شماره 69    |    20 ارديبهشت 1391



تقدیر دومین جشنواره کتاب سال تبریز از نویسنده کتاب «جای امن گلوله‌ها»

دومین دوره جشنواره کتاب سال تبریز اردیبهشت امسال در تالار اندیشه مجموعه ائل گولی تبریز با حضور اندیشمندان و نویسندگان و مسئولان محلی برگزار شدو جای امن گلوله‌ها در بخش انقلاب اسلامی و دفاع مقدس به عنوان برگزیده کتاب سال تبریز انتخاب شد.

به گزارش سایت تاریخ شفاهی ایران؛ کتاب «جای امن گلوله‌ها» شامل خاطرات عبدالرضا آلبوغبیش از اهالی خرمشهر، به نوعی تاریخ شفاهی نخستین روز‌های حمله عراق به خرمشهر را بیان می‌کند. این اثر توسط جواد کامور بخشایش تدوین شده و به همت انشارات سوره مهر به چاپ رسیده و تاکنون چهار نوبت چاپ را پشت سرگذاشته است.
چندی پیش جواد کامور بخشایش، برای تدوین کتاب «جای امن گلوله‌ها»، نویسنده منتخب دومین جشنواره کتاب سال تبریز در شاخه «انقلاب اسلامي و دفاع‌مقدس» انتخاب شد.
کامور بخشایش با اشاره به اینکه 35 روز مقاومت خرمشهر تا سقوط این شهر در 5 آبان 1359، در این اثر در قالب تاریخ شفاهی از زبان شاهدان عینی حوادث و روریداد‌های آن روز‌ها گردآمده، اظهار داشت: «در کتاب «جای امن گلوله‌ها« علاوه بر مصاحبه با آلبوغبیش با چند تن از افراد دیگر که در دل روایت خاطرات آنها را کشف کردم،  به صورت روایت‌های فرعی در پاورقی آوردم. در صفحات پایانی کتاب نیز روایت‌های تکمیلی را از زبان شخصیت‌های اصلی که در حوادث خرمشهر حضور داشتند آمده است. اشاره به خاطرات فرعی و تکمیلی وجه استنادی به این اثر بخشیده است.»
وی ادامه داد: «خاطراتی که از زبان آلبوغبیش روایت می‌شد و خاطراتی که از زبان شخصیت‌های اصلی حوادث خرمشهر روایت شدند، زمانی که با هم مقایسه می‌شدند. عینیت و مستند بودن نوع خاطرات را آشکار می‌کرد. بُعد تاریخ شفاهی روایت قصه را ملموس کرده است. زمانی که خواننده اثر را مطالعه می‌کند با خاطرات چند نفر دیگر از شاهدان عینی واقعه روبه رو می‌شود.» 
کامور بخشایش خاطر نشان کرد: «خاطرات آلبوغبیش به جهت اینکه روز‌های نخست جنگ تحمیلی عراق علیه ایران در خرمشهر را روایت می‌کند، افت و خیز‌های مبارزه مردمی آن روز‌ها را بیان می‌کند. اینکه افراد چگونه با ابزار ابتدایی و غیر نظامی ‌با عراقی‌های مبارزه می‌کردند و همین نوع روایت خاطرات را جذاب کرده است.»
وی با اشاره به اینکه آلبوغبیش تنها شاهد صحنه شهادت شیخ قنوتی (شیخ شریف)، نخستین روحانی دفاع مقدس بود، افزود: «اتفاقاً با خاطرات آلبوغبیش از همان زمان تدوین کتاب خاطرات و زندگینامه شهید شیخ قنوتی آشنا شدم، برای بیان خاطرات، سفر‌های بسیاری را با آلبوغبیش تجربه کردم. یکی از محاسن این سفر‌ها بازسازی صحنه‌های خاطرات بود که ذهن او را برای بیان خاطرات فعال می‌کرد. بازسازی صحنه‌های خاطرات در یادآوری خاطرات فراموش شده به آلبوغبیش بسیار کمک کرد.»
کاموربخشایش تصریح کرد: «شروع خاطرات در کتاب «جای امن گلوله‌ها» با اوج خاطرات آلبوغبیش، زمانی که به همراه شیخ قنوتی به اسارت بعثی‌ها درآمده و مورد شکنجه قرار گرفته بودند، روایت می‌شود. وی شاهد صحنه شهادت شیخ قنوتی به دست عراقی‌ها بود که او را فجیعانه و بی رحمانه شکنجه دادند و به شهادت رساندند. بعد از شهادت شیخ قنوتی، آلبوغبیش را مورد شکنجه قرار دادند و در نهایت یکی سرباز عراقی به نام عدنان، 13 تیر خلاصی به او شلیک کرد، اما به تقدیر الهی آلبوغبیش زنده ماند. چند ساعت بعد خیابان 40 متری خرمشهر جایی که شیخ شریف را به شهادت رساندند و آلبوغبیش نیمه جان افتاده بود به دست رزمندگان ایرانی آزاد شد. خاطرات گذشته آلبوغبیش نیز از همان صحنه ای که او به دلیل اصابت گلوله از هوش می‌رود آغاز می‌شود.»
وی با بیان این نکته که نوع پردازش خاطرات متفاوت است، اظهار داشت: «آثار دیگری که در قالب تاریخ شفاهی خاطرات را روایت می‌کند از دوران کودکی آغاز می‌شود، اما صحنه تیرباران راوی باعث شده نوع نگارش اثر تغییر کرده و جذابیتی برای خواننده ایجاد کند که سرنوشت راوی چه می‌شود!»
کامور بخشایش در پایان گفت: «فیلم‌های مستندی درباره روایانی که در این اثر خاطرات شان آمده است در دست ساخت است، خاطراتی که در روایت‌های تکمیلی آورده شده اند مانند خاطرات 3 زن یا خاطره شهید محمود امان اللهی.»

خبرنگار فاطمه نوروند



http://www.ohwm.ir/show.php?id=1200
تمام حقوق اين نشريه متعلق به سايت تاريخ شفاهي ايران [oral-history.ir] است.