شماره 7    |    8 دي 1389



عابد خلوت نشين (شرح‌حال و سيري در آثار عاشق شوريده اهل بيت (ع) زنده‌ياد استاد محمّد عابد)

نويسنده: فاني تبريزي 
ناشر: سازمان تبليغات اسلامي آذربايجان شرقي 
محل چاپ: تبریز 
سال چاپ: 1386
 
مهم ترين مشخصه هويتي آذربايجان عشق و ارادت به اهل بيت پيامبر (ص) مي‌باشد. گرچه در اقصي‌نقاط ايران اين عشق و ارادت را مي‌توان يافت؛ با اين حال آذري‌ها در اظهار و ابراز آن جد بليغ داشته و دارند كه در ادبيات گهربار مرثيه آذري قابل مشاهده است.

از اين رو آذربايجان زادگاه شعراي شوريده‌سر عاشورايي چون جويا، صافي، صراف، نير، شمس عطار، دلريش، بيضاء، سعدي زمان، منزوي و انور بوده است.

مرحوم استاد محمّد عابد هم از جمله شعراي سترك مرثيه ايران است كه  بزرگان شعر و ادب جايگاه وي را در سطح عمان ساماني، نير تبريزي و کليم كاشاني ارزيابي كرده‌اند.

ويژگي قابل توجه شعراي مرثيه آذربايجان سرودن شعر در زبان ادبي ملي توأم با زبان محلي است. مرحوم استاد عابد چون سعدي زمان تبريزي ضمن مستندسرايي و اشراف و احاطه بر قرآن، نهج‌البلاغه و احاديث و روايات، در شعر فارسي هم دستي توانا داشت.

يكي از شاگردان فرهيخته اين استاد- فاني تبريزي- در همتي قابل تقدير مجموعه‌اي از يادها و يادبودهاي دوستان، نزديكان و اساتيد شعر و ادب ايران و آذربايجان از اين بزرگ‌مرد عاشورايي به همراه گزيده‌اي از آثار و تصاوير گردآوري و منتشر نموده است.

اين مجموعه ارزشمند را مي‌توان دايرﺓ المعارف شعر و ادب عاشورايي معاصر آذربايجان دانست كه به زواياي ناگفته بسياري پرداخته است.

فهرست فصول اين مجموعه به شرح زير است:

فصل اول: پيام‌هاي تسليت

فصل دوم: استاد از منظر بزرگان

فصل سوم: گزيده‌اي از آثار منظوم

فصل چهارم: آثار منثور

فصل پنجم: استاد در تذكره‌ها

مرحوم استاد عابد علاوه بر جلسات تفسير و تصحيح شعر شعراي جوان بر تعدادي از دواوين مرثيه شعراي آذربايجان مقدمه نگاشته كه در اين مجموعه گردآوري و جهت اشتمال بر شرح احوال اين شعرا كه بسياري درگذشته‌اند واجد اهميت است.

نویسنده: رحیم نیکبخت


http://www.ohwm.ir/show.php?id=140
تمام حقوق اين نشريه متعلق به سايت تاريخ شفاهي ايران [oral-history.ir] است.