طرح‏ بزرگ تاریخ شفاهی برای گردآوری داستان زندگی دانشمنان بریتانیایی، امروز با راه اندازی یک خط آرشیو جدید توسط کتابخانه بریتانیا کامل شد. «صدای علم» به نشانی الکترونیکیwww.bl.uk/voices-of-science ، بخشی از برنامه زندگینامه‏های ملی - تاریخ شفاهی علم بریتانیایی- است و شامل مصاحبه با بیش از صد دانشمند و مهندس پیشرو در انگلستان بوده که هر کدام داستانهایی از مهمترین اکتشافات علمی و مهندسی قرن گذشته را بیان می‏دارد.

در گذشته با تعداد کمی از دانشمندان در مورد زندگی و کارشان مصاحبه شده بود، و این آرشیو با حفظ خاطرات آنها برای آیندگان این کاستی را جبران کرده و محققان اکنون و در آینده می‏توانند از آن استفاده کنند.

آرشیو با انجام مصاحبه‏هایی در شته‏های گوناگون، به دنبال نشان دادن فعالیت علمی در همه ابعاد و مقاطع، از جمله صداهای کمتر شنیده شده و همچنین بازیگران کلیدی صحنه علمی انگلستان طی قرن گذشته است. اکنون طرح‏ روی علوم حسابداری، هوا فضا، مواد و زمین شناسی متمرکز است و اگر بودجه افزایش یابد احتمالا در سالهای آتی به این مجموعه افزوده خواهد گشت.

بیش از 1000 ساعت مصاحبه ویرایش نشده که هر کدام 10 تا 15 سال طول کشیده است به طور کامل در وبسایت «صداهای کتابخانه بریتانیا» (http://sounds/bl.uk) در دسترس است، در حالی که سایت «صدای علم» ارائه دهنده دسترسی به فایلهای صوتی و تصویری منتخب از مصاحبات و همچنین عکس‏ها، زندگینامه‏ها و دیگر اطلاعات متنی است. صندوق آرکادیا سخاوتمندانه این طرح‏ را حمایت می‏کند.

نمونه‏هایی از این آرشیو عبارتند از:

* جوزف فارمن داستان پیدا کردن سوراخ لایه ازن را با استفاده از ابزاری در کلبه ای در قطب جنوب تعریف می‏کند.
* ژانت تامسون درباره اینکه چگونه توانست در سال 1983 اولین زن دانشمندی باشد که برای «تحقیق انگلستان در قطب جنوب» راهی قطب جنوب شود، سخن می‏گوید.
* دن مکنزی در خصوص تحقیق خود در مورد تشکیل شدن پوسته زمین از صفحات سخت متحرک (صفحات تکتونیک) صحبت می‏کند.
* جف توتیل، آخرین بازمانده از تیم سازنده اولین کامپیوتر مدرن جهان «بیبی منچستر 1948»، تعریف می‏کند که چطور آنها فکر می‏کردند کل جهان فقط به چند کامپیوتر نیاز خواهد داشت.
* مری لی برنز-لی از اهمیت سلوتیپ‏ها [نوار چسبهای شفاف] در برنامه نویسی تعدادی از کامپیوترهای اولیه، سخن می‏گوید.
* پروفسور سر کالین‏هامفریس توضیح می‏دهد که چگونه از تفکر خود در تحلیل و بررسی حوادث انجیل استفاده کرده است.

وبسایت صدای علم به صورت آنلاین در www.bl.uk/voice-of-science در دسترس است.

راب پرکز
سرکتابدار، تاریخ شفاهی
کتابخانه بریتانیا
Rob.perks@bl.uk

ترجمه: اشرف السادات میرکمالی