کمیتة ملی فرهنگ و هنر فیلیپین به حفظ میراث جزیره‌های لااُنگ و کاپول ، واقع در استان سَمار شمالی فیلیپین کمک می‌کند.

جزیره‌ها به دلیل تنوع زیستی و قومی و نیز فرهنگ و تاریخ ساکنانش منحصربه‌فرد هستند. اما بدون مراقبت‌های مناسب، کمک به این جوامع برای حفظ میراث و هویت‌شان در میان دریایی از تغییرات دشوار است.

کمیتة ملی فرهنگ و هنر فیلیپین NCCA: National Commission for Culture and the Arts    برای برگزاری جشنِ Taoid ـ که در زبان ایلاکانو«Ilocano » به معنای «میراث فرهنگی» است ـ به جزیره‌های کاپول Capul  و لااُنگ Laoang در سَمار شمالی سفر کردند تا «درمانگاه‌های میراث» برپا کرده و به حفظ میراث فرهنگی منطقه کمک کنند.

تاق سنگی پِرگولا (PERGOLA)

«Taoid» موضوع جشن یک‌سالة میراث ملی است که در ماه مِی مشخص شد.

این جشن یک‌ساله ابداع کمیتة فرعی میراث فرهنگیSCH: Subcommission on Cultural Heritage است، تا به وسیلة آن آگاهی مردم دربارة میراث فرهنگی را در سراسر کشور گسترش دهند.

طی برگزاری طرح درمانگاه‌های میراث، کمیته‌های SCH ـ کمیته‌های ملی بایگانی، گالری‌های هنر، پژوهش‌های تاریخی، کتابخانه و خدمات اطلاع‌رسانی، آثار و بناهای تاریخی و نیز موزه‌ها ـ تخصص‌های خود را برای ارتقاءآگاهی و حفاظت از میراث فرهنگی در استان‌ها و منطقه‌ها ارائه می‌کنند.

پنج منطقة اصلی

 توپ‌های عصر استعمار اسپانیا

کمیتة SCH پنج مکان اصلی در لااُنگ را شناسایی کرده‌اند که نیاز به حفاظت دارند: کشیش‌نشینِ فرشتة مقرب میکائیل مقدس؛ ویرانه‌های قلعة آلمورایا Almuraya؛ دیوار مورالا Muralla؛ درة عمیق Grand Canyon و پِرگولا.
در قرن هجدهم میلادی، فرانسیسکن فرایرز(۱)  Franciscan friars کشیش‌نشینِ فرشتة مقرب میکائیل مقدس را بنا نهاد.

بر اساس مقالة عالیجناب گاسپار بَلِرایت Gaspar Balerite، کشیش محلی جزیرة لااُنگ، طی دهة ۱۶۵۰، کلیسا فعالیت خود را به‌عنوان پایگاه مُبلغین مذهبی آغاز کرد. پس از اخراج یسوعیون در سال ۱۷۶۷، فرانسیسکن‌ها زمام امور را به دست گرفتند و کلیسای میکائیل مقدس را در سال ۱۷۶۸ تأسیس کردند.
 

 استاد تاریخ، آگوستو دو واینا Augusto de Viana

دیوار مورالا و ویرانة قلعة آلمورایا که هنگام تهاجم دزدان دریایی مورو (۲) Moro  از قسمت‌های پشتی و طرفین کلیسا محافظت می‌کردند، بعدها در سال ۱۸۱۴ ساخته شدند.
کلیسا از حوادث آتش‌سوزی و زلزله مصون مانده و تا به امروز با تلاش‌های عالیجناب بَلِرایت همواره تحت مرمت قرار گرفته است.

جنب کلیسا، تالار شهرداری و ایستگاه پلیس لااُنگ بنا شده‌اند. بین دو ساختمان مدرن، تاق سنگی پِرگولا قرار دارد که در سال ۱۸۹۴ به عنوان بخشی از دادگاه کاسا (Casa) ساخته شد. دو توپ عصر اسپانیایی نیز در کنار تاق قرار دارند.

یکی دیگر از مکان‌های چشمگیر این جزیره، دره‌ای عمیق است که ساکنان محلی به آن اینوگکاهانInogkahan می‌گویند. در سال ۱۹۱۳، ساکنان برای ایجاد گذرگاهی میان‌بُر، تپة تاماگینگ‌تینگ Tumagingting Hill را تراشیدن و این دره را ایجاد کردند.

اعضای کمیته SCH همچنین مکانی ناشناخته را در خارج از شهر کشف و ارزیابی کردند: تاقی سنگی که به سال ؟۱۸۸ (رقم آخر به سبب وجود پوششی از خزه، ناخواناست) برمی‌گردد.

برج‌های اِستالوارت(Stalwart Towers)

تصویر کلیسا هنگام برگزاری جشنواره

جدای از جزیرة لااُنگ، جزیرة کاپول مکانی دیگر بود که مقامات کمیته SCH از آن بازدید کرده و یک روز پیش از برپایی جشنوارة سالوکاSaluka در شهر، جشن حفاظت از میراث فرهنگیTaoid را برگزار کردند.

کاپول شهری کوچک است که به سبب زبان Inabaknon یا Abaknon منحصربه‌فردش، دارای فرهنگی منحصربه‌فرد نیز هست. از سخنان فردی کاپولی می‌توان کاملاً متوجه شد که بعضی از واژه‌های زبان‌های وارای (۳) و تاگالوگ (۴) و ایلاکانو را به‌کار می‌برد.

کاپول همچنین به سبب موقعیت استراتژیک خود در دهانة داخلی تنگة سان‌برناردینوSan Bernardino، دارای پیشینه‌ای غنی است. این تنگه در عصر اسپانیایی به سبب رفت‌وآمد کشتی‌های تجاری اسپانیاییِ مانیل‌آکاپولکو Manila-Acapulco Galleon Trade حائز اهمیت بود. ابتدا نام جزیره برگرفته از نامِ زبان محلیِ ایناباکنون Inabaknon، اباک (۵) Abak بود.

با این وجود، براساس فرهنگ عامة محلی، نام این جزیره مخفف نام آکاپولکا است. این جزیره پناهگاهی مناسب برای کشتی‌هایی بود که در انتظار وزش بادهای مطلوب و جریان آرام آب بودند.

 
کلیسای سنت ایگناتیوس دو لویولا St. Ignatius de Loyola Church

نمای کلی مرکز شهر بر اساس طراحی ساختمان‌های شهری اسپانیا بود: میدانی بزرگ در مرکز که سالن شهرداری و کلیسا پیرامون آن قرار داشت.
در سال ۱۶۱۶، کلیسای سنت ایگناتیوس دو لویولا را با مصالح سبک ساختند، اما دوبار توسط دزدان دریایی مورو ویران شد.
در سال ۱۷۸۱، فرانسیسکن فرایرز ماریانو والرو ساختمانی دائمی با دیوار سنگی و برج‌های نگهبانی ساخت تا از مردم شهر محافظت کند و مراقب خطر‌های قریب‌الوقوع باشد.

یکی دیگر از سندهای میراث کاپول، فانوس دریایی کاپول است که در سال ۱۸۹۶ اسپانیایی‌ها آن را ساختند و واحد مهندسان ارتش ایالات متحده آن را تکمیل کردند.

زمینه‌های مورد علاقه

 
موزه‌شناس آنتونیو مونتالوَن(Antonio Montalvan) در حال برگزاری کارگاه

در نزدیکی ساحل آکاپولکوی کاپول که اسپانیایی‌ها برای تخلیة بارهای خود از آن‌جا استفاده می‌کردند، شش کمیتة SCH جلسه‌هایی با موضوع مشابه برگزار کردند.

زمینه‌های مورد علاقة اصلی برای برگزاری کارگاه‌های آموزشی شامل مستندسازی مدارک و تاریخ شفاهی، ساخت کتابخانه و حفاظت از میراث فرهنگی بودند.

آنتونیو جولیان مونتالوَن دوم Antonio Julian Montalvan II، رئیس کمیتة ملی NCCA در شاخة موزه و محققِ مقاله‌نویس گفت: «ما هنوز در تلاش برای کشف [آثار مکتوب] هستیم.»

آگوستو دو واینا، رئیس گروه تاریخ دانشگاه سانتو توماس(Santo Tomas) و عضو کمیتة NCCA در پژوهش‌های تاریخی گفت، داستان کاپول باید با تاریخ شفاهی آغاز شود.

دو واینا گفت: «مرجع تاریخ کاپول مردم خواهند بود، بنابراین باید یا با گردآوری منابع مستند محلی، ـ و در صورت نبودِ چنین منابعی‌ـ یا با تاریخ شفاهی، [دربارة] نگارشِ تاریخ آگاهی کسب کرد و ساکنان را از اهمیت محل زندگی‌شان آگاه ساخت.»

 
قدیس دومینیک گازمن(۶)  (ST. Dominic of Guzman) در کلیسای میکائیل مقدس

همچنین، کتابخانه‌ها و دیگر خدمات اطلاع‌رسانی باید گسترش یابند، ـ فدریکو بیلونزFederico Billones، عضو کمیتة ملی NCCA در شاخة کتابخانه‌ها و خدمات اطلاع‌رسانی، گفت: «زیرا کمترین نگرانی شهرداری‌ها، کتابخانه است و این امر حاکی از آن خواهد بود که مردم از اسناد ثبت‌شده آگاه هستند.»
اما زمینه‌هایی برای توسعه وجود دارند. مونتالوَن گفت: «زمینه‌هایی مانند اظهار [به داشتن میراث فرهنگی]، فراهم‌آوردن امکاناتی برای مردم محلی تا بتوانند کتابخانه و موزه بسازند و تاریخچة خود را بنگارند. و شاید زمانی‌که این زمینه‌ها فراهم شدند، گردانندگان NCCA بتوانند کمک‌های مالی و بودجه فراهم کنند.»

پس از پایان جلسه‌ها، شرکت‌کنندگان و سخنرانان به سوی شهر روانه شدند تا راه‌اندازیِ طرح حفاظت از میراث فرهنگی Taoid را در  محوطة کشیش‌نشین سنت ایگناتیوس دو لویولا، در میان دیوارها جشن بگیرند.

برنامه‌های جشن شامل اجرای رقص‌های تأثیرگذار اسپانیاییِ «Dos Amigos» به معنای (دو دوست) و «Estudiantina» به معنای (یادگیرندگان) بودند.

ترانه‌هایی به زبان اَباکْنونی Abaknon نیز اجرا شدند. یکی از آن‌ها سوگواریِ بانویی بود که محبوبش او را طی جنگ ترک کرده بود. ترانه‌های دیگری نیز دربارة ماهیگیران و چشمه‌های کوهستانی جزیرة کاپول اجرا شدند.

۱  . فرقة راهبان کهتر یا فرانسیسکن‌ها به جمعیت پیرو عقاید فرانسیس قدیس اطلاق می‌شود. این فرقه از فرقه‌های مهم عالم مسیحیت است و در میان مسیحیان جهان پیروان فراوان دارد. این فرقه تأثیرات عمده‌ای بر جریان اندیشه داشته است. در میان پیروان این فرقه می‌توان نام بزرگان بسیاری را دید. اندیشة فرانسیسکن‌ها اساساً بر مبنای فقر استوار است. به همین سبب بر فرقة فرانسیسکن و فرقة دومینیکن نام کلی فرقه‌های مسکینان را نهاده‌اند.  مترجم.
۲  . دزدان دریایی مورو یا دزدان دریایی سولو، گروهی از مسلمانان قانون‌شکن جنوب فلیپین بودند که ابتدا در اواخر قرن شانزدهم اقدام به دزدیِ دریایی از کشتی‌های اسپانیایی کردند. به سبب جنگ‌های بسیار بین اسپانیایی‌ها و این دزدان، پیرامون دریای سولو پناهگاهی مناسب برای دزدیِ دریایی شد که تا اوایل قرن بیستم ادامه داشت. مترجم.
۳  . Waray: زبان وارای یا وینارایی، سامارنونی یا وارای‌وارای از زبان‌های استرونزیایی و پنجمین زبان بومی فیلیپین است که حدود ۳٫۴ میلیون تن گویشور دارد. مترجم.
۴  . Tagalog: زبان تاگالوگ یکی از زبان‌های مهم مردم فیلیپین و پایه زبان فیلیپینی، زبان ملی این کشور و از خانوادة زبان‌های استرونزیایی است. زبان مادری حدود ۲۲ میلیون فیلیپینی است و حدود ۹۰ میلیون نفر نیز این زبان را می‌دانند. مترجم.
۵  . پس از رفت‌وآمد کشتی‌های بادبانی تجاری اسپیانیایی به این جزیره، نام کاپول که برگرفته از نام شرکت تجاری اسپانیایی آکاپولکا(Acapulco) بود، بر روی این جزیره باقی ماند. مترجم.
۶  . قدیس دومینیک از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین چهره‌های مقدس مسیحی است. به سبب آنچه اعضای فرقه‌اش بعد از مرگ وی انجام دادند، اغلب او را قرین با دستگاه تفتیش عقاید می‌شناسند. دومینیک بیشتر زندگی خود را صرف مبارزه با بدعتگذاران و نیز مبارزه با اشرافیت کلیسایی گذراند. او بنیان‌گذار فرقة دومینیکن‌ها بود. مترجم.

آلفونسوس لوئیجی ای. آلفونسو
 Alphonsus Luigi E. Alfonso
محقق روزنامة فیلیپین
ترجمه: زهرا حسینیان

منبع: lifestyle.inquirer