به گزارش سایت تاریخ شفاهی ایران، با حضور رئیس سازمان تبلیغات اسلامی و نماینده مردم استان اردبیل در مجلس خبرگان و امام جمعه اردبیل کتاب «تاریخ انقلاب اسلامی اردبیل» به قلم «علی درازی» عصر روز 15 شهريور ماه در تالار مهر حوزه هنری تهران رونمایی شد.
این کتاب به جریانات، رویدادها و اتفاقات اردبیل در شکل‏گیری و پیروزی انقلاب اسلامی پرداخته و در کنار نقل هر یک از اتفاقات و رخدادها، اسناد آن نیز ارائه شده است.
در این مراسم حجت‌الاسلام خاموشی، رئیس سازمان تبلیغات اسلامی گفت: «انقلاب اسلامی از نهضت‌های آزادی‌بخشی بوده که در مسیر خود توانسته است بشریت را به صورت حقیقی به سمت بیداری و آگاهی واقعی سوق دهد.»
خاموشی از اردبیل به عنوان دیار پرافتخار در مسیر اعتلای اسلام، قرآن و فرهنگ شیعی یاد کرد و افزود: «تاریخ این سرزمین نشان داده است که مردمان با غیرت آن همیشه در صحنه بوده و هیچ وقت از دفاع و حمایت مظلومان و محرومان دست بر نداشتند.»
وی ارزشمندی این کتاب و ضرورت مطالعه تاریخ انقلاب اسلامی در اردبیل را خاطر نشان کرد و ادامه داد: ‌»این کتاب می‌تواند گنجینه خوبی بر افتخارات سرزمینی باشد که همیشه و در طول تاریخ با علما و فقهای بسیار بزرگ و ارزشمند شهرتی جهانی داشته است.»
در این مراسم حجت‌الاسلام سیدحسن عاِملی نماینده ولی فقیه و امام جمعه اردبیل تاریخ را به عنوان بهترین و شایسته‌ترین عبرت برای نسل‌های امروزی دانست و گفت: «تاریخ چراغ راه آینده است و کسی که در این وادی ورود پیدا می‌کند باید از حقیقت تاریخ و وقایع آن مطلع باشد.»
عاِملی با یادآوری اینکه تاریخ انقلاب اسلامی به ویژه در استان اردبیل از حساس‌ترین مقاطع و سرنوشت‌سازترین برهه‌های این خطه بوده است، خاطر نشان کرد: «ما امروز می‌توانیم با مطالعه تاریخ عظمت و شوکت جایگاه فعلی خود را درک کنیم و به خوبی به این حقیقت واقف باشیم که در برابر خون شهیدان و ایثار آنها باید پاسخگو بود.»
وی گفت: «تاریخ ما چراغ راه آینده ما است و كسی كه تاریخ می نگارد، خود باید در متن تاریخ باشد.»
وی انقلاب اسلامی را یك پدیده دانست و افزود: «كتاب تاریخ انقلاب اسلامی در اردبیل یكی از كتاب های فاخر درباره انقلاب اسلامی است و به لحاظ منابع نیز در نوع خود بی‏نظیر است.»
نماینده ولی فقیه در استان اردبیل در ادامه افزود: «تحولات اقتصادی، جایگاه ویژه تربیتی- فرهنگی و پایه‏ریزی نسل سالم و دینی در برابر خون شهدا ما را وا می‏دارد كه تاریخ گذشته را به درستی بنگاریم تا ببینیم در كجای قافله عظیم تاریخ هستیم.
نویسنده این کتاب نیز در سخنانی هدف از تهیه و تدوین این کتاب را آگاهی نسل آینده از رخدادها و وقایع تاریخی اردبیل در اوج مبارزات انقلاب اسلامی توصیف کرد و گفت، «سعی کرده‌ام بیشتر حقایق و ناگفته‌های تاریخی را مطرح کنم.»
علی درازی افزود: «برای تألیف این کتاب با صدها نفر مصاحبه و بیش از دو هزار سند را جمع‌آوری کردم تا براساس مستندات بتوانم واقعیت‌های تاریخی را مطرح کنم.»
مؤلف این کتاب که خود پس از انقلاب یعنی سال 57 متولد شده است در سخنانی با بیان این‌که برای نوشتن این کتاب، شش سال وقت صرف شد، خاطرنشان کرد: «در این کتاب نقش علمای آذربایجان به ویژه شهراردبیل در مبارزات ضدستمشاهی اردبیلی‌ها تبیین شده است.»
درازی با بیان این که تاریخ نگاری چه در ایران قبل از اسلام و چه ایران بعد از اسلام مانند سایرعلوم رشد و بالندگی نداشته است، گفت: «بر همین اساس بسیاری از مستندات ما حتی در تاریخ معاصر هم به منابع و کتاب‌های مورخان غربی پیوست خورده است.»
این نویسنده و تاریخ پژوه با بیان این که آمار ارائه شده تلنگری است برای موسسات فرهنگی ما تا بدانند که در مجامع علمی و دانشگاهی غرب، زیر نظر سیستم های امنیتی آنها  چگونه برای ما تاریخ می نویسند، عنوان کرد: «مسوولان بدانند اگر خودمان تاریخمان را ننویسیم، برایمان تاریخ می نویسند.»
وی که تحقیق و نگارش این کتاب را در مدت 7 سال انجام داده است گفت: طبق آماری که بخش تاریخ دانشگاه هاروارد ارائه می کند در بخش تاریخ شفاهی رژیم پهلوی حدود شصت هزار ساعت با عوامل مختلف این رژیم اعم از درباریان، وزراء، نمایندگان مجلس، نظامیان و سایر سطوح مصاحبه انجام گرفته است و این درحالی است که موسسه ایرانیکا و یا دانشگاه های لندن، پاریس و آمستردام هم کارهای دیگری از این دست انجام داده اند که در ایران اهمیت به تاریخ و نگارش آن می بایست مورد بازنگری قرار گیرد.
وی ضمن تشکر از حوزه هنری و دفتر مطالعات و پایداری امور استان‌های برای تلاش‌ها و کمک‌هایی که در طول تولید کتاب داشته‌اند، گفت: هم اکنون آثاری دیگری همچون نقش شاعران و مرثیه سرایان آذربایجان در مبارزات انقلاب اسلامی و دفاع مقدس، خاطرات آیت الله العظمی موسوی اردبیلی و تاریخ فرقه دموکرات آذربایجان رادر دست تولید دارم.

در ادامه این مراسم، رییس حوزه هنری استان اردبیل نیز با بیان این که بعضی روزها می‌آیند اما از خاطرات پاک نمی‌شوند و ماندگارند گفت: «در این کتاب نقطه عطفی وجود دارد و آن 23 بهمن 57 است که در استان اردبیل 23 نفر از هموطنان اردبیلی در درگیری با شهربانی به شهادت می‌رسند.»
ناطق ادامه داد: «ضرورت پرداختن به نقش شهرستان‌ها در انقلاب اسلامی از سوی حوزه هنری بسیار خوب درک شده است و کتاب تاریخ انقلاب اسلامی در اردبیل نیز می‌تواند منبع مناسبی برای دانشجویان و محققین باشد.»
وی تولیدات فرهنگی دفاع مقدس و انقلاب اسلامی را در حوزه هنری اردبیل دارای جایگاهی ثابت دانست و افزود: «مخاطبان و مردم اردبیل نیز با حمایت‌هایشان حوزه هنری این استان را در ثبت آن چه در اردبیل اتفاق افتاده است همراهی می کنند چرا که نباید به چند کتاب اکتفا کنیم و مطمئن باشیم کتاب های بیشتر و بهتری در زمینه تاریخ انقلاب و دفاع مقدس اردبیل در راه خواهد بود.»
حجت‌السلام شیخ ابوذر بیداراز مبارزان و فعالان پیش از پیروزی انقلاب اسلامی نیز در این مراسم به ذکر خاطراتی از مبارزاتش در دوران رژیم ستم شاهی پرداخت.
همچنین رحیم نیکبخت، پژوهشگر اردبیلی به بیان سخنانی درباره تاریخ اردبیل و فرهنگ مردم این خطه از کشورمان پرداخت.
نماینده مردم اردبیل در مجلس شورای اسلامی، کمال‌الدین پیرموذن نیز با بیان این که اگر انقلاب اسلامی آسیب ناپذیر است به برکت اردبیل و نیاکان ماست، خاطراتی به زبان آذری از مبارزات دوران پیش از انقلاب اسلامی برای حضار روایت کرد.
«تاریخ انقلاب اسلامی اردبیل» در هفت بخش شامل، اردبیل از عهد باستان تا ظهور سلطنت پهلوی، اردبیل از ظهور تا سقوط سلطنت رضاخان، اردبیل از پیدایش تا سقوط فرقه دمكرات آذربایجان، اردبیل از نهضت ملی شدن نفت تا سال 1341، نهضت اسلامی در اردبیل، اردبیل در سال های 1356- 1357 و اردبیل از پیروزی انقلاب اسلامی تا برقراری امنیت، به رشته تحریر در آمده است.
در پایان این مراسم، «تاریخ انقلاب اسلامی در اردبیل» با حضور حجت‌السلام و المسلمین سید حسن عاملی، نمایندگان مردم استان اردبیل در مجلس، حجت السلام ابوذر بیدار و علی درازی نویسنده کتاب با اهداء لوح یادبودی از سوی محسن مومنی شریف رییس حوزه هنری به نویسنده کتاب، رونمایی شد.
انتشارات سوره مهر «تاریخ انقلاب اسلامی در اردبیل» را در 980 صفحه و با شمارگان 1100 جلد منتشر کرده است.

گزارشگر: جواد کلهر