لویی کاموکاک می‏گوید: فرانکلین شواهدی یافته است که اثبات میکند «تاریخ شفاهی اینوت قوی است»
اینوت ها دو کشتی را در نزدیکی جزیره شاه ویلیام دیدند؛ یکی در یخ غرق شده بود، دیگری به سمت جنوب کشیده شده بود.

برخی از نوناووتی ها، از کشف یکی از کشتی های جان فرانکلین در جزیره شاه ویلیام، و اظهارات معتبر ارائه شده اسکیموها، استقبال کردند و آن را ظرفیت تقویت‏کننده گردشگری آن منطقه دانستند.
لویی کاموکاک Louie Kamookak، تاریخ دانی است که بیش از  30سال را صرف مصاحبه با ریش سفیدان منطقه گوجاهاون  Gjoa Haven (جامعه‏ای نزدیک به محل اکتشاف) کرده است و در مورد تیم کاوش فرانکلین اطلاعات  جمع آوری می‏کند.
در سال 2008 پیش از آغاز تحقیقات جاری، او نشستی با مؤسسه پارکز کانادا داشت و اطلاعاتی به آن داد که مشخص می‏کرد کشتی محتملاً در کجا قرار دارد.
به گفته او پیشینه شفاهی اسکیموها بسیار قوی و پر رنگ است.
 

لویی کاموکاک Louie Kamookak، تاریخ دان اهل گوجاهاون  Gjoa Haven

در سال 1984 دو کشتی تیم کاوش فرانکلین، به نام های برزخ اچ ام اس و وحشت اچ ام اس، و کارکنانشان در طول جستجو در بخش شمال غربی به طور ناگهانی ناپدید شدند.
کاموکاک می‏گوید بر اساس روایات متداول در پیشینه شفاهی اسکیموها دو کشتی در شمال غربی جزیره کینگ ویلیام دیده شدند. یکی با یخ برخورد کرد و دیگری به سمت جنوب منحرف شد.
این کشتی ها قبل از غرق شدن به مدت دو سال شناور بوده اند. ریش سفیدان می‏گویند احتمالاً در طول زمستان اول افرادی در آن زندگی می‏کردند اما در طول زمستان دوم اثری از آنها نبود.
کاموکاک می‏گوید دانش اسکیموها و پیشینه شفاهی آنها، نه تنها در زمینه جستجو برای کشتی های فرانکلین،ب لکه از نظر دانش محیطی و مسائل دیگر برای ما بسیار اهمیت دارد.
دکتر دوگ استنتون، باستان شناس و مدیر میراث دولتی نوناووت ها، روز یک شنبه در کشتی جستجو ناگهان متوجه کشتی فرانکلین شد. او می‏گوید که امکان نداشت تیم کاوش، بدون دانش اسکیموها،کشتی فرانکلین را در عمق 11 متری آب بیابد.
به گفته او، اظهارات اسکیمو ها در مورد اتفاقاتی که برای کشتی های فرانکلین افتاده، با لاشه های کشتی مطابقت دارد و یکدیگر را تصدیق می‏کنند.
دیوید وودمن، نویسنده، نیز با این نظر موافق است.کتاب او باجمع آوری اظهارات صد ساله  اسکیموها، اسرار مبهم کشتی فرانکلین را شفاف می‏کند.
او می‏گوید، حرف های اسکیموها بیشتر از هر چیزی اعتبار دارند. حقیقت این است که 200 سال طول کشید تا فناوری، حقیقتی را که اسکیموها بیان می‏کردند، اثبات کند.
نخست وزیر نوناووت، پیتر تاپتوناPeter Taptuna ، می‏گوید این پروژه از نظر دولتی ارزشمند است و تامین مالی می‏شود. همچنین کوتاه‏ترین و طولانی‏ترین کاوش خط ساحلی در کانادا متعلق به این پروژه است. تلاش ها در این راستا، برای این است که نوناووت به صورت دیگری شناخته شود تا جهش اقتصادی و گردشگری داشته باشد.
او می‏گوید این مساله می‏تواند برای گردشگری به خصوص در آن منطقه بسیار مفید باشد.کتب بسیاری در مورد تاریخ نوشته اند. من مطمئنم که اگر تیم اعزامی به جستجوی لاشه ها ادامه می‏دادند، به چیزهای جالب دیگری نیز دست می‏یافتند که از محصولات اسکاندیناوی در جزیره بافین مهمتراست.
فکر نمی کنم کسی به اندازه نوناووت ها از این اکتشاف به هیجان  در آمده باشد.
کن هارپر، تاریخدان و نویسنده مشهور منطقه شمال می‏گوید، اکثر مردم تمایل داشتند که این کشتی هرگز یافت نشود،گمان می‏کنم من هم جزو همین دسته بودم. من فکر می‏کنم بعضی اسرار بهتر است که حل نشده باقی بمانند.
هارپر می‏گوید با توجه به هزینه های سفر به مرکز قطب شمال،گردشگری سودمند به نظر نمی رسد. او می‏گوید که احتمالاً کسی را روی کشتی پیدا نخواهند کرد. همچنین محتمل است که حتی خود کشتی را نیز، که هدف نهایی است، نیابند.
به عقیده من، راز مهم باستانشناسانه‏ای که وجود دارد حضور اسکاندیناوی های کهن از گرینلند در نوناووت است که مربوط به قرن های بسیار دوری پیش از ناپدید شدن کشتی های فرانکلین است.
دکتر پاتریکا استرلند پروژه‏ای را در منطقه اسکاندیناوی نزدیک کیمیروت آغاز کرد، ولی دولت فعلی آن را بی اعتبار دانست و از کار برکنار کرد و اطمینان داد که این پروژه پیش نمی رود.
وی گفت که من فکر می‏کنم این بسیار مهمتر از دو کشتی تجزیه شده و پوسیده در آبهاست.

مترجم : مریم شالی

منبع: سی بی سی نیوز