سیده‌اعظم حسینی، پس از رونمایی کتاب از نبود نامش بر جلد اثر انتقاد کرد که ایبنا این موضوع را در گفت و گو با مسئولان حوزه هنری بررسی کرد.
خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)- آیین رونمایی کتاب «دا» بیستم مهرماه 1393 بدون حضور سیده‌اعظم حسینی، نویسنده اثر، محسن مومنی ریاست حوزه هنری، محمد حمزه‌زاده مدیر عامل انتشارات سوره مهر و تنها همراه با دکتر پال اسپراکمن، همسرش، علیرضا قزوه، سید زهرا حسینی(راوی اثر) در سالن کوچک سلمان هراتی سوره مهر برگزار شد.
انتخاب این سالن محدود برای رونمایی کتابی که چاپ یکصدو پنجاهم خود را در ایران پشت سر می‌گذارند، همان‌قدر تعجب‌انگیز بود که غیبت صاحب اصلی اثر، سید اعظم حسینی. هر چند برگزارکنندگان در این آیین دو بار نام نویسنده را با هدف قدردانی از وی بر زبان آوردند اما این موضوع، مانع خبرنگاران برای جویا شدن دلیل حذف نام نگارنده از روی جلد نسخه انگلیسی اثر نشد. در این گزارش به نظرات مطرح شده از سوی پال اسپراکمن، مترجم اثر و سیداعظم حسینی نویسنده خاطرات کتاب و پاسخ‌های فهیمه محمد‌سمسار، دبیر ترجمه حوزه هنری پرداخته‌ایم.
جایی برای نام پدید‌آور
پال اسپراکمن در حاشیه رونمایی نسخه انگلیسی کتاب «دا» سیده‌اعظم حسینی را خالق وجه نوشتاری کتاب دانست و در باره دلیل نگاشته نشدن نام سیده اعظم حسینی بر جلد کتاب توضیح داد: روی جلد اثر برای درج نام وی جا نبود! در جوامع غربی رسم نیست که نام نویسنده را از جلد اثر حذف کنیم اما در عین حال معتقدم که نباید دنبال یافتن دسیسه بود!
وی با تاکید بر این‌که نام نگارنده اثر در مقدمه ترجمه انگلیسی «دا» آمده است، افزود: اشکالی در نیامدن نام ایشان بر جلد کتاب نیست.
سیده‌اعظم حسینی این مساله را تضییع حقوق خود دانست و با بیان این‌که نسخه‌ای پیش از چاپ و پس از چاپ به من وی ارائه نشده است، گفت: وقتی روی جلد نشانی از نویسنده اثر نمی‌بینم، نمی‌دانم چه تلقی باید داشته باشم و این حذف حقوق معنوی را به چه کسی نسبت دهم.
مترجمی که خالق اثر را ندید
وی از درج نشدن نامش در شناسنامه نسخه انگلیسی «دا» نیز انتقاد کرد و گفت: آیا نام پال اسپراکمن روی جلد، نشانگر خلق اثر توسط وی نیست؟ آیا این یک سرقت ادبی محسوب نمی‌شود؟! در معرفی کتاب که توسط مترجم آقای پال اسپراکمن نوشته شده و در خروجی سایت انتشارات مزدا (انتشاراتی که کتاب «دا» را در کالیفرنیا منتشر کرده است) این موضوع قابل مشاهده است و بحث و نقد بسیاری را می‌توان درباره آن داشت. آیا این تضییع حق از جانب پال اسپراکمن صورت گرفته یا او خودش در زمین دیگران بازی کرده است؟
سیده‌اعظم حسینی، با اشاره به نحوه ثبت قرارداد میان حوزه هنری و پال اسپراکمن اشاره کرد و افزود: وقتی مترجم «دا» در جلسات و گفت‌وگوها و قراردادها نام و نشانی از سیده اعظم حسینی به عنوان مولف کتاب «دا» نمی‌بیند و نامی از او نمی‌شنود، چه ضرورت و مبنایی برای تصور کردن چنین فردی به عنوان مولف و احترام به حقوق وی می‌تواند داشته باشد. در واقع، سیاست حوزه هنری و خصوصاً انتشارات سوره مهر مبنی بر عدم به رسمیت شناختن نویسندگان آثار ادبیات مقاومت، مانع از نظارت، کارشناسی و همراهی با اثر بوده و هست.
این خاطره‌نگار ادامه داد: از آنجا که ناشر ایرانی مولف را صاحب حق و دارای حقوق مادی و معنوی نمی‌داند مترجم را به شناخت مولف و رعایت حقوق پدیدآورنده ملزم نکرده است. از این رو، مترجم و انتشارات «مزدا» مانند انتشارات سوره مهر با تلقی و سلیقه غیرعرفی و غیرقانونی‌اش، هیچ‌گونه حقوقی، ولو حقوق معنوی برای مولف متصور نبوده و جدی‌تر از آن برای کتاب «دا» پدیدآوری قائل نیست و با ذکر نام خودش در روی جلد، نقش پدیدآورندگی را نیز علاوه بر مترجم به خود نسبت داده است.
رسم آمریکایی!
سعیده حسینجانی، مسئول دفتر ترجمه حوزه هنری در این‌باره به خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) گفت: در جلسه‌ای که ساعاتی پیش با پال اسپراکمن داشتیم، وی نیز از درج نشدن نام پدیدآورنده اثر ابراز ناراحتی کرد و حتی اشاره کرد که در مقدمه کتاب نام سیده اعظم حسینی به عنوان نویسنده کتاب آمده است.
وی ادامه داد: به گفته اسپراکمن در کشور آمریکا مرسوم نیست که در چنین آثاری نام نگارنده اثر هم روی جلد کتاب درج شود اما وی قول داد که در چاپ‌های بعدی کتاب انتشارات مزدا را ملزم به درج نام سیده اعظم حسینی به عنوان نگارنده کند.
شیما دنیادار رستمی
منبع: خبرگزاری کتاب ايران (IBNA)
