او در ملاقات با آقاي‏هاشمي‌رفسنجاني با حضور آقاي دکتر ولايتي، من و سفير عمان گزارشي از مذاکرات انجام شده با همتاي ايراني خود را به اطلاع رئيس‌جمهور رساند و اشتراک نظر دو کشور را در زمينه‌ي خليج فارس مورد تأکيد قرار داد.(2)

دکتر ولايتي نيز در چارچوب ديدار از کشورهاي منطقه‌ي خليج فارس از جمله قطر در ديدار با سلطان قابوس ضمن تأکيد بر نقش عمان در دستيابي به يک راه‌حل مسالمت‌آميز در بحران خليج‌فارس ابراز اميدواري کرد که اين تلاش‌ها بتواند از خطر بروز يک جنگ هولناک در منطقه جلوگيري کند.(3)

در بهمن‌ماه به‌مناسبت دوازدهمين سالگرد پيروزي انقلاب، ساختمان جديد سفارت ـ که پيش از من کارش آغاز شده بود ـ افتتاح گرديد.(4)
در آن زمان به‌علت جنگ عراق و کويت آقاي دکتر ولايتي نتوانست براي افتتاح شرکت کند.
قرار بود آقاي يوسف بن علوي شرکت کند که روز قبل از افتتاح برادر خانمش با هواپيما سقوط کرد. آقاي علوي تلفني با من صحبت کرد و عذرخواهي نمود و قرار شد معاونش بيايد.
ساختماني بزرگ و زيبا با مصالح و بنا و گچكار ايراني از اصفهان و شيراز كه براي پنجاه سال آينده هم كفايت خواهد نمود.

در همان سفارت يک زمين واليبالي براي پر كردن اوقات فراغت بعداز ظهر بچه‌ها در نظر گرفته شد. روز اول ديدن از آنجا با بچه‌ها بازي کردم. بچه‌ها فکر نمي‌کردند که من با اين سنم بتوانم اين‌قدر خوب بازي کنم.( 5)
مسجد زيبايي هم در آنجا ساخته شد. از آقاي باتمان قليچ که خطاط، شاعر، مترجم و نقاش بسيار خوبي است در خطاطي‌هاي ساختمان مسجد استفاده شد.(6)

در فروردين سال 1370 دکتر عيسي کلانتري در پيگيري سفر شيخ محمد بن عبدالله بن زاهر الهنائي وزير کشاورزي و شيلات عمان، جهت بررسي موقعيت عمان ديدار و گفتگو کرد. در اين ديدار دو طرف درباره‌ي روابط دوجانبه و راه‌هاي گسترش همکاري‌هاي ايران و عمان در زمينه‌هاي مختلف کشاورزي، دام و شيلات بحث و تبادل‌نظر کردند. دکتر کلانتري در اين ديدار با تأکيد بر پيوندهاي تاريخي مردمي و ديني ميان دو کشور، افزايش همکاري با کشورهاي مسلمان و همسايه را از اصول اساسي نظام جمهوري اسلامي ايران اعلام کرد. وي از سازمان بازاريابي محصولات کشاورزي عمان، مرکز علوم دريايي و شيلات و واحدهاي کشت و صنعت زراعي مسقط ديدن كرد.(7) اين هيئت يکي از هيئت‌هاي قوي و آبرومند جمهوري اسلامي بود.

يك ماه پس از سفر آقاي كلانتري به عمان، آقاي المعتصم بن حمد آل بوسعيد وزير کار عمان در رأس هيئتي وارد تهران شد و در فرودگاه مهرآباد مورد استقبال آقاي سياوش سميعي قائم‌مقام وزير کار و اموراجتماعي قرار گرفت. وي به‌منظور اداي احترام در حرم مطهر حضرت امام‌خميني(ره) حضور يافت و بدين‌ترتيب اولين دور مذاکرات آقاي کمالي وزير کار و اموراجتماعي با آقاي المعتصم انجام شد. در اين مذاکرات، طرفين پيرامون گسترش همکاري‌هاي فني و حرفه‌اي و تبادل نيروي کار و هماهنگي مواضع دو کشور در سازمان‌هاي بين‌المللي مربوط به کار مذاكراتي داشتند. قرار شد که در پايان سفر نيز بين وزرا يادداشت تفاهمي به امضا برسد.(8)

در 17/2/1370 با سعيد الشنفري وزير نفت اين کشور ديدار و پيام دعوت آقاي آقازاده وزير نفت ايران براي شرکت در کنفرانس نفت و گاز در دهه‌ي 1990 که به‌زودي در اصفهان برگزار مي‌شد، تسليم وي کردم. او نيز با ابراز خشنودي از اين دعوت بر لزوم همکاري‌هاي دو کشور در زمينه‌هاي مختلف انرژي از جمله نفت تأکيد کرد .(9) اکثر ديدار‌هاي من با وزير خارجه در منزل ايشان انجام مي‌شد.

در تير نيز در ديدار با آقاي يوسف بن علوي، در مورد اوضاع کلي منطقه و روند پيشرفت طرح ترتيبات امنيتي در خليج فارس و درخصوص منطقه و زمينه‌هاي تقويت همکاري‌هاي دوجانبه مذاكراتي داشتم. او ضمن مثبت خواندن روند پيشرفت طرح ترتيبات امنيتي در خليج فارس، بر لزوم همکاري و هماهنگي همه‌جانبه‌ي شوراي همکاري خليج فارس با ايران تأکيد کرد.(10)

يك ماه پس از آن در مرداد با دکتر يقظان، فرزند آخرين امام اباضي، معاون وزير بازرگاني و صنايع عمان ديدار و پيرامون ابعاد جديد همکاري‌هاي دوجانبه به‌ويژه در زمينه‌هاي بازرگاني و اقتصادي پس از بحران اخير خليج فارس با وي گفتگو کردم. همچنين در مورد پيشرفت کار کميسيون مشترک همکاري‌هاي بازرگاني و صنعتي دو کشور تبادل‌نظر شد.(11)

در بهمن با اعلام سلطان قابوس سفير جديد عمان در ايران آقاي مسلم بن بخيط زيدان البرعمي تعيين گرديد.(12)
يك ماه بعد آقاي يوسف بن علوي پيام سلطان قابوس پادشاه عمان را به آقاي‏هاشمي‌رفسنجاني رئيس‌جمهوري تسليم کرد. سلطان قابوس در اين پيام ضمن ابراز خرسندي از روابط دوستانه‌ي دو کشور، جايگاه ويژه‌ي رابطه‌ي ايران را با کشورهاي مسلمان و عرب يادآور شد. آقاي‏هاشمي‌رفسنجاني در اين ديدار ضمن تشکر از پيام صميمانه‌ي سلطان قابوس گفت ايران سياست توسعه و ارتقاي سطح همکاري‌هايش را با کشورهاي ساحل خليج فارس ادامه خواهد داد. وي با تأکيد بر لزوم همبستگي جهان اسلام اظهار کرد: جمهوري اسلامي ايران از تحکيم روابط با کشورهاي مسلمان استقبال مي‌کند. يوسف بن علوي در اين ديدار گزارشي را از سفر اخير خود به جمهوري‌هاي آسياي مرکزي به اطلاع رئيس‌جمهوري رساند.(13)

در فروردين سال 1371 نيز در چهارمين نمايشگاه بين‌المللي بازرگاني عمان(14) غرفه‌ي ايران از لحاظ فروش کالاهاي مصرفي و تعداد افراد بازديدکننده در ميان کشورهاي شرکت‌کننده در اين نمايشگاه بالاترين موقعيت را کسب کرد. نمايشگاه بين‌المللي با حضور بيش از دوازده کشور خارجي (ترکيه، تايلند، آمريکا، امارات عربي متحده‌، فيليپين، هند، پاکستان، آلمان، مصر و عربستان سعودي) و 115 شرکت و مؤسسه‌ي بازرگاني بين‌المللي از 12 فروردين آغاز به کار کرد. آقاي عباباف مدير غرفه‌ي جمهوري اسلامي ايران مي‌گفت: طي شش روز اول نمايشگاه عمان بالغ بر 45 هزار نفر از غرفه‌ي ايران بازديد کرده و برخي از کالاهاي به نمايش گذاشته شده از جمله مبلمان، صنايع‌دستي، کيف و کفش، مصنوعات پلاستيکي، ظروف ملامين و لوستر به‌کلي به‌فروش رسيده است. همچنين طي چند روز شرکت‌ها و بازرگانان عماني درخصوص امضاي قراردادهايي کلان براي واردات کالاهاي توليدي ايران با واحدهاي توليدي کشورمان وارد مذاکره شده‌اند. در نمايشگاه مسقط بيش از 34 واحد توليدي صنعتي تحت پوشش ارگان‌هاي دولتي و بخش خصوصي جمهوري اسلامي ايران از جمله تعاوني‌هاي صنوف توليدي تابعه‌ي وزارتخانه‌هاي بازرگاني و صنايع‌سنگين در حدود 85 تن کالاهاي صادراتي صنعتي به ارزش 500 هزار دلار را در زميني به‌مساحت 2 هزار متر مربع فضاي سرپوشيده و باز عرضه کردند. در غرفه‌ي جمهوري اسلامي ايران انواع فرآورده‌هاي غذايي، لوازم خانگي، صنايع دستي، مبلمان، ميز و صندلي چوبي، پتو، پوشاک، کفش و کيف، انواع فرش حصير و زيلو، رنگ‌هاي ساختماني و صنعتي، اسباب بازي، ظروف ملامين، مصنوعات پلاستيک و لوازم برقي به نمايش گذاشته شد.(15)

۱. روزنامه‌ي اطلاعات، 4/9/69 ، ص 14
۲. همان، 5/9/69، ص 3
۳. همان، 29/9/69، ص 3
4. ساختمان جديدالاحداث سفارت ايران در مسقط توسط جارب بن حمد بن سعد البوسعيدي معاون وزير امور خارجه‌ي عمان افتتاح شد و در اين مراسم شرکت‌کنندگان از سالن نمايشگاه صنايع‌دستي، مهمان‌سرا، سالن کنفرانس و مسجد سفارت ايران ديدن کردند. (همان، 13/11/1369، ص 14)

5 . حسين روحاني‌صدر، گفتگو با بختياري‌نيا
6 . حسين روحاني‌صدر، گفتگو با نويدنيا
7 . روزنامه‌ي اطلاعات، 29/1/70 ، ص 4
8 . همان، 15/2/70 ، ص 4
9 . همان، 17/2/70 ، ص 3
10 . همان، 11/4/70 ، ص 3
11 . همان، 22/5/70 ، ص 3
12 .سرويس سياسي: سلطان قابوس ديروز (شنبه) سفراي کشور عمان در ايران و روسيه را تعيين کرد. به گزارش راديو مسقط مسلم بن بخيط زيدان البرعمي سفير جديد عمان در ايران و داوود بن حمدان بن عبدالله الحمدان سفير جديد اين کشور در فدراسيون روسيه مي‌باشند. ( همان، 20/11/70، ص 13)
13 . همان، 19/12/70 ، ص 1
14 . جمهوري اسلامي ايران در بين دوازده کشور شرکت کننده در نمايشگاه بين‌المللي بازرگاني عمان به‌عنوان بهترين شرکت‌کننده‌ي نمايشگاه شناخته و موفق به کسب مقام اول شد. در نمايشگاه بين‌المللي بازرگاني عمان که از روز 12 تا 21 فروردين ادامه يافت بيش از 34 واحد توليدي و صنعتي بخش خصوصي و دولتي تابعه‌ي وزارت بازرگاني و وزارت صنايع سنگين کشورمان بالغ بر 1791 نوع کالا را به ارزش 500 هزار دلار در دو هزار متر مربع فضاي سرپوشيده عرضه کردند. در غرفه‌ي جمهوري اسلامي ايران انواع محصولات توليدي صادراتي ايران در زمينه‌هاي لوازم خانگي صنايع‌دستي مبلمان، ميز و صندلي، پتو، البسه و پوشاک، کيف و کفش، فرش، حصير و زيلو، رنگ‌هاي ساختماني و صنعتي، اسباب‌بازي، ظروف آلومينيوم و ملامين، مصنوعات پلاستيک، لوازم برقي و لوستر و مواد غذايي به نمايش گذاشته شده‌بود. به گفته‌ي مدير غرفه‌ي ايران بالا بودن کيفيت و مرغوبيت کالاهاي موردنياز مردم در نمايشگاه عمان موجب شد شرکت‌ها و بازرگانان محلي قرارداد خريد بيش از يک ميليون دلار انواع کالا را با طرف‌هاي ايراني به امضا برسانند. وي با اشاره به اينکه حجم فروش کالا در نمايشگاه امسال بسيار موفقيت‌آميز بوده است، تأکيد کرد: طي ده روز برگزاري نمايشگاه، حدود 400 هزار دلار از محصولات به‌نمايش گذاشته شده به‌فروش رسيد. مدير غرفه‌ي ايران افزود به‌دنبال استقبال کم نظير مردم و بازرگانان محلي عمان از محصولات توليدي جمهوري اسلامي ايران، اتاق بازرگاني عمان رسماً از واحدهاي صنعتي جمهوري اسلامي ايران براي حضور فعال و گسترده در نمايشگاه‌هاي اقتصادي صنعتي عمان که قرار است در مهر آينده در مسقط برگزار شود. دعوت کرد. در نمايشگاه بين‌المللي بازرگاني عمان که روز 21 فروردين به کار خود پايان داد، علاوه بر جمهوري اسلامي ايران کشورهاي ترکيه، تايلند، آمريکا، امارات متحده‌ي عربي فيليپين، هند، پاکستان، آلمان، مصر، عربستان‌سعودي و عمان و بيش از 115 مؤسسه و کمپاني محلي و بين‌المللي حضور داشتند. (همان، 24/1/71 ، ص 3)

15 . همان، 20/1/71 ، ص 4

ادامه دارد...

گفتگو و تنظیم: حسین روحانی صدر
كارشناس ارشد تاريخ ايران دوره اسلامي