شماره 9    |    22 دي 1389



حقایق و آمار جنگ در نظام‌ رسانه‌ای ما سانسور می‌شود

مرتضی سرهنگی در نشست تحلیل ادبیات دفاع مقدس گفت: نظام رسانه‌ای ما به جای استفاده از زبان تعقلی، همچنان بر دستور زبان عصر جنگ یعنی دستور زبان تبلیغی استوار است و این مساله سبب شده که بسیاری از حقایق و آمار سانسور و زمینه‌ساز برخی شبهات شود.

به گزارش خبرنگار ادبیات برنا، میزگرد تخصصی تحلیل ادبیات دفاع مقدس با حضور حبیب احمدزاده نویسنده دفاع مقدس، گلعلی بابایی نویسنده و پژوهشگر و محمدرضا شرف‌الدین رئیس انجمن سینمای دفاع مقدس در برنامه تلویزیونی "دور میز شب" برگزار شد.

سرهنگی مدیر دفتر مطالعات هنر و ادب پایداری حوزه هنری و پژوهشگر جنگ نیز در این میزگرد با ارتباط تلفنی شرکت داشت.

سرهنگی در این برنامه با بیان این که شرح واقعه جنگ بر عهده متفکران کارآزموده است تا به سمت بیان حقیقت برویم، اظهار کرد: جنگ دو دستور زبان دارد؛ دستور زبان تبلیغی که مختص زمان جنگ است و در همه جا نیز به همین شکل است. پوسترهای جنگ جهانی دوم، همه شعار هستند. در زمان جنگ، باید زبان حماسی باشد تا حکومت‌ها بتوانند مردم را به دفاع و مقاومت امیدوار و راغب کنند.

وی افزود: اما زمانی که جنگ به پایان می‌رسد، دستور زبان تعلقی بر جامعه حاکم می‌شود. امروز دیگر ما نمی‌توانیم یک دستور زبان تبلیغی داشته باشیم کما این که نظام رسانه‌ای ما به این شکل عمل می‌کند.

کاستی هفت برابری عراق نسبت به ایران را 36 کشور پر کرد

مدیر دفتر مطالعات هنر و ادب پایداری حوزه هنری در ادامه گفت: جغرافیای ایران حدود چهار برابر کشور عراق است و جمعیت ما نیز سه برابر جمعیت این کشور. در واقع صدام با کشوری هفت برابر بزرگتر از خود جنگید. مگر دنیا و صدام این را نمی‌دانستند؟ آن‌ها این کاستی هفت برابری را محاسبه کرده بودند و این کاستی را 36 کشور پر کردند. جنگ دقت بسیاری دارد. حتی در عملیات‌ها، این که شب ماه در آسمان است یا خیر را هم محاسبه می‌کردند، آن وقت دنیا این کاستی هفت برابری را محاسبه نکرده بود؟

سرهنگی ادامه داد: طبق آمار رسمی، سه میلیون مصری به جامعه 12 میلیونی عراق تزریق شد. ما در زمان جنگ از 15 کشور دنیا اسیر داشتیم؛ کشورهایی چون عربستان، مراکش، یمن و ... یک بار برای یکی از برنامه‌های تلویزیونی متنی را نوشتم، به این آمار اشاره کردم. در زمان پخش دیدم که این آمار از نریشن برنامه حذف شده است. دلیل را جویا شدم، گفتند ما امروز با این کشورها ارتباط دوستانه داریم. پرسیدم: شما وزیر امور خارجه هستید؟ داستان این اسیران و این آمار، یک واقعه تاریخی است و ربطی به ارتباط امروز ما ندارد.

وی در این باره افزود: صدها میلیارد دلار به ارتش عراق تزریق کردند. آن وقت ما این آمار را حذف می‌کنیم. ما باید جواب این سؤال را بدهیم که چرا جنگ هشت سال طول کشید؟ به خاطر همین سانسورهاست که شبهاتی را می‌شنویم که جنگ نباید پس از آزادی خرمشهر ادامه پیدا می‌کرد.

نظام رسانه‌ای همچنان مبتنی بر دستور زبان تبلیغی عمل می‌کند

مرتضی سرهنگی در بخش دیگری از صحبت‌های خود در برنامه "دور میز شب" گفت: در زمان جنگ نظامیان و سیاست‌مداران برای بیان جنگ جلو هستند و پس از جنگ، این هنرمندان و متفکران هستند که باید قدم جلو بگذارند. این اتفاق هنوز در ایران نیافتاده است و سیاست‌گذاری دولتی نیز بر این مبنا شکل نگرفته. اگر کسانی هم در این زمینه فعالیتی می‌کنند به دلیل احساس مسئولیت شخصی خودشان است.

وی افزود: اگر ما دستور زبان‌مان را به سمت تعقل بچرخانیم، بسیاری از شبهات و تحریفات پاسخ داده می‌شود. نظام‌ رسانه‌ای ما باید یک شواریی از متفکران را تشکیل دهد و آن وقت جای تبلیغ و تعقل عوض می‌شود و حقایق جنگ دیگر سانسور نخواهد شد.

دیر یا زود نوشته‌ها تنها زبان سخنگوی جنگ خواهند بود

این نویسنده و پژوهشگر جنگ، در پاسخ به سؤال مجری برنامه مبنی بر بیان اشتباهات نظامی برای درک بهتر حقایق در آثار ادبی، اظهار کرد: روایت از جنگ دو گونه انسانی و واقعه دارد. بیان اشتباهات نظامی و ... مربوط به روایت واقعه است و این کار نظامی‌هاست و ارتباطی با روایت انسانی پیدا نمی‌کند. ما وقتی زبان تعقل را برگزینیم، دیگر بسیاری از حقایق را متوجه خواهیم شد.

وی ادامه داد: کودتای 28 مرداد توطئه انگلیس‌ها بود، اما ما در نظام رسانه‌‌ای‌مان تنها در بیان کودتا به آیت‌‌الله کاشانی و دکتر مصدق اشاره می‌کنیم و دیگر هیچ. چه فریبی خوردیم؟ در طول جنگ هم همین طور. باید ببینیم انگلیس‌ها در جنگ چه کردند؟ آمریکایی‌ها؟ یک ژنرال عراقی خاطرات خود را نوشته بود و اعلام کرده بود که آمریکایی‌ها عکس‌های ماهواره‌ای از موقعیت‌های ما به‌ آنها می‌دادند.

سرهنگی تاکید کرد: ما باید حواسمان باشد که فریب نخوریم. نوشته‌ها دیر یا زود، تنها بازمانده سخنگوی سربازان، رزمندگان و مردمی می‌شوند که هشت سال از خود دفاع کردند.

منبع: خبرگزاری برنا


http://www.ohwm.ir/show.php?id=182
تمام حقوق اين نشريه متعلق به سايت تاريخ شفاهي ايران [oral-history.ir] است.