بیش از یک دهه از رسانه‏ای کردن حوادث یازده سپتامبر سال 2001 می‏گذرد که موجب ایجاد اشکال و فنون جدیدی از اسلام‏هراسی شد و نیز بررسی و مداقه در اشکال سیاسی اسلام را تشدید کرد. تعاملات خاص منطقه‏ای بین اسلام‏هراسی و جریانات قدرتمند بین¬المللی در سراسرجهان مشهود است. ما در جهانی زندگی می‏کنیم که به هم پیوستگی آن هر روز بیشتر می‏شود، به طوری که اخبار، سیاست‏ها‏، تصاویر و فعالیت‏ها‏ فورا بین سایت‏ها‏ی مختلف رد و بدل می‏شود. در بحران اقتصادی امروز، که هر روز عمیق‏تر ‏می¬شود، تشدید مهاجرت از مناطقی را شاهدیم که پیشتر مستعمره بوده اند، از جمله کشورهای با اکثریت مسلمان.

در چنین زمینه ای، جنسیت و نژاد با هدف مشروعیت بخشی و تحکیم فعالیت‏ها‏ و مباحثات اسلام‏هراسی به شیوه‏ها‏‏ی مختلف به کار گرفته شده اند. تحت پوشش حفظ زنان و همجنس‏گرایان ‏در جوامع عرب و مسلمان، از فمینیسم اسلام‏هراس استعماری و اخیراً نگرانی امپریالیستی در مورد "وضعیت همجنس بازان" استفاده شده است تا به تهاجم‏ها‏، اشغالگری‏ها‏، جنگ و ویرانی چهره‏ای مشروع بخشیده شود. برخی محققان به نمونه‏ها‏‏ی بیشتر شناخته شده همچون اشغال افغانستان پرداخته اند که در آن رئیس جمهور وقت ایالات متحده جورج دبلیو بوش اذعان کرد این اشغال با حمایت فعال فمینیست‏ها‏ی استعماری و به عنوان طرحی برای آزاد سازی "زنان افغان از مردان افغان" انجام شده است. همچنین اسلام‏هراسی و شرق‏گرایی دلیل بکارگیری و استفاده از همجنس‏گرایان ‏در ابوغریب بود. نمونه‏ها‏‏یی از این دست فراوان اما تحلیل در مورد آن بسیار کم است. طرح حاضر این شکاف را با ارائه ابزارهایی برای درک بهتر این پدیده خاص منطقه‏ای و نیز بین ملت‏ها‏ پر می‏کند.

گرچه به نظر می‏رسد تنها اسلام‏هراسی از یازده سپتامبر سال 2001 تشدید شده باشد، اما متوجه شدیم که چنین پیش فرضی به شکلی گیج کننده ایالات متحده را به مرکز زندگی در تمام کره زمین بدل کرده است. در ایالات متحده و بسیاری از نقاط جهان، به خصوص در اروپای غربی شاهد افزایش اسلام‏هراسی، مجرمانه دانستن فعالیت‏ها‏، رعب و وحشت، ایذا و اذیت، حبس و مفقود شدن هستیم. در هر حال، در بسیاری از این مناطق از جمله ایالات متحده،‏ تاریخچه‏ای طولانی از شکل‏گیری آرام و موذیانه اسلام‏هراسی، تقریباً در تمام اشکال زندگی از فرهنگ غالب و عامه گرفته (اپرا و باله، نمایشگاه‏ها‏‏، سینماها، موسقی و غیره) تا مباحثات و فعالیت‏ها‏ی (رسمی) دولتی و قضایی وجود دارد.
پیش‏تر ‏از آن نیز در موارد بی شمار پیشینه خاص یک منطقه، تظاهراتی از اسلام‏هراسی در سطح جهان دیده می‏شود. برخی از شدیدترین نمونه‏ها‏‏ عبارتند از: جنگ‏ها‏ی صلیبی؛ اخراج اعراب مسلمان از اندلس در سال 492؛ استعمار مهاجر؛ آدم‏ربایی و اسارت آفریقایی‏ها‏ در آمریکا؛ استعمار آمریکا و آفریقا در قرون 15 و 16؛ تلاش برای در هم کوبیدن نهضت‏ها‏ی ضد استعمار در قرون هجدهم تا بیستم.

نکته مهم آن است که شکل‏گیری و تداوم اسلام‏هراسی با قدیمی‏ترین تا تازه‏ترین تظاهرات مباحثات و مذاکرات مربوط به جنسیت و نژادپرستی گره خورده است. در حالی که اسلام‏هراسی جنسیتی و نژاد پرستانه را می‏توان از بایگانی‏ها‏ی تاریخ شفاهی بیرون کشید، تنها بخش‏ها‏یی از این موضوع مورد بررسی قرار گرفته است.

امروزه در سراسر جهان، آثار انتقادی بسیار خوب اما پراکنده‏ای از سوی محققان مطالعات حوزه فمنیست‏ها‏، همجنس‏گرایان، نژادِ موردِ انتقاد در جنسیت و اسلام‏هراسی، نژادی کردن اسلام و مسلمانان و جایگاه همجنس‏گرایان ‏و جنسیت در اسلام‏هراسی وجود دارد. این آثار شامل تحلیل جنگ¬های ایالات متحده علیه افغانستان و عراق، مداخلات نظامی فرانسه در مالی و دیگر کشور‏ها‏ی آفریقایی و رابطه جنسیت و نژاد بین مباحث اسلام‏هراسی و سیاست در قلب امپراتوری و در مناطق استعماری و پسا استعماری می¬شود. نمونه‏ای از این آثار تحقیقی است در این مورد که چه طور استعمار نوی فرانسه "ماموریت متمدن کردن" مردم و مناطق تحت استعمار خود در جهان سوم را ادامه می‏دهد و در عین حال سیاست‏ها‏ی ملی و رسمی اش را در مورد اسلام‏هراسی تقویت کرده و توسعه می‏دهد، در حالی که فرانسه غیراستعمارگر هیچ گاه به طور کامل پذیرفته نشده است.

ویژه نامه ISJ در مورد اسلام‏هراسی، جنسیت و نژادپرستی، که رباب ابراهیم عبداللهی (از دانشگاه ایالتی سانفرانسیسکو) و پائولا باچتا(Paola Bacchetta) (از دانشگاه کالیفرنیا در برکلی) مشترکاً سردبیری آن را بر عهده دارند، دیدگاه‏ها‏ی پژوهش‏ها‏ی موجود و پراکنده قبلی و فعلی را تبیین می‏کند. ویژه نامه ISJ در پی تعمیق و توسعه تحلیل منطقی ما از وضعیت امروز است. در حالی که معدود آثار قبلی مرتبط، به منطقه‏ای خاص اختصاص دارند ما مجموعه بین¬المللی جدیدی را در مورد اسلام‏هراسی گرد می‏آوریم که در آن جنسیت و نژاد و دیگر روابط قدرت محوریت دارند. هدف ما تمرکززدایی از نقطه آغاز مرسوم و مورد توجه ایالات متحده، یعنی یازده سپتامبر سال 2001، است بدون آن که بخواهیم تاثیر آن را بر زندگی و تغییر شیوه‏ها‏‏ی انجام پژوهش در مورد اسلام و مسلمانان، نادیده بگیریم. به عبارت دیگر، این ویژه نامه ISJ به دنبال باز کردن مبحث اسلام‏هراسی برای دیگر مناطق جغرافیایی سیاسی، دارای مشکل و گذرا از جمله آفریقا؛ آسیا؛ آمریکای مرکزی و جنوبی و دریای کارائیب؛ اروپای شرقی و غربی؛ آمریکای شمالی،‏ مرکزی و جنوبی و اقیانوس آرام است که البته صرفاً به این موارد محدود نمی‏شود.

این موضوع در برگیرنده پژوهش‏ها‏یی است که به تنهایی یا در کنار یکدیگر گفتگو‏ها‏یی تازه را می‏گشاید، گسترش می‏دهد و ایجاد می‏کند که در آن جنسیت و نژاد در مطالعه اسلام‏هراسی محور هستند. ما به دنبال مشارکت افراد به نحوی هستیم که به تنهایی، از طریق گفتگو یا ترجمه (یا هر دو)، به صورت بین رشته‏ای،‏ فرارشته‏ای،‏ بین المللی و قیاسی شکل‏گیری حوزه‏ها‏‏ی جدیدی از تولید دانش را ممکن سازد. به خصوص از آثاری که به لحاظ تعابیر، طبقه‏بندی، واژه‏ها‏‏، پیش‏فرض‏ها‏ و منطق فراتر از دانش‏شناسی غالب موجود بروند، استقبال می‏کنیم. ما به دنبال مقالاتی هستیم که مفاهیم، رویکردها و تحلیل‏ها‏یی تازه وضد سلطه ارائه دهند.

ما پذیرای طیفی از مقالات انتقادی موشکافانه در مورد مکانیسم‏ها‏ و تظاهرات شرم‏آور اسلام‏هراسی جنسیتی و نژادپرستانه هستیم. در کنار این موضوعات اصلی می‏توانید به مسائلی همچون موارد زیر نیز بپردازید:

• استعمار مهاجر و دیگر اشکال استعمار؛ اسارت؛ استعمار نو؛ اشغال؛ سرمایه‏داری جهانی؛ لیبرالیسم نو؛ اسلام‏هراسی در سراسر طیف سیاسی از جناح‏ها‏ی سیاسی چپ تا آزادیخواه و میانه رو و راست؛ شوک‏ها‏ی سیاسی؛ نظامی کردن، کنترل کردن، نظارت، توقیف و دولت‏ها‏ی امنیتی؛ امور قضایی؛ بکارگیری تصاویر جنسی در جنگ روانی.

• شرایط مادی مسلمانان آفریقا، عرب و آسیا؛ به حاشیه راندن؛ محروم‏سازی و شمول جنایتکارانه؛ شرق‏گرایی، فمینیسم استعماری و مؤسسات پس انداز؛ ایجاد، عمومیت بخشیدن و (یا) یکسان‏سازی مسلمانان؛ مزایا و محدودیت‏ها‏ی یکسان‏سازی ملیتی؛ ساختارهای مجزاکننده همجنس‏گرایان ‏و دوجنسیتی-های مسلمان آفریقایی، عرب و آسیایی و مردگراها و فمینیست¬های مسلمان آفریقایی، عرب و آسیایی؛ مادی بودن عرف پوشش و سرکوب.

• فرهنگ غالب و محبوب؛ ناهمخوانی‏ها‏ی اسلام‏هراسی یا گسترش هدف قراردادن نژادی مسلمانان نسبت به دیگران؛ منتقدین زمینه‏ها‏‏ی غالب عقلانیت، طبقات، شرایط،‏ پیش فرض‏ها‏ و منطق؛ تولید و بکارگیری واژه‏ها‏‏ی مختص اسلام‏هراسی همچون "اصول گرایی"؛ عقیده سکولاریسم؛ و...

• مقاومت و همبستگی در برابر اسلام‏هراسی و شرایط مادی آن شامل: جنوب- جنوب، جهان سوم و ائتلاف‏ها‏ و اتحادهای زیردست- زیردسته همجنس‏گرایان ‏و فمینیست‏ها‏؛ هنر، نگارش، اجرا، درهم فشردگی فرهنگی، موسیقی، سازماندهی سیاسی و دیگر تلاش‏ها‏ی فرهنگی و روشنفکری.

مهلت ارسال چکیده‏ها‏‏ی مقالات، در 500 کلمه، 10 اکتبر سال 2014 به نشانی islamophobia.racism.gender.sex@gmail.com است. متن کامل مقالات حداکثر در 8000 کلمه، باید تا 2 مارس سال 2015ارسال شوند. چکیده‏ها‏‏ی ارسالی برای ویژه نامه ISJ ممکن است در گزیده بزرگتری در مورداسلام¬هراسی، جنسیت و نژادپرستی به سردبیری مشترک رباب عبداللهی و پائولا باچتا منتشر شود. لطفاً در هنگام ارسال مقاله مشخص فرمایید که مایلید مقاله شما برای نشریه مطالعات اسلام‏هراسی، کتاب مذکور یا هر دو مورد استفاده شود.

رباب عبداللهی*

* دکتر رباب ابراهیم عبداللهی، استادیار مطالعات قومی/نژادی و مطالعات مقاومت
محقق ارشد قومیت‏ها‏ی عرب و مسلمان و مهاجران یهودیان
دانشکده مطالعات قومیتی، دانشگاه سانفرانسیسکو
رایانامه: amed@sfsu.edu

ترجمه: اصغر ابوترابی

منبع: networks.h-net