شماره 71    |    3 خرداد 1391



انتشار سرگذشت و خاطرات فرماندهان عملیات بدر در کتاب «جنون تا مجنون»

به گزارش سایت تاریخ شفاهی ایران؛ کتاب «جنون تا مجنون» در دو بخش شامل خاطرات شفاهی و مستند فرماندهان ارشد سپاه محمد رسول الله (ص) در عملیات بدر و داستان‏های الهام گرفته از دل خاطرات به قلم ابوالفضل درخشنده تدوین شده و به زودی از سوی انتشارات حدیث قلم منتشر می‏شود.
ابوالفضل درخشنده درباره نحوه تدوین این اثر اظهار داشت: «با در نظر داشتن به مستند بودن خاطرات توجه ویژه ای به  ایجاد جذابیت‏های داستانی در زبان مشترک بین نسل‏ها شده است، به این ترتیب در کتاب «جنون تا مجنون» سعی شده این تقابل به درستی شکل بگیرد. به طوری که در بخش نخست کتاب خاطرات راویان که از فرماندهان ارشد عملیات بدر در دوران دفاع مقدس بودن عیناً بیان شده و در بخش دوم کتاب 40 داستان کوتاه که سوژه‏های آن از دل همان خاطرات بیرون آمده اند، نوشته شده است.»
وی ادامه داد: «جشنواره ای که در نهم اسفند سال گذشته با هدف جذب علاقه‏مندان به حوزه داستان‏نویسی برگزار شده بود، هرکدام از فرماندهان لشکر محمد رسول الله (ص)، واحد اطلاعات عملیات، واحد ادوات و توپخانه، واحد زرهی و تیپ ذوالفقار با توجه به حیطه مسوولیتی خود در عملیات، خاطرات شان را روایت کردند. بخش تکمیلی مصاحبه‏ها را خودم انجام دادم و در بخش داستان نویسی با توجه به فراخوان منتشر شده و هدف جشنواره، علاقه‏مندان به حوزه داستان‏نویسی هرکدام با الهام گرفتن از سوژه‏های مورد نظر در خاطرات به  خلق داستان پرداختند.»
درخشنده با تاکید بر اینکه یکی از ویژگی‏های منحصر به فرد خاطرات مستند و واقعی بودن آن است، تصریح کرد: «برخی از نویسندگان به اشتباه برای اینکه خاطرات را بهتر منتقل کنند از تخیل خودشان در بطن خاطرات استفاده می‏کنند، در حالی که نویسنده حق دخل و تصرف و دست بردن به اصل خاطرات را ندارد. خاطرات باید با یک انتخاب زاویه دید مناسب و نثر روان بدون هیچ خدشه‏ای به اصالت خاطرات به خواننده منتقل شود و این در امر خاطره‏نگاری امری بسیار پسندیده است. خاطرات کتاب «جنون تا مجنون» نیز بدون اینکه خدشه‏ای به اصل خاطرات وارد شود، از زبان شاهدان عینی بیان شده و اصالت و سندیت خاطرات در آن حفظ شده است. فقط در نوع چینش و ترتیب‏بندی آن‏ها تغییر پیدا کرده و آن هم به خاطر روانی نثر در اثر بوده است.»
وی ادامه داد: «در این کتاب خاطرات با همان حس و حال زبان روایان به خواننده منتقل شده است. خاطراتی که از زبان شاهدان عینی ماجرا بیان می‏شود دارای فضا است، این فضا باید به خواننده منتقل شود، اگر نویسنده یا نگارنده خاطرات نتواند فضای اصلی خاطرات را به خوبی منتقل کند، بخش عمده‏ای از سندیت خاطرات از دست می‏رود. بنابراین عین فضاسازی موجود در خاطرات را باید بیان کنیم. حس ترس، شادی، غم، اندوه و... باید به طور واقعی و مستند به خواننده منتقل شود.»
درخشنده با اشاره به اینکه این کتاب به نوعی تاریخ شفاهی عملیات بدر از زبان فرماندهان است، اظهار داشت: «عملیات بدر از زاویه دید چند فرماندهان آن بیان شده است، و در مقوله خاطره‏نگاری و تاریخ شفاهی زمانی که یک رویداد تاریخی یا حادثه از زبان چند راوی بیان شود، به سندیت و واقعیت آن می‏افزاید. این اثر در حال حاضر مراحل پایانی ویرایش خود را می‏گذراند و تا هفته دفاع مقدس سال جاری توسط انتشارات حدیث قلم منتشر می‏شود. پس از انتشار کتاب «جنون تا مجنون» که نگاهی به عملیات بدر داشته، عملیات خیبر نیز به همین شیوه  تدوین خواهد شد.»
وی در حال حاضر مشغول تدوین جلد چهارم از مجموعه کتاب «آموزش داستان‏نویسی پیشرفته» با موضوع بررسی نقش زمان و مکان در فضای خاطرات و ارتباط آن با نگارش داستان است. جلد نخست این مجموعه با محوریت زاویه دید روایت داستان مورد بررسی قرار گرفته و در مجلدات دوم و سوم به ترتیب نقش روانشناختی رفتاری در خلق شخصیت‏پردازی داستان و نقش ابزارهای پرداخت در ثبت خاطره‏نویسی مورد توجه قرار گرفته است.

خبرنگار فاطمه نوروند



http://www.ohwm.ir/show.php?id=1232
تمام حقوق اين نشريه متعلق به سايت تاريخ شفاهي ايران [oral-history.ir] است.