جمعه بعد باز بعد از دعا ایشان را دیدم. گفتم: «حالا که شما توفیق این را داشته‏اید هم شاگرد امام و هم آیت‏الله منتظری باشید. این توفیق را به من بدهید که یک دوره تحریرالوسیله امام را محضرتان بیاموزم.» فرمود: «یادم هست بخش‏هایی از باب نکاح، ارث و دیات را به درخواست آیت‏الله منتظری از روی تحریرالوسیله به برخی از حکام شرع انقلاب درس دادم. مانعی ندارد، خیلی خوشحال می‏شوم.» قرار شد شب‏ها بعد از نماز مغرب و عشاء در محراب مسجد جامع بشینیم و بخوانیم. هرشب در سرما و گرما تابستان و زمستان یک ربع بیست دقیقه ابواب فقه را بر مبنای تحریرالوسیله ایشان تدریس فرمودند. جالب آن که در برخی موارد می‏گفتند این رأی امام نیست و یا رأی امام بعدها عوض شده. توضیح دادند که قبل از آنکه آیت‏الله منتظری وسیله النجاه آیت‏الله آقاسیدابوالحسن اصفهانی را به درخواست امام که از  تبعیدگاه بورسای ترکیه از ایشان خواستند برایشان ارسال نماید، کتابچه جیبی را شیخ صادق خلخالی، مشکینی و منتظری با عنوان منتخب‏الاحکام و در چاپ بعدی منتخب‏الوسیله بر طبق فتواهای فقهی امام منتشر کردند. توفیق بزرگی خدا نصیبم کرد. بعد از تحریر ، شرایع علامه حلی را شروع کردیم و بعد بخشی از عروه الوثقی را تدریس فرمودند.

جمعه دیگری به من فرمودند: «به دیدن آقای صالحی نجف‏آبادی می‏روم. خوب است تو هم بیایی.» گفتم: «مشکلی نیست؟» گفت: «نه ولی زنگ می‏زنم خبر می‏دم.» بعد از کسب اجازه از امام زاده باغ فیض بیرون آمدیم از مغازه کمی پسته و خوشکبار خرید، گفت: «دوست دارم دست خالی نباشم.» وقتی وارد خانه شدیم با همان لهجه شیرین نجف‏آبادی، آقای صالحی پرسید: «آقا شمس کجا بودید؟» گفت: «دعای ندبه». بلافاصله گفت: «این عبارت أَبِرَضْوى أَوْ غَيْرِها أَمْ ذى طُوى؛  این جز دعای ندبه نیست. این عبارت از شیعه نیست. این را غلاه اضافه کردند. یا کیسانیه‏ای‏ها،یا زیدی‏ها آوردند. این ها را به مردم می‏گویید؟ آقا شمس خندید و گفت نه آقا.»

شبی از روبروی کلانتری سابق باغ فیض می‏گشتیم خنده ای کرد و به من گفت: «در اوائل انقلاب وقتی زمین‏ها را به عنوان زمین‏های حاکم شرعی و مصادره‏ای و ... زمین اینجا را خواستند به من واگذار کنند. پرسیدم به چه مناسبتی؟ من که مالک این زمین نیستم. پولی هم ندارم که بابتش بدهم. می‏گفتند نه. پولی نیازی نیست. شما به هر حال برای انقلاب زحمت کشیدید، برای مردم منطقه کار کردید. خلاصه هرچه فکر کردم نتوانستم خود را برای گرفتن این زمین قانع کنم. سکوت کردم و عبور کردم. با خودم گفتم  من این آبرو را از این لباس و روضه سید الشهدا دارم، با این که نیازهم داشتم ولی خدا کمک کرد و چشمم را نگرفت.» 
شبی باهم در جلسه‏

ای جمعی از علمای تهران حاضر بودند شرکت کردیم. بعد از شام وقتی بیرون آمدیم ایشان را مکدر دیدم. پرسیدم: «از چه ناراحت شدید؟» گفت: «راستش ماه قبل اینجا خط موبایل توزیع می‏کردند، به جمع آقایان عرض کردم موبایل در بازار خیلی گران است و شما دارید به قیمت رسمی ثبت نامی دولتی می‏دهید.» گفتند: «ما برای ائمه جماعت این سهمیه را گرفتیم، چیزی نگفتم و نگرفتم و بیرون آمدم، یکی از آقایان خود را به من رساند و گفت آقا شمس این را بگیر پانصد تومان. ازت می‏خرند یک میلیون و نیم، سه برابر. راستش سرم را انداختم پایین و چیزی نگفتم. ولی آخر فرق من امام جماعت با مردم عادی چیه  که باید سهم موبایل دولتی داشته باشم. همین آقایان یادم است روزی آمدن دنبال من، که آقای مهدوی از امام برای اعضای جامعه روحانیت وقت ملاقات گرفتند. خوشحال شدم و رفتیم. بعد از ملاقات وقتی از جماران بیرون آمدیم و تجریش را رد کردیم، اول خیابان ولیعصر همه افراد عمامه‏هایشان را برداشتند روبه من کردند و گفتند شیخنا بردار. گفتم چرا؟ گفتند آخه ما ماشین بنز سواریم مردم می‏بینند فحشمان می‏دهند، یا منافقین به ما تیراندازی می‏کنند. گفتم نه. من بر نمی‏دارم راهنما زدند و ماشین را کنار پیاده رو متوفق کردند گفتند آقا تکلیفت را روشن کن یا بردار یا پیاده شو. پیاده شدم. هنوز از من دور نشده بودند یکی از نمازگزارهای مسجد جلوی من نگه داشت. آقا شمس اینجا چکار می‏کنی؟ گفتم شما اینجا چکار می‏کنی؟ گفت آمده بودم زیارت امام زاده صالح و مرا به خانه رساند.»

شبی موقع درس ایشان را مضطرب دیدم. چیزی نپرسیدم. فردا شب وقتی آمدم در محراب بنشینم گفت: «آقا ننشینید. بریم بیرون. می‏خواهم داستانی برات نقل کنم.» در ماشین نشستیم. از مغازه کمی شیرینی گرفت. دیدم خوشحال است. گفتم: «چی شده؟ دیشب ناراحت بودید، امشب خیلی خوشحالید؟» گفت: «راستش من را دادگاه ویژه روحانیت احضار کرد. خیلی نگران بودم. امروز صبح چند تا لوح تقدیر و حکم و این‏ها داشتم با خودم بردم، گفتم آقایان چی می‏گید؟ برای چی من را احضار کردید؟ گفتند شما برای آقای منتظری تبلیغ می‏کنید، وجوهات جمع می‏کنید، بالای منبر از ایشان تعریف می‏کنید، گفتم یادم است قبل از انقلاب من از روی توضیح المسائل امام که آیت‏الله منتظری تنظیم کرده بود با جلد کتاب جامع الاحکام مرحوم آیت الله بروجردی عوض کردم، تا پیروزی انقلاب روی منبر احکام را از روی آن می‏گفتم. قرار نیست اگر ما انقلاب کردیم یا انقلابی هستیم منافق باشیم. چهل سال پیش من به امر همین آیت‏الله منتظری آمدم به کن. از مردم بپرسید تا به حال ما کسی را دعوت به شورش کردیم ، آشوب و بلوا به پا کردیم. همین اواخر من از ایشان مجوزی گرفتم تا در یکی از نقاط محروم کشور درمانگاه و مسجد بسازیم. همین الان من لوح تقدیر از دفتر رهبری و دیگران دارم. چرا دارم؟ سر ساعت میام نماز می‏خوانم. یکبار تأخیر داشتم؟ کارمندان دولت سالی سی روز مرخصی دارند. از نماز گزاران مساجد بپرسید در سال چند روز غیبت دارم. صبح یک مسجد نماز دارم، ظهر مسجد دیگری، شب هم باغ فیض. هرچه گفتم را نوشت. خوشبختانه مشکلی برایم پیش نیامد.»

شبی بعد از نماز ایشان را بی حال ولی خوشحال دیدم. گفت: «کجا می‏ری؟ گفتم آیت الله صالحی نجف آبادی امر فرموده یک جلد کتاب خدمتشان ببرم. چون بدقول هستم و دیر پیدا کردم خجالت می‏کشم بروم»، خندید گفت: «برویم نگران نباش درست میشه». از قنادی یک جعبه شیرینی گرفت، بدون هماهنگی زنگ زدیم. آقای صالحی در را باز کردند، سر را از لای در بیرون آوردند: «آقایان چی می‏خواهید، شما که بدقولید شما چی میخواهید آقا شمس؟« آقای شمس گفت: «براتون شیرینی آوردم»، «دست شما درد نکند. خبر جدیدی هم هست بگید، وگرنه بروید. من شیرینی نمی خواهم.» هر سه زدیم زیر خنده.«آقا شمس چرا بی حالی؟» گفت: «آخه از صبح بعد از نماز رفتم قم الان آمدم. آقای روحانی هم گفت بد قول، اومدیم حالت را بپرسیم. قم چه خبر بود؟ امروز حصر آقا تمام شد و فک پلمپ کردند.» آقای صالحی بغض کرد. من سرم را انداختم پایین. یک هو از خوشحالی گفت: «آقا چرا زودتر نمی گید؟» در را باز کرد و به اصرار ما را برد داخل. گفت خوب: «چی شد؟ گفت هیچی خیلی دلم سوخت. چون وقتی آقا آمد نشست، یک جمله ای گفت: مگر من چه کرده بودم که باید این همه سال در یک اتاق حصر بشم.» گفت: «رأشه شان برطرف شد؟ تنفسش خوب بود؟»، «خیلی فرقی نکرده، ولی خوب به ماها خیلی بد گذشته خیلی سخت گذشت.» گفت: «آشیخ  ابراهیم امینی را هم دیدی؟» گفت: «بله یکی از اولین افرادی که وارد شد ایشان بود»، «می‏خواستی بهش گله کنی که چرا اینچنین عمل کردی؟ نه به آن همه ناسزا گویی نه به این شوق و آمدن»، «خواستم بگم ولی آقای صالحی من مقطعی پیش ایشان درس خواندم. حرمت استادی برایشان قائلم به زبانم نیامد بگم».

حسین روحانی صدر
کارشناس ارشد تاریخ ایران دوره اسلامی، پژوهشگر پژوهشکده اسناد سازمان اسناد و کتابخانه ملی