تنوع و شمار مقالات شرکت‏کننده از آمریکای لاتین، به ویژه برزیل، شیلی، مکزیک، و البته آرژانتین میزبان بیش از دیگر کشورها بوده است؛ مقالاتی با موضوعات مختلف و چالش‏انگیز در حوزه‏ها‏یی چون محیط زیست تا سیاست و دیگر فعالیت‏ها‏ی اجتماعی.

برای مثال در حوزه مقالات «تاریخ شفاهی و سیاست» موضوعات ارایه شده از تحولات بنگال غربی تا آفریقای جنوبی و ناآرامی‏ها‏ی اسپانیا در 2011 و 2012 و فمینیست‏ها‏ی برزیل را در بر می‏گرفت.

در جلسه افتتاحیه و اختتامیه ترجمه همزمان به انگلیسی برای حضار ارایه شد ولی در سایر جلسات این امکان وجود نداشت و با توجه به حضور پررنگ لاتینی‏ها‏ زبان غالب در همایش اسپانیولی و پرتغالی بود. این امر نکته ای بود که مورد اعتراض انگلیسی زبان‏ها‏ بود. حال آنکه گفتنی است در همایش‏ها‏یی که در کشورهای انگلیسی زبان برگزار می‏شود، معمولاً کار ترجمه همزمان به زبان‏ها‏ی دیگر صورت نمی‏‏گیرد.

در کنار جلسات ارایه مقالات، میزگردهایی درباره روش شناسی، سیاست، جنبش‏ها‏ی اجتماعی و سیاسی و... به صورت فعالیت‏ها‏ی جنبی همایش برگزار گردید که در قالب آنها نیز مباحث جالب توجهی مورد بحث و گفتگو قرار گرفت از جمله میز گردی با عنوان «تبعات سیاسی و اخلاقی تاریخ شفاهی» با ریاست یوگن مییر Eugenia Meyer رئیس جدید شبکه تاریخ شفاهی آمریکای لاتین، پابلو پوتسی از آرژانتین، درا مییر Dra Meyer از مکزیک و نیز شرکت کنندگانی از شیلی، کلمبیا و برزیل.

در جریان این همایش وزارت آموزش آرژانتین در جریان ضیافتی که به افتخار مهمانان خارجی برگزار کرد، اعلام داشت قصد دارد، تاریخ شفاهی را در سرفصل دروس کلیه مقاطع تحصیلی بگنجاند و از انجمن تاریخ شفاهی آرژانتین برای ارزیابی مفاد و چگونگی تحقق این تصمیم دعوت به همکاری نمود.
ریاست انجمن بین المللی تاریخ شفاهی نیز از همکاران اروپایی به پژوهشگران آمریکای لاتین سپرده شد و خانم آنا ماریا دلااو کاستلانوس پینزون Ana María Delao Castellanos Pinzón از مکزیک و فرد دیگری از برزیل این مسئولیت را بر عهده گرفتند.

آقای پوتسی در پاسخ به سئوال ما درباره دلیل روزآمد نشدن وبسایت انجمن بین المللی تاریخ شفاهی و نیز وبسایت خود همایش و عدم پوشش اخبار آخرین همایش اظهار داشت:

«با تغییر مدیریت انجمن بین المللی، که به طور سنتی در اختیار دوستان اروپایی بوده است و اکنون به همکاران آمریکای لاتین و به عبارتی جهان سوم سپرده شده است، دوستان انگلیسی زبان چندان از این تحول خشنود نیستند ... از این رو همکاری لازم از جانب آنان صورت نمی‏پذیرد و این جابجایی ممکن است چند ماهی طول بکشد... و نکته دیگر آنکه در مدت برپایی همایش سایت آن سه بار هک شد ... البته ما افراد خاطی را یافتیم ولی آنها ظاهراً فقط برای تفریح این کار را کرده بودند و نهایتا ما تنها کاری که توانستیم بکنیم این بود که فایروال خود را افزایش دهیم.»

درباره مقالات و موضوعاتی که با ایران و یا خاورمیانه و یا جهان اسلام ارتباط پیدا کنند باید گفت متاسفانه از کشورمان با وجود مدعیان بسیار دانشگاهی و غیردانشگاهی در عرصه تاریخ شفاهی کشور و علیرغم اطلاع‏رسانی به هنگام سایت تاریخ شفاهی ایران (شماره 18 و 35)، حتی یک مقاله در این همایش از ایران شرکت نجسته بود و البته مقاله‏ای هم درباره موضوعات مرتبط با ایران از سوی دیگر کشورها ارایه نشد.

اما در نگاهی فراتر از ایران، معدود مقالاتی بودند که به مسائل جهان اسلام و بعضاً خاورمیانه پرداختند؛ از آن جمله مقاله‏ای از شیامال چاندرا سرکار Shyamal Chandra Sarkar از هندوستان درباره جنبش بروباری Berubari در بنگال غربی. جنبش بروباری یک جنبش مقاومت برای حفظ هویت بود که از دل جدایی میان مسلمانان و هندوهای شبه قاره هند و به وجود آمدن پاکستان و سپس بنگلادش حادث شد. در جریان این جدایی بخشی از مسلمانان در هند باقی ماندند و بخشی از هندوها در بنگلادش. این مقاله با آنکه از یک کشور اسلامی ارایه نشده بود ولی بازگوکننده مسائل هویتی در جهان اسلام بود. و یا مقاله سمیرا عثمان از لبنان درباره مهاجران لبنانی و مقاله حامد بن سرای از امارت متحده عربی که یکی دیگر مقاله‏دهندگان از خاورمیانه بود.

گفتنی است یکی از میزگردهایی که در حاشیه همایش برگزار شد، میزگردی درباره پاکسازی قومی در فلسطین بود که با حضور آندری گاتاز Andre Gattaz، تاریخ‏نگار برزیلی و کارشناس مسائل فلسطین، و آلخاندرو فالکو Alejandro Falco، تاریخ‏نگار آرژانتینی که مترجم آثار ایلان پاپه Ilan Pappé تاریخ‏نگار اسرائیلی در جنوب آمریکای لاتین است، برگزار شد.

در جلسه اختتامیه علیرغم هزینه سنگین سفر به آرژانتین از دیگر نقاط دنیا حدود 600 نفر از مهمانان شرکت جستند و از برنامه کنسرت موسیقی و دیگر برنامه‏ها‏یی که در مرکز فرهنگی شهر بوینس آیرس پیش‏بینی شده بود استفاده کردند.

در پایان همایش هفدهم انجمن بین المللی تاریخ شفاهی محل و میزبان همایش بعدی را مشخص نکرد. گفته می‏شود این امر ناشی از محدودیت منابع مالی این انجمن و هزینه‏ها‏ی سنگینی بوده است که متوجه کشور میزبان خواهد بود.

قرار است مقالات همایش به صورت لوح فشرده و نه کتاب منتشر شده و روی اینترنت نیز قرار گیرند. البته بخش عمده مقالات به زبان اسپانیولی و پرتغالی هستند.

گزارش دقیق و کامل‏تر این همایش هم اکنون از سوی انجمن تاریخ شفاهی آرژانتین در دست تهیه و سپس ترجمه به زبان انگلیسی است که در چند روز آینده همراه با تصاویر همایش منتشر خواهد شد.
سایت تاریخ شفاهی ایران اخبار تکمیلی بیشتر را به محض دریافت در اختیار خوانندگان خود قرار خواهد داد.

همچنین با هماهنگی‏ها‏یی که با انجمن تاریخ شفاهی آرژانتین صورت خواهد پذیرفت، مقرر است مجموعه‏ای از نشریات، کتاب‏ها‏، تصاویر، فیلم‏ها‏ و دیگر محصولات ارایه شده در همایش هفدهم به طور اختصاصی برای سایت تاریخ شفاهی ایران ارسال گردد. امید می‏رود این اقدام گامی برای داد و ستدهای فرهنگی بیشتر میان دو کشور باشد.

تنظیم گزارش: محمد کریمی
با تشکر ویژه از دکتر پابلو پوتسی