انتشار روایت «گوهر» از نگاه مردم «اشكذر» به جنگ

کتاب «گوهر: خاطرات خودنوشت مهدي جعفري نسب اشكذري» در سه بخش، وقایع انقلاب اسلامی تا پايان هشت سال دفاع‌مقدس را از دريچه‌اي متفاوت و از نگاه مردم اشكذر (از توابع استان يزد) روایت مي‌كند. سوره مهر ناشر اين اثر است.

«گوهر» مفصل شده كتاب «باغ ننا»ست كه سال 1375 به همت دفتر ادبيات و هنر مقاومت حوزه هنري چاپ شده است.

موضوع كتاب «گوهر» خاطرات خود نوشت مهدي جعفري نسب اشكذري است كه در سه فصل با عنوان‌هاي «تا آغاز انقلاب اسلامي»، «تا آغاز دفاع‌مقدس» و «دفاع‌مقدس» نوشته شده و با دو بخش «تصاوير» با 27 عكس و «اسناد» به پايان مي‌رسد.

خاطرات مولف وقايع دوران انقلاب اسلامی و هشت سال دفاع‌مقدس در جبهه‌ها و خانواده‌هاي درگير جنگ را دربر دارد. نويسنده، کتاب را با پيشينه خانوادگي خود، با هدف آشنايي مخاطب با خاستگاه فرهنگي و اجتماعي‌اش و نيز بينش‌ مردم اشكذر (از توابع استان يزد) آغاز کرده است.

کتاب «گوهر» از متني ساده و روان برخوردار است و مهدي جعفري نسب اشكذري در مقدمه با اشاره به همكاري نويسندگان در ياري رساندن به او براي نگارش اين كتاب آورده است: «اين مجموعه فراهم نشسته را رهين منت دوستاني مي‌دانم كه در دفتر ادبيات و هنر مقاومت حوزه هنري براي ثبت تاريخ جنگ مي‌كوشند؛ به ويژه آقاي احمد دهقان كه مشوقم بود و دست از سرم برنداشت تا اين نوشته‌ها بر كاغذ نشست.»

فضاي كلي كتاب در روستاي اشكذر كليد مي‌خورد و نقطه آغاز كتاب، به دنيا آمدن «گوهر» در سال 1308 است. ماجرا‌هاي كتاب با بزرگ شدن وی و ازدواجش با علي و به دنيا آوردن فرزندانش تا پيروزي انقلاب و هشت سال دفاع مقدس ادامه مي‌‌يابد.

راوي خاطرات، فرزند گوهر است و ماجراها را با توجه به تمام جزیيات آن‌ها و فرهنگ مردم اشكذر بازگو مي‌كند و جريان‌هاي تاريخي سال‌هاي پیروزی انقلاب و هشت سال دفاع‌مقدس را زیر نظر دارد.

در صفحه 231 كتاب، نويسنده از حضور جنگ‌زدگان در اشكذر با توجه به فضاي اجتماعي و فرهنگي آن دوران چنين یاد کرده است: «با شروع جنگ،‌ گروهي از آوارگان و جنگ‌زدگان هم به اشكذر آمدند. آن‌ها را در خانه‌هاي سازماني و بعضي ساختمان‌هاي دولتي و جا‌هاي ديگري كه خالي افتاده بود، جا دادند.

بعضي‌هاي‌شان مختصر وسايلي با خود آورده بودند. كم و بيش با مردم اشكذر مراوده پيدا كردند؛ ولي رنگ پوست‌شان كه سياه‌تر بود، آن‌ها را در اشكذر متمايز كرده بود. اسم‌هايي داشتند مثل جاسم، ‌عبدالله، سمير.

نام خانوادگي متفاوت‌شان مثل جادري و آلبوغبيش و سيلاوي هم در مدرسه و جاهاي ديگر به چشم مي‌آمد و حضورشان كم كم تاثيراتي فرهنگي به جاي گذاشت. مثلا مردم اشكذر ياد گرفتند كه وقتي كار‌ها را مي‌خواهند يكي يكي و به نوبت انجام دهند، ‌بگويند واحد واحد ‌و توي صف مغازه و نانوايي و جاهاي ديگر، كلمات عربي را براي آن‌ها به كارببرند، مثل خبز به جاي نان.

بعضي‌هاي‌شان خيلي خوب با مردم جوش مي‌خوردند و در اشكذر ازدواج ‌كردند و كلا ماندگار شدند. رنگ سياه بعضي‌هايشان كه خيلي پررنگ بود در اوايل مردم اشكذر را به تعجب و تماشا وا مي‌داشت؛ ولي به ‌تدريج براي همه عادي شد.»

چاپ نخست كتاب «گوهر» در قطع رقعي و 366 صفحه، با شمارگان دو هزار 500 نسخه و بهاي 69 هزار ريال توسط انتشارات سوره مهر منتشر شده است.

خبرنگار : اکرم دشتبان

منبع: خبرگزاری کتاب ايران (IBNA)