هفدهمین همایش بین‏المللی تاریخ شفاهی با عنوان: «چالش‏ها‏ی تاریخ شفاهی در قرن ۲۱: گوناگونی، نابرابری و شکل‏گیری هویت» از 4ام تا 7ام سپتامبر 2012 با موفقیت در بوینس آیرس برگزار شد. ما توانستیم به مدت پنج روز تجارب خود را با همکارانی از سراسر جهان در جلسات و نشست‏های بحث و بررسی به اشتراک گذارده و مبادله کنیم. در این همایش که با همکاری انجمن بین‏المللی تاریخ شفاهی و انجمن تاریخ شفاهی جمهوری آرژانتین برگزار شد، بیش از 600 مهمان از پنج قاره شرکت جستند.

همایش در روز دوشنبه 3ام سپتامبر با سخنان استادان و کارشناسان نام آشنا بین‏المللی با تمرکز بر موضوعاتی چون نژادپرستی، عوارض پس از دوران دیکتاتوری، اکولوژی و محیط زیست، تحلیل‏های کیفی و کاربرد فناوری‏های تازه برای فرایند مصاحبه‏های تاریخ شفاهی، آرشیوها، تاریخ شفاهی در جایگاه ابزاری سیاسی برای جوامع بومی و قومی آغاز شد. در روز نخست، تاریخ‏نگاران ورنا البرتی Verena Alberti، امیلکار ارایو پیریرا Amilcar Araujo Pereira، شون فیلد Sean Field، مارکوس فابیو فریره مونتیسوما Marcos Fabio Freire Montysuma، خوان خوزه گوتیئرس Juan José Gutierrez، راب پرکس  Rob Perks، مری استوارت Mary Stewart، سیلویا ریورا کوزیکانسکی Silvia Rivera Cusicansqui، و ادا مارینا لارا مسا Ada Marina Lara Meza، تجارب حرفه‏ای خود را به طور مفصل و عمیق در نشست‏های ویژه در حوزه‏های روش شناسی، نظریه پردازی، و تجارب شخصی ارایه کردند.

مراسم رسمی افتتاحیه همایش در 4ام سپتامبر، در مرکز فرهنگی سن مارتین San Martín  با برگزاری موازی نشست‏ها و نمایش مستندها آغاز شد و با سخنرانی الیزابت خلین Elizabeth Jelín درباره خاطره، که حوزه تخصصی اوست، پایان یافت. در آغاز مراسم دکتر پابلو پوتسی، رئیس انجمن تاریخ شفاهی جمهوری آرژانتین، به همکاران خوشامد گفت و اعلام کرد اولین جایزه تاریخ شفاهی آمریکای لاتین به نام «یوگنیا میر Eugenia Meyer»، با تأیید تاریخ‏نگاران آمریکای لاتین و خود خانم یوگنیا میر، یکی از برجسته‏ترین تاریخ‏نگاران حاضر در همایش، بنیان نهاده شده است. شبکه تاریخ شفاهی آمریکای لاتین مشوق راه‏اندازی این جایزه بوده است و هدف از آن توسعه پژوهش در منابع شفاهی در این قاره است.

در دیگر روزهای کاری تاریخ‏نگاران از همه قاره‏ها در بیش از 60 نشست کاری که در هر کدام 10 مقاله ارایه گردید شرکت جسته و در 14 موضوع فرعی پیش‏بینی شده به بحث و تبادل نظر پرداختند. از 1000 چکیده رسیده اولیه، نزدیک به 60% آنها برای همایش برگزیده شدند که در چهار تالار «مرکز فرهنگی همکاری Centro Cultural de la Cooperación»، «مرکز فرهنگی سن مارتین Centro Cultural San Martín»، «مرکز آموزش مارکسیسم آگوستی Centro de Formación Marxista Agosti»، و «خانه تاریخ‏نگاران Casa del Historiador» در بوینس آیرس ارایه گردیدند. در دو نوبت کاری فعالیت‏ها  9 بامداد آغاز می‏شد و تا ظهر ادامه می‏یافت، پس از ساعت صرف ناهار که خود مجالی بود برای تبادل نظر شرکت‏کنندگان، سازمان‏دهندگان همایش به نمایش مستندها و تشکیل میزگردها با حضور متخصصان کشورهای مختلف می‏پرداختند که ضمن آنها فضای گسترده‏تری برای تبادل نیازها و تاریخ شفاهی فراهم می‏شد.

موضوعات گوناگون مورد بحث قرارگرفتند؛ مواردی چون آرشیوها، مکان‏های خاطره، سمعی-بصری، بهداشت، نبوغ، خاطره و سیاست، فعالیت سیاسی، دیکتاتوری و عوارض آن، کار، اقتصاد، اکولوژی و محیط زیست، مهاجرت، تبعید و آوارگی، و جوامع بومی. مقالات عموماً به اسپانیولی و انگلیسی و در برخی نشست‏ها با توجه به حضور گسترده کارشناسان برزیلی به پرتغالی ارایه شدند. این همایش گامی مهم در راستای همبستگی بود و این واقعیت تجربی نشان داد که ضروری است زبان پرتغالی به عنوان سومین زبان رسمی انجمن بین‏المللی تاریخ شفاهی به کار گرفته شود.

در میزگردها، گرچه برخی از آنها مجال تشکیل نیافتند، فرصتی فراهم شد تا برخی موضوعات خاص به تفصیل مورد بحث قرارگیرند، درباره موضوعاتی چون مشاهدات بازماندگان دوران‏های دیکتاتوری و جنایت‏ها، و توسعه تاریخ شفاهی در آمریکای لاتین. یکی از نکات جالب توجه در این نشست‏ها امکان تبادل نظر عمیق‏تر درباره «چگونگی انجام» تاریخ شفاهی، تبیین پیچیدگی‏های روش شناسانه و گامی رو به جلو در حوزه توسعه عرضه عمومی تاریخ شفاهی در کشورهای مختلف بود. فضای صمیمی نشست‏ها باعث شد تبادل دیدگاه‏ها میان ارایه‏کنندگان مقالات و عموم حاضران، این جلسات را به میزگردهایی واقعی بدل سازد. در میان ارایه‏کنندگان مقالات، ما از حضور چشمگیر تاریخ‏نگاران برجسته‏ای چون ایگور گیوکوویچ Igor Goicovic و کلودیو پرز Claudio Pérez از شیلی، ماریتا دو مواراس فرریرا Marieta de Moraes Ferreira از برزیل، یوگنیا میر Eugenia Meyer، و سیلویا دوترنیت بیلوس Silvia Dutrenit Bielous از مکزیک، موریسیو آرچیلا نیرا  Mauricio Archila Neiraاز کلمبیا و جوزفینا کوستا Josefina Cuesta از اسپانیا برخوردار بودیم.

مراسم اختتامیه در 6ام سپتامبر در تالار هنر بوینس آیرس Usina de las Artes، همراه با یک ضیافت ناهار صمیمانه از سوی کمیته محلی به افتخار میهمانان خارجی برگزار شد. پابلو پوتسی، رئیس انجمن تاریخ شفاهی جهموری آرژانتین، و لیلیانا بارلا  Liliana Barela، رئیس کمیته سازمان دهنده محلی، درباره اخلاق حرفه‏ای، موضوعات تازه درباره تاریخ شفاهی و آرشیوها، ارایه کردند که بازتاب قابل توجهی در میان حاضران داشت و حتی پس از همایش بحث و گفتگو درباره آن میان حضار ادامه یافت.
در مجموع می‏توان گفت، هفدهمین همایش بین‏المللی تاریخ شفاهی موضوعات تازه‏ای را در مقولاتی چون سیاست، اخلاق، مقولات دانشگاهی، روش شناسی و نظریه پردازی مطرح ساخت. این همایش همچنین کمک کرد که جهش کمی و کیفی و رو به جلو در آمریکای لاتین، که بیشتر شرکت‏کنندگان از آن بودند، آشکار شده و باعث تحکیم همنوایی در عرصه‏های ملی و منطقه‏ای در این قاره گردد. این تبادل تجارب به تعمیق شبکه‏ها و تحکیم پیوندها با انجمن بین‏المللی تاریخ شفاهی انجامید، که می‏باید به دنبال مردمی‏سازی بیشتر تاریخ شفاهی به عنوان ابزاری برای مردم باشد و این موضوعی بود که در مقالات مختلف ارایه شده در همایش نیز مطرح گردید. ما از آرژانتین موفقیت این رویداد را جشن می‏گیریم و همگان را دعوت میکنیم تا در تماس بوده و منتظر نشست‏های دانشگاهی بعدی در آینده باشند.

دو مجمع و تجدید مسئولیت‏ها
در جریان همایش، دو مجمع برگزار شد. نخست مجمع سالانه انجمن تاریخ شفاهی جمهوری آرژانتین بود که در 5ام سپتامبر برگزار شد و اعضای آن به ارزیابی افق آینده همایش پرداخته و اهداف سال آینده را تعیین کردند. یکی از اعضاء، یامیله آلوارز Yamile Álvarez از استان مندوزا Mendoza، پیشنهاد کرد با توجه به برپایی هجدهمین گردهمایی گروه‏های تاریخ دانشگاه‏ها که در اکتبر 2013 در این استان برگزار می‏گردد، مجمع سالانه سال بعد انجمن نیز در این استان برگزار شود. مجمع همچنین چارچوبی را برای طرح‏های گذشته و آینده ترسیم کرد. در همین جلسه مقرر شد که مجمع عمومی انجمن بین‏المللی تاریخ شفاهی در 6ام سپتامبر برای تعیین سمت‏ها تشکیل شود. در این جلسه بعد از بیش از دو ساعت بحث و گفتگو، اعضای انجمن بین‏المللی تاریخ شفاهی به تشکیل شورای جدید متشکل از تاریخ نگار مکزیکی انا ماریا دلا اوکاستلانوس Ana María de la O Castellanos، به عنوان رئیس و اندره کاسا نوواAndrea Casa Nova از برزیل و هلن کلاب Helen Klaebe از استرالیا به عنوان معاونان رئیس رای دادند. حضور پررنگ آمریکای لاتین باعث شد که ریاست انجمن بین‏المللی تاریخ شفاهی به نماینده‏ای از انجمن تاریخ شفاهی مکزیک سپرده شده و به این ترتیب گردش همه مسئولیت‏ها در انجمن تضمین گردد. 

روبن کوتلر
Rubén Kotler
ترجمه: محمد کریمی