خاطرات نخستین معاون وزارت امور خارجه ایران نقد و بررسی می‏شود

به گزارش سایت تاریخ شفاهی ایران؛ نشست نقد و بررسی کتاب «شیخ المعاونین ما کجاست؟» خاطرات شفاهی محمد عرب نخستین معاون علی اکبر ولایتی، در وزارت امور خارجه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، توسط حسین روحانی صدر تدوین شده، روز دوشنبه پنجم تیر ماه سال جاری با حضور محققان، نویسندگان و پژوهشگران ساعت 5 عصر در سرای اهل قلم برگزار می‏شود.
این نشست با حضور سعید فخرزداه، مدیر واحد تاریخ شفاهی دفتر ادبیات انقلاب اسلامی، محسن کاظمی و محمود سادات بیدگلی، محقق و پژوهشگر و جواد منصوری، معاون فرهنگی وکنسولی وزارت امور خارجه و سفیر ایران در پاکستان (یکی از بازماندگان فاجعه 7 تیر 1360) و حسین روحانی صدر، نویسنده اثر برگزار می‏شود.
کتاب «شیخ‏المعاونین ما کجاست؟» در قالب 10 فصل شامل خاطرات محمد عرب را از محل سکونتش در روستای رستم‏آباد شمیران روایت می‏کند. خاطراتی از جنگ جهانی دوم، حضور لهستانی‏ها در کمپ شمال تهران منطقه سلطنت‏آباد و وضعیت معیشتی روستای رستم‏آباد شمیران، فعالیت‏های مصدق، جبهه‏های ملی، آیت‏الله کاشانی و.. را روایت می‏کند.
مهمترین بخش خاطرات محمد عرب مربوط به زمانی است که درسازمان صنایع نظامی حضور داشت. وی از 15 سالگی به استخدام سازمان درآمد و در بخش‏های مختلفی فعالیت داشت به همین دلیل خاطرات بسیاری از سال 1327 تا 1352 را در سازمان صنایع نظامی روایت کرده است.  سال 1340 وارد عرصه مبارزات سیاسی نهضت اسلامی شد و همین موضوع باعث اخراج او از سازمان صنایع نظامی شد. وی زمانی که در مسجد رستم آباد شمیران فعالیت می‏کرد ارتباط خوبی با آیت‏الله شاه‏آبادی داشت.
عرب بعد از پیروزی انقلاب اسلامی به شهر قُم رفت و همانجا ساکن شد. بعد از مدتی به عضویت حزب جمهوری اسلامی درآمد و مسوولیت آموزش نظامی سپاه قُم را برعهده گرفت.  کمی بعد به عنوان شهردار این شهر منصوب شد و بعد از فرمان امام راحل به تشکیل شورای شهر در اردبیهشت سال ۵۸ به عضو شواری شهر قُم درآمد. پس از فاجعه ۷ تیر سال ۱۳۶۰معاون علی اکبر ولایتی، وزارت امور خارجه شد. وی نخستین معاون وزیر امور خارجه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی بود. تا سال ۶۴ در این پُست ماند. سال ۶۷ نخستین سفیر ایران درکشور عمان بود. فصل جالب کتاب «شیخ‏المعاونین ما کجاست؟» خاطراتی است که عرب از فعالیت و مراودات خود در عمان بیان می‏کند. مهمترین اقدام او در این مدت برقرای روابط ایران و عربستان در مناسک حج، حجاج ایرانی در سال ۱۳۶۹ بود.
وی نخستین معاون سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی به ریاست آقای تسخیری بود. بعد از این دوره  از سال ۱۳۷۶ تا ۱۳۷۹ سرکنسول جمهوری اسلامی ایران در دُبی را برعهده داشت. بعد از بازگشت از دُبی  ریاست مجمع جهانی اهل البیت را در قُم برعهده گرفت و به عضویت حزب موتلفه اسلامی درآمد. وی در حال حاضر مشاور استاندار شهر قُم است.
کتاب «شیخ‏المعاونین ما کجاست؟» در قطع وزیری و ۶۰۰ صفحه، با بهای ۹۰ هزار ریال توسط مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر شده است.
نشست نقد و بررسی کتاب «شیخ‏المعاونین ما کجاست؟» روز دوشنبه (۵ تیر ماه ۹۱)، ساعت 5 عصر، در سرای اهل قلم واقع در خيابان انقلاب، فلسطين جنوبي، كوچه خواجه نصير برگزار می‏شود.