«خورشیدواره»؛ خاطرات خانم طاهره سجادی

پنجاهمین اثر از مجموعه کتاب های خاطرات مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ «خورشيد‌واره»، خاطرات خانم طاهره سجادي (غيوران) است. سجادي در 1321 در تهران (حوالي محله سرچشمه) و در خانواده‌اي فرهنگي و متدين به دنيا آمد و تحصيلات ابتدايي را در مدرسه سعدي (حوالي چهارراه سرچشمه) به‌پايان رساند و تحصيلات متوسطه را پس از ازدواج، تا سطح ديپلم ادامه داد. وي در 1338 با مهدی غيوران، یکی از مبارزان انقلاب، ازدواج کرد و حاصل اين ازدواج چهار فرزند است که يکي از آن‌ها (حسن) در جنگ تحمیلی عراق علیه ایران به شهادت رسيد.
طاهره سجادی پس از ازدواج در مسائل سیاسی وارد شد و به عنوان یکی از مبارزین نهضت امام خمینی(ره)، به همراه همسرش در 1354 دستگیر شد و شدیدترین شکنجه‌ها را تحمل کرد.
وی در آذر 1357 در اوج مبارزات انقلابیون به رهبری حضرت امام خمینی(ره) از زندان آزاد شد و تا پیروزی انقلاب اسلامی به همراه مردم به مبارزات خود ادامه داد.
کتاب «خورشیدواره» در 5 فصل و با عناوین: «زندگی‌نامه»، «آشنایی با مسائل سیاسی»، «دستگیری و محاکمه»، «انتقال به بند عمومی تا آزادی» و «پیروزی انقلاب و جنگ تحمیلی تدوین شده است.»

خانم سجادي در کتاب با زباني ساده و گويا زندگي مبارزاتي خود را شرح داده و نشان مي‌دهد که تحمل ايشان و همه مبارزان در زندان، حاصل تمرين مقاومت در تمام لحظه‌هاي زندگي بوده است و هيچ‌کس به‌طور ناگهاني مبارز نشده و نمي‌شود. همچنین ايشان جريان دستگيري خود و همسرش را در لابه‌لاي صفحات کتاب به‌طور اختصار توضيح می‌دهد. به‌نظر مي‌رسد چنانچه اين مقطع تاريخي با تفصيل بيشتر و دقيق‌تر و بدون پرده‌پوشي به قضاوت همگان گذاشته می‌شد کمک می‌کرد خوانندگان بدانند مبارزه در آن شرايط روزنه‌اي در تاريکي بوده است.
نقش ساواک در حفظ رژيم شاهنشاهي، نحوه عمل کارگزاران ساواک و شکنجه‌هاي آنها از خلال مطالب آشكار مي‌گردد و به تكميل مباحث در اين زمينه كمك مي‌كند.
با اشاره‌هاي خانم طاهره سجادي به راه‌هاي حفظ روحيه مبارزان، ورزش ‌کردن در زندان، مورس‌زدن با ضربات دست، خواندن قرآن، خواندن ديوارنوشته‌ها و ... درمي‌يابيم كه آنها از اين طريق مي‌فهميدند كه در اين راه تنها نيستند و گذشتگان و آيندگاني در پيمودن اين راه، همراه آن‌ها هستند.
در لابه‌لای متن نیز برای گویاسازی اسامی مبارزین انقلابی، پاورقی و توضیحاتی ارایه شده که خواننده را با همراهان و همرزمان ایشان آشنا می‌کند و نیز در انتهای کتاب گاهشمار زندگی ایشان، فهرست تفصیلی اسناد،‌ 25 سند، 10 عکس و نمایه‌ها، قسمت‌های پایانی کتاب هستند.

خورشیدواره از اولین کتاب‌های خاطرات زنان مبارز و انقلابی در زندان‌های ساواک و شاهنشاهی است. امید است برای هر چه بیشتر بیان کردن نقش زنان در پیروزی انقلاب اسلامی از این قبیل کتاب بیشتر در بازار نشر ببینیم.
کتاب خورشیدواره در قطع رقعی و 299 صفحه با شمارگان 2000 نسخه و  بهای 40000 ریال در سال 1389 برای دومین بار توسط انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر شده است.

عسکر عباس نژاد