نسل کشی در رواندا

تلاش یکی از بازماندگان و یک دانشمند برای روشن کردن واقعیت این رویداد تلخ

بازگو کردن خاطرات نسل کشی رواندا برای برت کی ایتسی Berthe Kayitesi که یکی از بازماندگان این واقعه تلخ است به هیچ وجه کار آسانی نیست. با این وجود او معتقد است که انجام این کار بسیار واجب است اگر چه ممکن است برای برخی حتی خسته کننده باشد. برای این خاطر او طرح پژوهشی مشترکی را با یک استاد کالج بیتس Bates College آمریکا به نام الکساندر دوگ روث Alexandre Dauge-Roth و 15 تن از شاگردانش که برای جمع آوری خاطرات بازماندگان این حادثه به رواندا رفته بودند شروع کرد. برای این کار آنها یک طرح پژوهشی تاریخ شفاهی به راه انداختند تا نقل قول های افراد را ثبت و ضبط کنند.

کی ایتسی و روث یافته های خود را با دانشجویان و کارکنان پنسیلوانیایی در مراسمی بازگو کردند. این مراسم چندی قبل در عمارت هوستون هال Houston Hall تحت عنوان «یراث یک نسل کشی:‌ روبرویی دانشجویان با داستان ها و مکان های نسل کشی در رواندا»‌ برگزار شد.

هر دوی آنها به سوالات بسیاری در این مراسم در مورد تدریس تاریخ نسل کشی این کشور پاسخ دادند و دلایل خود را در مورد ضرورت روبرویی دانشجویان با تصاویر و واقعیت های هولناک این چنینی عنوان کردند.

به گفته روث، «هنوز در مورد شناخت عواقب نسل کشی خلأ های زیادی وجود دارد در حالی که ما به راحتی می توانیم برای بازماندگان این حادثه تلخ کارهای زیادی بکنیم.»

 به عقیده روث یکی از مشکلاتی که آنها در انجام این طرح پژوهشی دارند این است که بسیاری از نوارهای تصویری خشونت های این نسل کشی را نشان نمی دهد و یا اینکه آنها را از فاصله بسیار دوری نشان می دهد که برای بیننده قابل تشخیص نیست که چه چیزی واقعا در آنجا اتفاق افتاده است. «تصاویر این نوارها به همان اندازه که واقعیات را نشان می دهند آنرا مخفی نگه داشته اند. در واقع خشونت در بسیاری از آنها نشان داده نمی شود به طوری که گویی یک مکانیزم دفاعی در مقابل این فاجعه در آنها به کار گرفته شده است.»

روث ادامه داد:‌ «بنابراین کاری که ما می خواهیم انجام دهیم این است که این خلأ را پر کرده و یا تا آنجا که امکان دارد آنرا کاهش دهیم حتی اگر موجب رنجش بعضی ها هم بشود. بعد از آن  به خود دانشجویان مربوط خواهد بود که چطور این واقعه را تفسیر کنند و از آن درس بگیرند. پاسخ نهایی با خود آنها خواهد بود.»

کی ایتسی هم در صحبت های خود گفته های روث را در مورد عدم آگاهی واقعی در مورد نسل کشی رواندا تإیید کرد. «گاهی بعضی از دانشجویان از ما بازماندگان این حادثه می پرسند که اصلا هدف ما از بازگویی خاطراتمان چیست و آنها (دانشجویان) چه کار باید با این خاطرات بکنند؛ پاسخ همه ما به آنها این است که ما می خواهیم شما در آمریکا آنچه رخ داده است را بگویید و جلوی کسانی که آنرا انکار می کنند را بگیرید. همیشه کسانی هستند که یک نسل کشی را انکار کنند.»

کی ایتسی خیلی خوشحال بود که می دید دانشجویان آن دانشگاه مانند سفیران رواندا خاطرات او را در آمریکا نقل خواهند کرد. به علاوه، او خیلی از جدیت این دانشجویان در درسهای خود قدردانی کرد که قرار بود به آن سوی دنیا (رواندا) سفر کنند تا تجربیات دست اول به دست آورند. «آنها قادر خواهند بود که به بیرون از کلاس در رفته و با مردم مرواده داشته باشند. در حقیقت درس و زندگی آنها با هم یکی می¬شود.»

در ادامه روث عکس هایی از بازدید دانشجویان از رواندا را برای حضار به نمایش در آورد. یکی از آنها انباشتی از بقایای انسانی را نشان می داد که روی میزی در یک مراسم ترحیم در کلیسا قرار گرفته بود. یکی دیگر از آنها دانشجویان را نشان می داد که در کنار بازماندگان نسل کشی ایستاده بودند تا عکس دست جمعی بگیرند.

برای لیزا آبراهام Lisa Abraham که یک دانشجوی دکترا در دانشگاه پنسیلوانیا است این تجربه حقایق بسیاری را در ادامه مطالعات وی در مورد نسل کشی به وی نشان داد.

او می گوید: «این تجربه تفکر مرا بر انگیخت. ببینید، شما ممکن است خیلی راحت بتوانید به یک نسل کشی و حوادث تلخ آن فکر کنید ولی شاید قادر نخواهید بود که آنرا تدریس کنید و در موردش حرف بزنید. من فکر می کنم که این رویکرد بسیار جالب است.»

همچنین برگزار کننده مراسم و یکی دیگر از دانشجویان دکترای دانشگاه پنسیلوانیا به نام جورج مکلیود George MacLeod نیز از برگزاری این مراسم اظهار خوشحالی کرد که در آن حدود 50 نفر از دوستان در اتاق بن فرنکلین Ben Franklin گرد هم آمده بودند.

او می گوید که به نظر من مراسم خیلی خوب اجرا شد و استقبال خوبی از آن به عمل آمد. من فکر می کنم که برت کی ایتسی کار بزرگی انجام داد که به اینجا آمد و خاطرات خود را به عنوان یکی از بازماندگان نسل کشی رواندا بازگو کرد و در مورد تغییر نگاه و رویکرد دانشجویان آمریکایی صحبت کرد. به گفته خود او، خیلی برایش مهم است که جامعه آمریکایی متوجه این واقعه شوند و مردم آگاه باشند که این خیلی اهمیت دارد که مردم بدانند چه چیزی در دنیا می گذرد، حتی اگر نتوانند کمک های مادی به آن بکنند. فهمیدن و دانستن به خودی خود بسیار مهم هستند.»

ترجمه: عباس حاجی هاشمی

منبع: thedp