شماره 143    |    27 آذر 1392



تاریخ شفاهی افغان‏ها پیشینه را مشخص و تصحیح می‏کند

در نظر اغلب کانادایی‏ها کلمه «افغانستان» تصاویر تروریست‏ها در نیروهای ارتشی و طالبان را به ذهن می‏آورد.
همه روزه مردم افغان به ندرت سر فصل اخبار را می‏سازند. تا این که امروز سر رسید.


محققان مرکز تاریخ شفاهی دانشگاه وینیپگ Winnipeg تجارب جوانانی که از افغانستان گریخته و در وینیپگ سکونت گزیدند را مستندسازی می‏کنند.


رهبر طرح،  الیسون پنر Allison Penner گفت: «کانادا تاریخچه‏ای ‏از درگیری در افغانستان دارد و بیشتر آن چیزی که می‏دانیم از رسانه جمعی نشات می‏گیرد.» طرح تاریخ شفاهی افغان مدارک الکترونیکی برای تاریخ نگاران و کانادایی های امروزه خلق خواهد کرد تا از تجارب پناهندگان بدانند.


پنر گفت: «این طرح برای آینده ارزش واقعی دارد. زمان زیادی طول نخواهد کشید قبل از این که افراد فراموش کنند چگونه با پیش زمینه‏های متضاد به اینجا رسیدند و والدین برای صحبت کردن در مورد آن راحت نیستند بنابراین سکوت اختیار می‏شود.»


برخی پناهندگان هرگز برای دیگران بازگو نمی‏کنند چه اتفاقی برای آنها افتاد و سرگذشتشان را به گور می‏برند.
«سطح وسیعتری از جامعه  هرگز از این سرگذشت باخبر نمی‏شوند و چیزی در مورد آن نمی‏شنوند.»

 

پناهنده افغانی خانم زهرا رضایی سرگذشت خود را به الیسون پنر بازگو می‏نماید تا اینکه دیگران بتوانند در مورد تجارب او بدانند.


برای زهرا رضایی 21 ساله بازگو کردن سرگذشتش برای پنر التیام بخش و درمانگر بود.
رضایی اظهار داشت: «او در هر وجه زندگی من عمیقاً کنکاش می‏کند و واقعاً درمانگر است. مدت زیادی از وطن دور بوده ام. بخش هایی بودند که به خاطر آوردن آنها ضربه روحی عظیمی بود.»
پس از این که پدر او در جنگ با طالبان کشته شد، خانواده او در سال 1998 از کشور افغانستان گریختند. در نهایت طالبان شهرشان مزارشریف در شمال را اشغال کردند.


رضایی زمانی که 5 ساله بود، قبل از این که آنها افغانستان را ترک کنند، شاهد درد و رنجی بسیاری از مردم بود.


رضایی اظهار داشت: «بخش‏هایی از خاطرات بود که به یاد آوری آنها و صحبت کردن در موردشان مشکل بود. از دست دادن خانواده و خانه و یکی از بهترین دوستان فرد خیلی دشوار بوده و هست. نمی‏دانم چطور توانستم از پس همه این ها برآیم. چگونه کودکی پنج ساله این کارها را (دور می‏شود و وانمود می‏کند پیکر مرده دوستش را پشت سر نگذاشته است) انجام می‏دهد.»


پنر گفت: «این مصاحبه شوندگان هستند که تصمیم می‏گیرند چه مطالبی را با دیگران در میان بگذارند و آیا قصد دارند آن را رسانه‏ای ‏و عمومی کنند. رضایی مصمم است تمام آنچه به یاد می‏آورد به اشتراک گذارد.


رضایی اظهار داشت: «من با پنهان کردن گذشته از آن عبور کرده‏ام و پنهان کردن آن به کسی کمک نخواهد کرد.  بازگو کردن آنچه بر من گذشته بسیاری از افراد را شوکه می‏کند و من می‏توانم لبخند بزنم.» او گفت: «این که واقعه آسیب زا و دلخراشی برای من اتفاق افتاده من را از یک فرد قوی بودن باز نمی‏دارد.» دانشجوی دانشگاه وینیپگ گفت: «زندگی یعنی حرکت کردن و پیش رفتن و یاد گرفتن و کشف مجدد نفس.»


او امیدوار است این طرح کانادایی‏ها را در شناختن مردم افغانستان کمک خواهد کرد.
رضایی گفت: «بسیاری از مردم تصورات غلطی دارند. آنها طالبان نیستند و طالبان حتی از مردم افغانستان هم نیستند و ما بودن آنها در افغانستان را هم نمی‏خواهیم.»


او، مادرش و سه برادرش از دست طالبان گریختند و قبل از آمدن به کانادا در سال 2003 در سن یازده سالگی، 6 سال در ایران به سر بردند.
او اظهار داشت: «زندگی در ایران برای پناهندگان [غیرقانونی] افغان بسیار دشوار است. دولت ایران داشتن شغل، مدرسه رفتن، دستیابی به آموزش عالی و درمان‏های پزشکی را بسیار مشکل نموده است.»


مادر بیوه او «کار‏های عجیب و غریبی» همانند سفال‏کاری را به خانه می‏آورد تا کودکان نیز به او کمک کنند.
ما تا فراتر از 11 و 12 شب با مادرم بیدار می‏ماندیم تا بتوانیم گذران زندگی کنیم.


او خاطره دلپذیری از کودکی اش در افغانستان را به یاد آورد در حالی که کنار استخر نشسته و مادر بزرگش موهایش را می‏بافت.


«این یکی از بهترین خاطرات من است و حتی جزئی از زندگی افغان را که به گوش اغلب کانادایی‏ها می‏رسد، نیست.»
«می خواهم صدای بسیاری از مردم افغانستان را به گوش همه برسانم که آنها افرادی نیستند که رسانه‏های آمریکای شمالی به تصویر می‏کشند.»

سرگذشت شما چیست؟
خواستار سرگذشت افغان‏های بیشتری هستیم.
طرح تاریخ شفاهی به جستجوی شرکت کننده‏های بیشتری است. اگر شما پناهنده‏ای ‏افغان یا پناهنده‏ای ‏از کشورهای همسایه هستید و مایل به ارایه تاریخ شفاهی یا الکترونیکی هستید با الیسون پنر از طریق شماره 9000-786-204 یا آدرس ایمیل al.penner@uwinnipeg.ca تماس بگیرید.

 

توسط: کارول ساندرز (Carol Sanders)
carol.sanders@freepress.mb.ca

ترجمه:  عطیه اسعد

منبع: winnipegfreepress


http://www.ohwm.ir/show.php?id=2057
تمام حقوق اين نشريه متعلق به سايت تاريخ شفاهي ايران [oral-history.ir] است.