برکلی، کالیفرنیا- مراسم گرامیداشت نهضت آزادی بیان دانشگاه برکلی کالیفرنیا در بیشتر موارد به فعالان اصلی این درگیری‏های چند ماهه با مدیران آن مجموعه توجه دارد، اما یک طرح جدید به داستان از زاویه‏ای متفاوت می‏پردازد. این طرح از جمله در مورد زنان فعالی است که با تبعیض جنسیتی مواجه بوده‏اند و نیز دانشجویی که پس از سخنرانی ماریو ساویو(Mario Savio) به دلیل آن همه مباحثات آتشین، احساس کرد باید به استراحت بپردازد. داچ کی(Dutch Key) فارغ‏التحصیل دانشگاه برکلی کالیفرنیا به یک مورخ گفت: باید از آن فرار می‏کردم. آن مباحثات بسیار سنگین بود. به همین دلیل برای خرید به فروشگاه‏های زنجیره‏ای ماسیز(Macy's) رفتم.
مصاحبه با ده‏ها نفر از کسانی که نهضت آزادی بیان را در سال‏های 1964 و 1965تجربه کرده بودند، درست در پنجاهمین سالگرد آن در دسترس عموم قرار خواهد گرفت. طرح تاریخ شفاهی نهضت آزادی بیان به نشانیhttp://bancroft.berkeley.edu/ROHO شامل مصاحبه با خواهر و برادر معروف جکی و آرت [آرتور] گلدبرگ (Jackie and Art Goldberg) و صداهایی ناآشناتر از حواشی این نهضت می‏شود که موضوعاتی همچون جنسیت و نژاد، نقش دانشگاه و تکامل آزادی اجتماعی را بررسی کرده است.
لیزا روبنز (Lisa Rubens) دانشجوی دانشگاه برکلی کالیفرنیا در طول نهضت آزادی بیان، در این رابطه گفت: هیچ تردیدی نیست که مردم خواهان گفتگو در این مورد بودند.
روبنز که اکنون مورخ دفتر تاریخ شفاهی منطقه‏ای کتابخانه بنکرافت (Bancroft) است، سال‏ها وقت صرف ضبط و پیاده سازی 40 مصاحبه با دانشجویان پیشین، اعضای هیئت علمی طرفدار هر دو جبهه و وکلایی کرده است که به دفاع از دانشجویان دستگیر یا تنبیه شده پرداخته‏اند.
وقتی فهمیدم که اعتراض‏ها تا چه حد سازماندهی شده بود و تا چه حد برای دانشجویان به لحاظ سیاسی ناآگاه‏تر، همان دسته‏ای که فقط به دانشگاه می‏آیند تا مدرکی بگیرند و جایی کاری پیدا کنند، دگرگون کننده بود، تعجب کردم.
وی افزود: این تاثیر بسته به نگاه آنها به تحصیلات و رابطه‏شان با بزرگسالان و حس آنها از استقلال و توانایی‏شان برای انتخاب، متفاوت بود.
به گفته روبنز یکی از جالب‏ترین مصاحبه‏ها مربوط به رهبرگروه دانشجویان در آن زمان، چارلز پاول (Charles Powell) است که در بزرگسالی در سیاست غرق شد.
روبنز اظهار داشت: پیش از این طرح هیچ کس با پاول در مورد نهضت آزادی بیان صحبت نکرده بود. پاول در مصاحبه‏ای که در سال 2001 ضبط شد،گفت که تمام تنش‏های آن موقع برای او ناراحت کننده و رنج آور بود.
پاول گفت: او به عنوان رهبر دانشجویان خود را به دلیل تلاش ناموفق برای ایجاد ارتباط بین فعالان دانشجویی و مدیران دانشگاه ناکارآمد حس می‏کرد. گرچه او یکی از چندین نفری بود که بر روی ماشین پلیسی که در میدان اسپرول (Sproul) به محاصره دانشجویان درآمده بود سخنرانی کرد، خود می‏گوید که اشتیاقی راکه دیگران برای هدفشان داشتند، در خود نمی یافت.
او اضافه کرد: تمام چیزهایی که افراد حاضر در آنجا برایش هیجان زده و مشتاق بودند، برای من جذابیتی نداشت. برای من بی مفهوم بود، چراکه حس نمی کردم آزادی بیانم محدود شده باشد.
 

دانشجویان متحصن در تالار اسپرول دانشگاه کالیفرنیا، 2 دسامبر 1964. این تحصن دانشجویی برای آزادی بیان در دانشگاه رخ داد، (عکس از ران ریسترر Ron Riesterer).

دانشجویان دردوم دسامبر سال 1964در تالار اسپرول دانشگاه کالیفرنیا در برکلی دست به اعتصاب نشسته زدند. آنها در حین تظاهرات در حمایت از نهضت آزادی بیان در دانشگاه، این تالار را در اختیار گرفتند (ران ریسترر[Ron Riesterer]).
روبنز با سوزان گلدبرگ (Suzanne Goldberg) از فعالان آن دوره (بدون هیچ ارتباطی با آرت و جکی گلدبرگ) که در آن موقع دانشجوی تحصیلات تکمیلی و رهبر دانشجویان بود، مصاحبه کرد. او گفت که معمولاً نظراتش در مورد سازماندهی جلسات نادیده گرفته می‏شد.
او اظهار داشت: «در این حالت گیج می‏شوی و فکر می‏کنی که شاید به قدر کافی حرفت را محکم بیان نکرده ای،...به نوعی خود را آرام می‏کنی و آن بازخوردهای منفی را فرو می‏خوری. این مسئله به واقع نوعی تبعیض جنسیتی و آزاردهنده بود.»
طرح مورد اشاره در سال 1998 آغاز شد و دفتر تاریخ شفاهی منطقه‏ای کتابخانه بنکرافت مسئولیت اجرای آن را بر عهده داشت. هزینه آن را استفان ام. سیلبرشتاین (Stephen M. Silberstein) که خود فارغ‏التحصیل دانشگاه کالیفرنیا در برکلی است، تامین کرده است. او همچنین هزینه کافه نهضت آزادی بیان در محوطه دانشگاه را می‏پرداخت.
تاکنون این مصاحبه‏ها تنها در اختیار محققان قرار داشت، نه عموم مردم.
روبنز گفت: عمومی ساختن این مصاحبه‏ها خود یک مزیت محسوب می‏شود.

کیتی مورفی
Katy Murphy
اصغر ابوترابی

منبع: اینساد بی اریا