نقش ستاد مستشاري آمريكا در ارتش پهلوي را بررسي كنيم

نويسنده «تاریخ‌شفاهی نقش نیروی‌هوایی در انقلاب‌اسلامی»:

مجيد نجف‌پور، نويسنده «تاریخ‌شفاهی نقش نیروی‌هوایی در انقلاب‌اسلامی» گفت: مطالب خاصي در سير نگارش اين اثر به دست آوردم كه بايد به صورت مستقل به آن‌ها پرداخته شود. در اين ميان، پرداختن به اقدامات ستاد مستشاري آمريكا در ارتش ايران در زمان حكومت پهلوي پروژه جالبي خواهد شد.

نجف‌پور در گفت‌وگو با خبرگزاري كتاب ايران (ايبنا) اظهار كرد: كتاب «تاریخ شفاهی نقش نیروی هوایی در انقلاب اسلامی» پنجمين كتاب من در حوزه نقش نيروهاي نظامي در دوران انقلاب و دفاع‌مقدس است.

وي افزود: در طول مطالعات خود براي تدوين اين كتاب‌ها جاي خالي اثري درباره نقش نيروي هوايي در روند انقلاب اسلامي را حس كردم و طرح تدوين «تاریخ شفاهی نقش نیروی هوایی در انقلاب اسلامی» را در سال 1385 به مركز اسناد انقلاب اسلامي ارايه دادم.

نجف‌پور با اشاره به دشواري‌هاي تدوين اين كتاب گفت: از آن‌جايي كه كتاب ويژه ارتش بود، سختي‌هاي خود را داشت. وقتي وارد يك مجموعه نظامي مي‌شويد، تا زماني كه شما را نشناسند، به راحتي اطلاعات خود را در اختيار شما قرار نمي‌دهند و دوست دارند كه حاصل كار را بازخواني كنند. البته نوشتن كتاب در زمينه نيروي نظامي در هر كشوري مسايل خاص خود را دارد.

نويسنده كتاب «از جنوب لبنان تا جنوب ايران» بيعت پرسنل نيروي هوايي با امام‌خميني (ره) در روز نوزدهم بهمن ماه 1357 را معجزه خواند و افزود: نسل‌هاي بعدي بايد بدانند كه در آن روز چه اتفاقي رخ داده است؟ متاسفانه برخي از هم‌نسلي‌هاي ما هم به برخي از وقايع دوران انقلاب واقف نيستند.

نجف‌پور يادآور شد: نيروي هوايي، نيرويي بود كه بعد از كودتاي 28 مرداد 1332 توسط آمريكايي‌ها براي حفظ منافع خودشان ساخته شده بود كه جوانب اين وضعيت به تمامي در كتاب «تاریخ شفاهی نقش نیروی هوایی در انقلاب اسلامی» مطرح شده است.

وي با تاكيد بر نفوذ گسترده ستاد مستشاري ارتش آمريكا در نيروي هوايي ارتش دوران پهلوي گفت: حدود 100 هزار مستشار آمريكايي از سال 1332 تا سال 1356 در ايران حضور داشتند كه تعداد محدودي از آن‌ها در صنايع نفت و اقتصاد مشغول بودند و بخش اعظم آن‌ها در ارتش و دو سوم مستشاران در نيروي هوايي حضور داشتد. به همين سبب، هيچ كسي انتظار نداشت كه نيروي هوايي با امام(ره) بيعت كند.

اين پژوهشگر انقلاب و دفاع‌مقدس درباره سير تدوين كتاب «تاریخ شفاهی نقش نیروی هوایی در انقلاب اسلامی» گفت: پياده كردن و تنظيم خاطرات 30 تن از همافران و هدايت‌كنندگان مراسم بيعت نيروي هوايي با امام‌خميني(ره) حدود 4 سال طول كشيد. اين اثر در كنار بازگويي تاريخ‌شفاهي پرسنل نيروي هوايي، به تحليل اين واقعه نيز پرداخته‌ است. اميران سرتيپ «بدوي»، «درويش ابيانه»، «ايزدي پناه» و سرهنگ «احمد جنتي‌محب» كه در آستانه پيروزي انقلاب اسلحه‌خانه نيروي هوايي را باز و مردم را مسلح كردند، برخي از مصاحبه شوندگان در اين اثرند.

نجف‌پور ادامه داد: بخشي از اسناد استفاده شده در كتاب از آرشيو سازمان عقيدتي ـ سياسي ارتش گرفته شد كه ‌برخي از آن‌ها نياز به ترجمه داشت. اين اسناد، همان گزارش‌هايي‌اند كه توسط ستاد مستشاري ارتش به آمريكا ارسال مي‌شد. آن‌ها اين گزارش‌ها را هيچ‌وقت به فارسي نمي‌نوشتند و در اختيار نيروهاي ايراني قرار نمي‌دادند.

وي با تاكيد بر لزوم پژوهش بيشتر درباره فعاليت‌هاي ستاد مستشاري آمريكا در ارتش پهلوي خاطرنشان كرد: مطالب خاصي در سير نگارش كتاب «تاریخ شفاهی نقش نیروی هوایی در انقلاب اسلامی» به دست آوردم كه بايد به صورت مستقل به آن‌ها پرداخته شود. در اين ميان، پرداختن به اقدامات ستاد مستشاري آمريكا در ارتش، پروژه جالبي خواهد شد.

نويسنده كتاب « تاریخ شفاهی جامعه‌ روحانیت مبارز تهران» افزود:‌ نيروي هوايي ارتش، آن‌قدر براي ستاد مستشاري ارتش آمريكا با اهميت بود كه فرماندهي آن بر عهده ارتشبد محمد خاتم، داماد محمدرضا پهلوي گذاشته شده بود. اين ستاد، وظيفه حاكميت بر پايگاه‌هاي نظامي و منافع آمريكا در ايران را برعهده داشت.

نجف‌پور در پايان گفت: تدوين كتاب «تاریخ شفاهی نقش نیروی هوایی در انقلاب اسلامی» براي زنده كردن نقش نيروي هوايي در روند انقلاب اسلامي ضروري بود و اين اولين گام در اين عرصه است. افراد موثر در جريان بيعت همافران با امام‌خميني(ره) گنجينه‌هايي هستند كه به مرور زمان از بين مي‌روند و اگر از آن‌ها غافل شويم، نگاه نسل 1400 به حماسه 19 بهمن 1357 سطحي خواهد شد.

اين كتاب در قطع رقعي و 232 صفحه، با شمارگان 2هزار نسخه و بهاي 32هزار ريال، توسط مركز اسناد انقلاب اسلامي وارد بازار نشر شده است.

خبرنگار : مريم اسدی جعفری

منبع: خبرگزاری کتاب ايران (IBNA)