگارنده است، به طبع مطالبه ارجاع در بسیاری از موارد چندان موجه به نظر نمی‌رسد. تاریخ نگارش این اثر زمستان 1385 بوده است و بدیهی است پاره‌ای از تحلیل‌ها یا به اثبات رسیده یا دچار تغییرات جزئی شده‌اند. اگرچه نویسنده به منابع فارسی مورد استفاده خود اشاره کرده است، اما کتاب فاقد هرگونه نمایه است و این امر کار را برای محققین دشوار نموده است.


محمود فاضلی



http://www.ohwm.ir/show.php?id=2649
تمام حقوق اين نشريه متعلق به سايت تاريخ شفاهي ايران [oral-history.ir] است.