مطالعه موردي حاضر به منشاء و تحولات «طرح بررسي تاريخ شفاهي نهضت حقوق مدني» می‏پردازد که منبعی از اطلاعات آنلاين را در مورد مجموعه‌ مصاحبه‌هاي تاريخ شفاهي مرتبط با حقوق مدني كه در گنجینه‏های سراسر آمريكا نگهداري مي‌شود، ایجاد کرد. این مطالعه خصوصاً به ابزارها و رسانه‌هاي ارتباطي ديجيتال توجه دارد كه امكان چنين كار مشترك گسترده‌اي را فراهم آورد.
كليد واژه‌ها: مركز زندگي عامه آمريكا، انجمن فرهنگ عامه آمريكا، طرح بررسي تاریخ شفاهي نهضت حقوق مدني، كتابخانه كنگره، موزه ملي فرهنگ و تاريخ آفريقايي‌هاي آمريكايي

در هر طرح تحقيقاتي يكي از اقداماتی که ابزاري بسيار خوب براي دستيابي به نوعی كنترل فكري بر موضوع نیز هست، بررسي تحقيقاتي است كه قبلاً در مورد آن موضوع انجام شده است. مطالعه موردي حاضر يكي از اين تلاش‌هاي ملي را خلاصه مي‌كند، «طرح بررسي تاريخ شفاهي حقوق مدني» (CROHSP: Civil Rights Oral History Survey Project)، كه از سوي يك گروه شامل چهار دانشمند و محقق با بهره گیری از شبكه الكترونيك انجام و كار ‌آنها به ايجاد یک منبع اطلاعاتی آنلاین براي محققان اين موضوع منجر شد كه به نوعي مي‌توان آن را تبيين تاريخ شفاهي در عصر ديجيتال ناميد.

در فوريه سال 2010 « مركز زندگي عامه آمريكا» (AFC: American Folklife Center) واقع در كتابخانه كنگره طي تماسي از « انجمن فرهنگ عامه آمريكا» (AFS: American Folklore Society) كه مركزي حرفه‌اي و مستقر در آمريكا براي مطالعات ميداني در زمينه فرهنگ عامه است، خواست مديريت طرح بررسي تاريخ شفاهي حقوق مدني (CROHSP) را برعهده بگيرد. پيشينه اين طرح به سال‌هاي قبل باز مي‌گردد، زماني كه كنگره آمريكا قانون عمومي شماره 19 ـ 111 را كه به «قانون طرح تاريخ حقوق مدني سال 2009» مشهور است، تصويب كرد. اين قانون كتابخانه كنگره و « موزه ملي مؤسسه اسميتسونيان (Smithsonian) براي فرهنگ و تاريخ آفريقايي‌هاي آمريكايي»

(NMAAHC: National Museum of African American History and Culture)

را موظف مي‌ساخت انجام طرح جمع‌آوري تاريخ شفاهي افراد نهضت حقوق مدني را برعهده بگیرند تا نسل‌هاي بعد بتوانند از طريق منابع دست اول و مطالب شاهدان عيني از تلاش و ايثار آنها اطلاع يابند. اين قانون روش انجام طرح مذکور يا تقسيم كار بين كتابخانه كنگره (كه خود AFC را به عنوان بخشي از كتابخانه براي انجام طرح پيشنهاد كرده است) و موسسه اسميتسونيان را مشخص نكرده بود. اين دو موسسه پس از ماه‌ها جلسات مشترک و گفتگو تصميم گرفتند كه لازم است پيش از انجام مصاحبه‌هاي جديد تاريخ شفاهي مرتبط با نهضت حقوق مدني، جستجويي در سطح ملي براي آگاهي از ميزان كاري (ظاهراً گسترده اما ناتمام) كه قبلاً در اين ارتباط صورت گرفته بود، انجام شود. بر اساس این  تصميم، كتابخانه باید انجام تحقيقي را برعهده می‏گرفت که آنها را از مصاحبه‏های تاريخ شفاهي ضبط شده قبلي و محل و شرايط نگهداري آن مجموعه‌ها و نيز اطلاعات تكميلي دیگر آگاه می‏ساخت. مبنايي كه از اين طريق به دست مي‌آمد به موسسه اسميتسونيان كمك مي‌كرد اولویت انجام مصاحبه‏های دیگر را با هدف گردآوری کامل موارد تاريخي مشخص کند. AFC در گام بعدی به جستجوي پيمانكاران بيروني پرداخت و در نهايت AFS را براي انجام این مسئوليت‌ برگزيد. همان‌طور كه در اين متن مي‌بينيد CROHSP بايد اطلاعات كلي در مورد مجموعه‌ها و گنجینه‏های موجود در مورد تاريخ شفاهي نهضت حقوق مدني را در اختیار  AFC و NMAAHC قرار می‏داد و با هدف جمع‌آوري مصاحبه‏های تاريخ شفاهي جديد از شركت‌كنندگان در اين نهضت، به شناسايي مصاحبه ‌شوندگان بالقوه به عنوان اساسي براي انجام كارهاي آينده كمك مي‌كرد.

AFS در ابتداي سال 2010 در سطح ملي بررسي‏های خود را براي بكارگيري و تشکیل یک گروه تحقيقاتي از طريق جذب متقاضيان در زمينه‌هاي دانش بايگاني و كتابخانه، فرهنگ عامه، تاريخ و تاريخ شفاهي آغاز کرد. اين بررسي منجر به دریافت 110 درخواست در رشته‌هاي مختلف از سراسر كشور شد. فرآيند بازنگري درخواست‌ها و در پی آن مصاحبه‌های انجام شده منجر به شكل‌گيري گروه نهايي شامل چهار محقق جوان گردید: اندرو ساليناس(Andrew Salinas)، بايگان و كتابخانه‌دار، كه در مركز تحقيقات آميستاد(Amistad) در دانشگاه تلولان(Tulane) در ارتباط با تربيت كاركنان در زمينه فرهنگ عامه آموزش ديده بود؛ ويل گريفين(Will Griffin) و اليزابت گريتار(Elizabeth Gritter)، هر دو تاريخ‌نگار كه درآن زمان در حال تكميل وانجام  امور مربوط به دكتراي خود در دانشگاه كاروليناي شمالي بودند و تجربه قابل توجهي در تاريخ شفاهي و نهضت حقوق مدني داشتند، و دانايل كريستنسن(Danille Christensen) متخصص فرهنگ عامه دانشگاه اينديانا كه در امور پايگاه داده و مديريت و طراحي پروژه‌هاي قوم‌شناسي تخصص داشت.

AFS در عين حال یک قرار داد جنبي با دكتر كيم كريستن (Dr. Kim Christen) و يك گروه مستقر در دانشگاه ايالتي واشينگتن منعقد کرد تا پايگاه داده ای با منبع باز ايجاد کنند كه اعضاي تيم تحقيقاتي بتوانند اطلاعاتي را در مورد گنجینه‏ها و مجموعه‌هاي تاريخ شفاهي شناسایی شده، در آن قرار دهند. اين پايگاه داده براي برآوردن نيازهاي طرح بايد داراي زمينه‌هاي اطلاعاتي متعدد و امكانات گرافيكي ساده براي كاربر، امكان استفاده همزمان چند كاربر و سطوح مختلف دسترسي كاربران و مجريان و درآينده، امكان انتقال به يك سايت عمومي را می‏داشت (سايتي كه قبلاً ذكر شد در حال حاضر از طريق وب سايت كتابخانه كنگره قبل دسترسي است). گروه توسعه پايگاه داده در اواخر مي سال 2010 یک دوره آموزش كاربردي را براي اعضاي گروه تحقيقاتي و كاركنان AFC و AFC برگزار كرد.

همچنین طي ماه مي سال 2010 و به خصوص طي يك جلسه حضوري سه روزه در كتابخانه كنگره، اعضاي گروه تحقيقاتي در كنار كاركنان AFS و AFC طرح تحقيقاتي و روشي را براي تحقیق تهيه كردند. این گروه كشور را به لحاظ جغرافيايي تقسيم‌بندي كردند به طوري كه امكان بررسي بايگاني‌هاي بالقوه موجود در تمام پنجاه ايالت و منطقه كلمبيا فراهم شود. هر يك از محققين، مسئول بررسي تمام انواع گنجینه‏های موجود در منطقه محول شده به خود بودند.

اين گروه همچنين يك سايت مشترك ايجاد كردند تا به عنوان ابزار ارتباطي روزانه، صفحه گذاشتن پيغام و فضاي مشتركي براي ارسال سوالات، پيشنهادها، نكات و اسناد مفيدي كه در طي تحقيق به آن دست يافته يا توسط اعضاي گروه ايجاد شده‌ بود، مورد استفاده قرار گيرد.

اعضاي گروه طي تابستان سال 2010 به جمع‌آوري اطلاعات مربوط به گنجینه‏ها و بايگاني‌هاي سطح كشور، شناسايي شركت‌كنندگان در نهضت حقوق مدني (در هر جاي ممكن) كه تجربيات آنها هيچ‌گاه مستند نشده بود يا به مستندسازي بيشتر نياز داشت، پرداختند و اين اطلاعات را در پايگاه داده وارد كردند. آنها اين كار را از طريق جستجوي ابتدايي در اينترنت و در پي آن تبادل نامه‌هاي الكترونيك و مكالمات تلفني با كاركنان گنجینه‏ها انجام دادند. اين كار از ماه آگوست تا نوامبر سال 2010 ادامه داشت، سطح اطلاعات هر مورد جمع‌آوري و در مجموعه‌هاي منتخب وارد شد و از محل برخي گنجینه‏های معین، بازديد شد تا يافته‌هاي اوليه بررسي و اصلاح شود. اعضاي چهار نفره گروه تنها پنج روز را در كنار هم كار كردند: جلسه سه روزه واشينگتن دی سی در اواخر ماه مي و يك جمع دو روزه كه به عنوان بخشي از جلسه سالانه انجمن فرهنگ عامه آمريكا در اكتبر سال 2010 برگزار شد. با اين حال، اعضاي گروه به صورت روزانه و برخي اوقات به فاصله چند  ساعت از طريق سايت مشترك طرح ، پست الكترونيك و كنفرانس‌هاي تلفني ماهانه (كه كاركنان AFS و AFC را هم در بر مي‌گرفت) با هم در تماس بودند.

هم اکنون پايگاه داده‌اي كه با تلاش گروه، اطلاعات در آن انباشته شده است شامل گزارش‌هاي مربوط به بيش از 900 مجموعه مي‌شود (كه بيشتر آنها حاوي چندين و در برخي موارد دهها مصاحبه فردي است) كه در 466 گنجینه در 49 ايالت و منطقه كلمبيا نگهداري مي‌شوند. (به نظر مي‌رسد تنها داكوتاي شمالي فاقد چنين مجموعه‌اي باشد.)

در اين پايگاه داده مجموعه‌ها تحت 1800 سرفصل دسته‌بندي شده‌اند كه مبتني بر سرفصل‌هاي كتابخانه كنگره است كه استاندارد بيشتر كتابخانه‌ها در ايالات متحده است. به علاوه اين گروه 117 نفر را شناسايي كرد كه نقش مهمي در نهضت حقوق مدني در جامعه خود ايفا مي‌كردند اما هنوز با آنها مصاحبه نشده بود.

اين گروه در پايان كار خود، پايگاه داده را به كتابخانه كنگره و موسسه اسميتسونيان ارائه داد و كتابخانه كنگره نسخه ای از آن را با امكانات گرافيكي ساده و آسان كاربرد و در اختيار محققان وعموم قرار داده است. انتظار می‏رود اين منبع در طول زمان از طريق مصاحبه‌هاي بعدي موسسه اسميتسونيان و از طريق تحقيقات احتمالي در مورد مجموعه‌ها و گنجینه‏های ديگر از جمله اطلاعات ارائه شده از سوي گنجینه‏هایي كه مجموعه‌هايشان در اين جمع‌آوري از قلم افتاده است يا به خوبي معرفي نشده‌اند، غني‌تر شود.
محققان اين طرح و كاركنان AFS در تهيه يك گزارش نهايي براي كتابخانه كنگره نیز مشاركت كردند. اين گزارش شامل بخش‌هايي از شرح تحقيقات منطقه‌اي هر عضو گروه، از جمله بازديد از محل برخی گنجینه‏ها و مطالبي در چهار عنوان اصلی مي‌شود:

1 ـ  تعريف كلي دارایی‌هاي بايگاني كشور در زمينه موارد ضبط شده مربوط به نهضت حقوق مدني به لحاظ پوشش، دسترسي و وضعيت نگهداري.
2ـ شرح و ارزيابي روش و طرح تحقيقاتي این برنامه، شامل تقسيم‌بندي اوليه كار و خطوط جغرافيايي، فرآيند دشوار اما شبكه‌اي كه گروه برای انجام تحقيقات خود از آن استفاده کرد و ابزارهاي الكترونيكي مختلفي كه اعضاي گروه از آن طريق با يكديگر ارتباط برقرار كردند.
3ـ ارزيابي فوايد گنجینه‏ها و خدمتي كه آنها به جوامع مي‌كنند و ارزيابي تاثیر كار محققان بر اين برنامه شامل تحقيق از راه دور و بازديد از محل گنجینه‏ها.
4 ـ توصيه‌هايي براي كارهاي آينده، شامل مصاحبه، انجام هر گونه تحقيق احتمالي در مرحله دوم براساس خطوط کلي كه در بخش اول طرح ترسيم شده است و انجام طرح‌هاي مشابه.
اعضاي گروه همچنين يك نسخه الكترونيك از مطالب اساسي سايت مشترك طرح، تهيه و در اختيار كتابخانه كنگره و موسسه اسميتسونيان قرار داده‌اند.

كارگروه مسئول طرح (شامل كاركنان AFS و AFC و گروه توسعه پايگاه داده) در كنار نتايج ملموس طرح يعني پايگاه داده، خود مي‌تواند الگويي براي تلاش‌هاي بعدي باشد. CROHSP نشان داد كه با تلاش هماهنگ و كاملاً شبكه‌اي، اين امكان وجود دارد كه يك گروه از محققان پراكنده، منابع بايگاني موجود تاريخ شفاهي در ارتباط با يك موضوع خاص را كه داراي اهميت ملي باشد، در مقياسی ملي شناسایی کنند. ابزارهاي ارتباطي كه براي اين طرح ايجاد شد به راحتي قابليت تطابق با كارهای گروهي به هم پيوسته در هر مقياسي را دارد و پايگاه داده طرح، كه مبتني بر منبع باز و تكنولوژي با دسترسی آسان است، مي‌تواند به راحتی مطابق با الزامات ديگر كارهاي جمع‌آوري اطلاعات، تغيير يابد. در واقع طرح اخير انجمن فرهنگ عامه آمريكا (بایگانی مقدماتی ملی فرهنگ عامه  كه دسترسي آزاد آنلاين به اطلاعات مربوط به مجموعه‌هاي بايگاني شده فرهنگ عامه در ايالات متحده را فراهم مي‌كند)  هم اکنون از پايگاه داده‌اي تا حدي مشابه پایگاه داده طرح بررسي تاريخ شفاهي حقوق مدني استفاده مي‌كند. تعداد اين همکاری‏ها و تلاش‌هاي گروهي در رشته‌هاي علوم انساني ديجيتال معاصر رو به رشد است. اين طرح برخي از ارزش‌هايي را به نمايش مي‌گذارد كه مشاركت مي‌تواند به تحقيقات انفرادي بيفزايد.

تيموتي لويد Timothy Lloyd
مديرعامل انجمن فرهنگ عامه امريكا
ترجمه: اصغر ابوترابی

:منبع

The Oral History Review, 2013, Vol. 40, No. 1, pp. 50–53