شماره 164    |    4 تیر 1393



مرگ سریعترین مرد جهان در 89 سالگی

لحظه عبور مل پتون، عضو اصلی تیم 4 در صد متر امدادی آمریکا، از خط پایان در طول مسابقات المپیک 1948 لندن در ورزشگاه ومبلی (تصویر از اسوسیتد پریس)

 

مل پتون که زمانی سریعترین مرد جهان به شمار می رفت در سن 89 سالگی در کنار خانواده اش در شهر فالبروک fallbrookکالیفرنیا در نزدیکی سن دیگو از دنیا رفت.


و یکی از اعضای اصلی تیم 4 در صد متر امدادی آمریکا بود که در اواخر دهه 40 میلادی توانست دو مدال طلا در بازی های المپیک لندن به دست آورد و تقریبا برای 13 سال در رشته خود و به طور غیر رسمی به عنوان سریعترین مرد جوان شناخته می شد.


مرگ او از سوی دانشگاه محل تحصیل او یعنی دانشگاه کالیفرنیای جنوبی اعلام شد و دلیل آن به گفته شرلی پتون Sherley Patton سرطان و دیابت اعلام شد.
در بازی های المپیک لندن، مل که نویسندگان ورزشی او را پل مل می خواندند، یک مدال طلا در مسابقات دو 200 متر و یکی در دو امدادی 4 در صد متر برد.


از سال 1947 تا 1949، پتون برای تیم کالیفرنیای جنوبی می دوید و در آن زمان به عنوان سریعترین دونده زمان شناخته می شد که برای سه سال متمادی جایزه مقام اول NCAA دو 100 یارد را برنده شد.
او سه بار رکورد این مسابقات را با ثبت زمان 9.4 ثانیه جابجا کرد و در تاریخ 15 می 1948 لقب سریعترین مرد جهان را در مسابقات فرسنو Fresno  در کالفرنیا به دست آورد. در این مسابقات پتون توانست رکورد 9.3 ثانیه را از خود به جا گذاشت که یک رکورد 18 ساله این رشته را شکست و خود را بالاتر از جس اون Jesse Owens و دیگر دوندگان قرار داد. رکورد آقای پتون تا سال 1961 جابهجا نشد تا اینکه فرانک باد Frank Budd از دانشگاه ویلانوا Villnovaبا زمان 9.2 ثانیه آن را شکست. باد در تاریخ 29 آوریل همین امسال درگذشت.


در یک مسابقه در ماه می 1949 در لس انجلس، پتون رکورد 14 ساله اون را در 220 متر با زمان 20.2 ثانیه شکست. (دو 220 متر مانند 200 متر معمولا در یکی از انحناهای میدان انجام میشود.)
در طول این مسابقات پتون زمان 9.1 ثانیه را در مسابقات 100 یارد به جاگذاشت که تا سال 1963 شکسته نشد تا اینکه باب هیز Bob Hayes آن را شکست. البته رکورد باب مورد قبول داوران قرار نگرفت چون بادی موافق جهت دوندگان بیش از حد معمول در ورزشگاه شروع به وزیدن گرفت.


پتون در حالی که امید اول مدال طلا در المپیک 1948 در 100 متر بود مقامی بهتر از مقام پنجم به دست نیاورد. البته هم تیمی او هریسون دیلارد Harrison Dillard این مدال را به خانه برد.
آقای پتون بعدا در این باره گفت که دلیل این شکست گرمای بیسابقه لندن و خوردن غذاهای لندنی بود که باعث کاهش وزن وی و این نتیجه شد.


همینطور که گرمای هوا کاهش پیدا کرد، پتون توانست در 200 متر زمانی 21.1 ثانیه را در میدانی که از باران خیس شده بود بدود و نیم ثانیه رکورد خود را در آن بهبود ببخشد.
پتون همچنین به عنوان آخرین نفر تیم امدادی 4 در صد متر آمریکا به راحتی توانست در جایگاه اول قرار گیرد. ولی تیم آمریکا در ابتدا از نظر داوران فاقد شرایط لازم برای برنده بودن شناخته شد زیرا دو دونده اول تیم باتن را به خارج از منطقه مجاز عبور داده بودند. البته این حکم توسط پتون و دیگر همتیمی هایش تغییر کرد و آقای پتون و هم تیمی هایش مدال طلا را ربودند.


با 6 فوت قد و 146 پوند وزن، پتن را خیلی ها سگ تازی وست کوست West Coast می نامیدند. او دونده ای برازنده و صاحب سبک بود ولی همیشه به شدت قبل و بعد از مسابقات عصبی می شد و گاهی هم استفراغ می کرد. او هیچ گاه قبل از مسابقات به دنبال عیش و نوش و رفیق بازی نمی رفت تا چیزی تمرکز او را کاهش ندهد.


او از مربیان خود در مدرسه و دانشگاه اصول دوندگی حرفه ای را آموخت و موارد ریزی چون نحوه خم شدن و قرار دادن دست ها و پاها در هنگام شروع مسابقه را یاد گرفت.
او زمانی در یک پروژه تاریخ شفاهی از سوی بنیاد ورزشکاران آماتور لس انجلس شرکت کرد. "بعد از اصول تنها چیزی که باقی می ماند تمرین است. شما همیشه باید مواظب باشید که محور حرکت پاهای شما از خط حرکت بدنتان خارج نشود، زانوهای خود را به اندازه کافی به جلو پرتاب کنید و از بازوهایتان به بهترین شکل بهره مند شوید."


به گفته او، صاف نگه داشتن پاها در طول مسابقه باعث می شود که دونده در هر قدم یک اینچ جلوتر حرکت کند.
ملوین امری پتون Melvin Emery Patton به 16 نوامبر سال 1924 در لس انجلس متولد شد. دو کودکی استعداد خاصی در ورزش از خود نشان نداد و در هشت سالگی در تصادفی با یک کامیون پای چپش شکست.


او در سن 12 سالگی در مسابقه ای برنده شد و بعدا به تیم دومیدانی دبیرستان خود ملحق شد که همیشه در مسابقات برنده بود. مربی تیم دبیرستانش او را از شنا کردن و رقصیدن منع کرده بود چون معتقد بود که این تمرینات ریتم حرکت پاهای او را از بین می برد.
آقای پتون دو سال در نیروی دریایی در طول جنگ جهانی دوم به ارتش آمریکا خدمت کرد و بعد از آن در دانشگاه کالیفرنیای جنوبی ثبت نام کرد و در آنجا کارهای نظافتی برای به دست آوردن درآمد مورد نیاز خود انجام میداد. مربی دانشگاه او دین کرامول Dean Cromwell، قبلا مربی دوندگان شاخصی چون چارلی پداک Charley Paddock و فرانک ویکاف Frank Wykoff. کرامول مربی تیم دو میدانی آمریکا در المپیک 1948 هم بود.


پتون که هرگز در تبلیغات سیگار شرکت نمی کرد، دوره دوندگی آماتور خود را در سال 1949 همزمان با فارغ التحصیلی از دانشگاه پایان داد. او بعدا مدرک کارشناسی ارشد خود را در آموزش فیزیک به دست آورد و تیم های دو میدانی دانشگاه لانگ بیچ Long Beach State University  و ویچیتا Wichita State University را بر عهده گرفت. او همچنین به عنوان بازاریات در شرکت نوثروپ Northrop کار کرد و یک برنامه دومیدانی برای عربستان صعودی را نیز رهبری کرد.
همچنین در سال 1985 از او به عنوان یکی از مشاهیر دو میدانی قدردانی شد.


پس از مرگ پتون، همسر 68 ساله اش و دخترش شرلی روش پتون باقی مانده اند. همچنین تعدادی نوه و نتیجه نیز از او باقی مانده اند که در شهرهای مختلف کالیفرنیا ساکن هستند.


در سال 1999، بیش از 50 سال بعد از تنها حضور پتون در المپیک، او در مصاحبه ای در پروژه تاریخ شفاهی اینطور احساس خود از ایستادن بر سکوی اول مسابقات را توصیف کرد:
هیجان یک عمر. مثل این بود که به اصطلاح قدیمی ها یک حلقه گل زیتون روی سرت گذاشته باشند. اینکه شما روزی قهرمان زمان بوده اید. البته بعد از پایان روز این حلقه پژمرده می شود و بازی جدید زندگی شروع می شود.
مت شودل به نوشتن این مقاله کمک کرد.

ترجمه : عباس حاجی هاشمی



http://www.ohwm.ir/show.php?id=2264
تمام حقوق اين نشريه متعلق به سايت تاريخ شفاهي ايران [oral-history.ir] است.