شماره 112    |    4 ارديبهشت 1392



پاسخ به برخی ابهام‌های تاریخی در «خاطرات آيت‌الله سيدمحمد خامنه‌اي»

جواد كامور بخشايش كتاب «خاطرات و مبارزات آيت‌الله سيدمحمد خامنه‌اي» را اثري منحصر به فرد از خاطرات ايشان دانست و گفت: در اين كتاب به برخي ابهام‌های تاريخي درباره مبارزات انقلاب اسلامی پاسخ داده شده است. اين اثر در دهمين روز ارديبهشت ماه توسط انجمن مفاخر ايران رونمايي مي‌شود.

جواد كامور بخشايش در گفت‌وگو با خبرگزاري كتاب ايران (ايبنا)، درباره جديدترين اثر خود با عنوان «خاطرات و مبارزات آيت‌الله سيد محمد خامنه‌اي» كه آن را با همکاری جواد عربانی نوشته و تدوین کرده و قرار است در دهمين روز ارديبهشت ماه توسط انجمن مفاخر ايران رونمايي شود، اظهار كرد:‌ آيت‌الله سيد محمد خامنه‌اي يكي از شخصيت‌هاي مهم و تاثير‌گذار در نهضت امام خميني (ره) است. از این شخصیت تاکنون کتابی نوشته نشده و این اثر نخستین کتاب درباره خاطرات و زندگی این مبارز است.

وي درباره چرایی نوشته نشدن خاطرات آیت الله سید محمد خامنه‌ای در طول سال‌های گذشته توضیح داد: مراكز زيادي به سراغ ایشان رفتند اما با ثبت خاطراتش مخالف بود كه دليل آن در مقدمه كتاب آمده است. تا آن‌‌كه ایشان به مركز اسناد انقلاب اسلامي براي روايت خاطرات خود اعتماد كرد. انجام اين مصاحبه‌ها از سال 1385 آغاز شد و رضا بسطامي نزديك به 50 جلسه مصاحبه تهیه کرد.

این نویسنده افزود: پس از ‌آن كه تدوين كتاب توسط مرکز اسناد انقلاب اسلامی به بنده واگذار شد برای تکمیل خاطرات نزديك به 30 جلسه با ایشان مصاحبه گرفتم تا حاصل اين تلاش در دو جلد نوشته ‌شود. جلد اول آن با عنوان «خاطرات و مبارزات آیت الله سید محمد خامنه‌ای» در 550 صفحه به پايان رسيد. در این کتاب زندگی ایشان از ابتداي تولد تا پيروزي انقلاب و بخش كوتاهي از اوايل پيروزي انقلاب شرح داده می‌شود. جلد دوم هم به فعالیت‌های ايشان در پس از انقلاب اختصاص دارد که اکنون در حال تدوین آن هستم.

کامور بخشایش درباره ويژگي خاطرات و شرح زندگی آیت‌الله خامنه‌ای در این کتاب توضيح داد: ايشان چهار سال از مقام معظم رهبري بزرگ‌تر‌ند. این فاصله سنی باعث می‌شود در مرور خاطرات ایشان با خاطرات رهبر معظم انقلاب هم از همان دوران كودكي تا نوجواني و جواني روبه‌رو شویم. زيرا اين دو برادر هميشه با هم بود‌ند و خواننده با ماجراهای مختلفی مانند اتفاق‌هايي كه در مكتب خانه مي‌افتد يا ورود آن‌ها به مدرسه علميه و معمم شدن آن‌ها و ديگر موارد آشنا می‌شود.

وي افزود: براي همپوشاني خاطرات ايشان با خاطرات رهبر معظم انقلاب و ديگر برادرانشان، ‌خاطرات مرتبط را در پاورقي‌ها آوردم و از كتاب‌هايي همچون «شرح اسم»، «خاطرات و حكايت‌ها»، «حكايت‌نامه سلاله حضرت زهرا (س)» و «جرعه نوش كوثر» استفاده کردم. در واقع اين بخش‌ها تلفيقي از يك كار پژوهشي است كه با مستندسازي آن را همپوشاني كرده‌ام.

كامور ادامه داد: 150 صفحه ابتدایی کتاب دارای جذابيت و ويژگي‌هاي خاص خود است و خاطراتي بکر از زندگي خصوصي خانواده آیت الله سيد محمد خامنه‌اي را برای نخستین بار پیش روی مخاطب قرار می‌دهد. بخش ديگري از اين كتاب به فعاليت‌هاي سياسي ايشان اختصاص دارد كه یکی از اشخاص مورد اعتماد امام خميني(ره) بود و به عنوان نماينده ایشان نزد آيت‌الله ميلاني مي‌رفت و برخي فعاليت‌ها و ماموريت‌هاي مهم را به همراه مقام معظم رهبري بر عهده داشت.

وی افزود: در باز پرداخت خاطرات تلاش کردم به متن وفادار بمانم تا مخاطب با لحن رواي آشنا شود. موضوع قابل توجه در این کتاب مستند سازي آن و بسيار زمان‌بر بود و مورد دیگر به روز کردن تمام پاورقي‌هاي كتاب بود تا آنجا که برای هر زندگينامه از سه منبع استفاده شد تا از تكراري بودن اطلاعات زندگينامه‌ها ممانعت به عمل آید و اطلاعات به روز در اختيار مخاطب قرار بگيرد.

کامور درباره فعالیت‌ها و مبارزات آیت الله سیدمحمد خامنه‌ای در جریان نهضت امام خمینی (ره) گفت: ایشان يکی از فعالان و مبارزان گروه سري «يازده نفره» بود. در این گروه مبارزان ديگري همچون آيت‌الله مصباح يزدي، آیت الله اكبر هاشمي رفسنجاني، آیت الله حسين‌علي منتظري، آيت‌الله مشكيني و آیت الله آذري قمي حضور داشتند. آیت الله سيد محمد خامنه‌ای در این کتاب به شرح تمامی جزييات و فعاليت‌هاي اين گروه سري در قم پرداخته است.

وی ادامه داد: نگارنده اساسنامه اين گروه يكي از ابهامات تاريخي بود، اما آیت الله خامنه‌اي در اين كتاب می‌گوید که اساسنامه گروه توسط وي نوشته شد در حالی که بسياري از تاريخ‌نگاران آیت الله مصباح‌يزدي را نويسنده اين اساسنامه مي‌دانستند. اين كتاب مستند‌ترين اثر براي فعاليت اين گروه يازده نفره و چگونگي لو رفتن آن‌هاست. اين گروه به واسطه اتفاقي كه براي آيت‌الله آذري قمي روي مي‌دهد لو مي‌رود و از‌ آن پس سيد محمد خامنه‌ای به زندگي مخفيانه روي مي‌آورد و فعاليت‌هاي انقلابي خود را ادامه مي‌دهد.

کامور بخشایش افزود: قبل از لو رفتن گروه یازده نفره، ايشان در سال 1333 از مشهد به قم و سپس به تهران آمد. پس از سكونت در این شهر وارد دانشكده حقوق دانشگاه تهران شد و پس از اخذ مدرك، وكالت مبارزان دستگير شده به ویژه دانشجوياني كه توانايي مالي نداشتند را برعهده می‌گرفت. اين اتفاق تاثير بسياري در روند پرونده‌هاي قضايي مبارزان و محاكمه آن‌ها داشت. ايشان همچنین در اوج مبارزه و ساماندهي تظاهرات‌ها فعال بود و پس از پیروزی انقلاب به مدرسه رفاه و نزد امام خمینی(ره) رفت و در همان ایام مسوولیت زندان اوين و مدت کوتاهی مسووليت اسناد و اطلاعات كشور را برعهده گرفت. ایشان تلاش بسیاری برای تدوین قانون اساسی انجام داد.

وي ادامه داد: آیت الله سیدمحمد خامنه‌ای در مجلس خبرگان بسيار تاثير‌گذار بود، اما به نقش ایشان در اين جلد به صورت مختصر اشاره و در جلد دوم به آن پرداخته می‌شود. متن این کتاب مورد مطالعه ایشان قرار گرفته و نظراتي مطرح و در متن اعمال شد. گوياسازي تصاوير و اسناد هم بخش دیگری از این کتاب است. در این کتاب اسناد و تصاویری هست كه براي اولين بار منتشر مي‌شود. ايشان در اين باره دقت نظر داشت و ما را راهنمايي كرد و در تمام مراحل همراه اثر بود و مقدمه كوتاهي بر اين كتاب نوشت.

کامور بخشایش در پایان گفت: كتاب «خاطرات و مبارزات آيت‌الله سيدمحمد خامنه‌اي» در شش فصل با عنوان‌هاي «در تكاپوي دانستن»، «در جست‌وجو و احياي هويت ديني»، «پويايي در زلال جاري نهضت»، «تاريك و روشنايي مبارزه»، «بودن يا نبودن» و «ضرب آهنگ هستي» به نگارش درآمده است و از سوي مركز اسناد انقلاب اسلامي منتشر مي‌شود.

مطلب مرتبط: كتاب «خاطرات آيت‌الله سيدمحمد خامنه‌ای» ابعاد مبارزاتی و علمی را دربرمی‌گيرد

همچنين دهم ارديبهشت ماه  1392 اين كتاب توسط انجمن مفاخر ايران در كنار كتاب شناختنامه آيت‌الله خامنه‌اي رونمايي مي‌شود.

خبرنگار : اکرم دشتبان

منبع: خبرگزاری کتاب ايران (IBNA)


http://www.ohwm.ir/show.php?id=1729
تمام حقوق اين نشريه متعلق به سايت تاريخ شفاهي ايران [oral-history.ir] است.