«سفير هفت هزار روزه» به ويراستاري مجدد نياز دارد

جواد كامور بخشايش در نشست نقد و بررسي كتاب «سفير هفت هزار روزه» گفت: متن كتاب ساده روان و هم فهم است اما از نظر مهندسي و توازن در فصل‌‌‌ها و بخش‌ها با مشكل‌ مواجه است كه از دل اين بخش‌بندي مي‌توان به فصل بندي متفاوتي رسيد و تيتر‌هاي بهتري را براي آن انتخاب كرد . از سوي دیگر اين كتاب به ويراستاري مجدد نياز دارد زيرا حذف فعل به قرينه لفظي و معنوي به ويژه در 300 صفحه اول كتاب براي خواننده آزار دهنده است.

نشست نقد و بررسي كتاب «سفير هفت هزار روزه» شامل خاطرات مرحوم سید تقی موسوی درچه‌ای، ظهر امروز 9 بهمن ماه با حضور «حسين روحاني صدر» نويسنده اثر، «حجت‌الاسلام و المسلمين سعيد فخرزاده» مدير دفتر تاريخ‌شفاهي حوزه‌هنري، جواد كامور بخشايش و محمد قبادي به عنوان منتقد در سالن اوستا در حوزه هنري برگزار شد.

حجت‌الاسلام سعيد فخرزاده در ابتداي اين مراسم كتاب «سفير هفت هزار روزه» را اثري در بخش تاريخ شفاهي خواند و گفت: در حوزه تاريخ شفاهي بايد به زمان، ‌مكان، موضوع حادثه، رابطه روايي با خاطره و در پايان مخاطب كتاب توجه داشت. نويسنده در اين اثر به خوبي اين اصول را رعايت كرده است.

جواد كامور بخشايش نيز به عنوان منتقد اثر ضمن تجليل از مقام شامخ و مبارزاتي مرحوم سید تقی موسوی درچه‌ای گفت: اين كتاب يكي از آثار جدي در حوزه تاريخ انقلاب است كه روايتي صادقانه دارد و متن در مقايسه با مباحث تاريخي از اشتباه كمتري برخوردار است و مباحث جديدي از مبارزات جبهه اسلامي را مطرح مي‌كند.

وي توصيف وقايع و بيان جزئيات را از نقاط قوت اين اثر خواند و افزود: كتاب «سفير هفت هزار روزه» حاصل مجموعه 60 ساعت مصاحبه توسط مصاحبه‌گر و 30 ساعت مصاحبه توسط  حسين روحاني صدر است كه به غني و مستند بودن كار افزوده است. راوی حوادث را آن‌چنان با جزئيات بيان مي‌كند كه به گمان خواننده اين نوع پرداخت تا پايان متن ادامه دارد اما بين سال‌هاي 48 و 49 راوی به سرعت از جريان حوادث مي‌گذرد كه مي‌تواند ناشي از تعجيل در نگارش كتاب باشد.

کامور بخشایش ادامه داد: ارايه مستندات تاريخي به عنوان ويژگي برجسته ‌اثر باعث مرور حوادث انقلاب از نگاه شخصي مبارز مي‌شود كه ابعاد و زوايايي جديدي را پيش روي مخاطب قرار مي‌دهد.

وی با تاكيد بر اين‌كه متن كتاب داراي افت و خيز‌هاي بسيار است گفت: اين امر باعث شده تا مخاطب از خواندن كتاب خسته نشود و مدام در پي يافتن اطلاع از حوادث بعدي باشد.

این نویسنده افزود: با توجه به حجم مصاحبه انتظار نگارش كتاب 2 هزار صفحه‌اي را داشتم. در اين كتاب خاطرات مختلفي از زندان‌هايی كه راوی در ‌آن ها حبس بوده به ميان آمده اما از زندان كميته مشترک ساواک به عنوان مخوف‌ترين زندان‌ها حرفي نزده شده است.

كامور بخشايش گفت: متن كتاب ساده روان و هم فهم است اما از نظر مهندسي و توازن در فصل‌‌‌ها و بخش‌ها با مشكل‌ مواجه است كه از دل اين بخش‌بندي مي‌توان به فصل بندي متفاوتي رسيد و تيتر‌هاي بهتري را براي آن انتخاب كرد . از سوي دیگر اين كتاب به ويراستاري مجدد نياز دارد زيرا حذف فعل به قرينه لفظي و معنوي به ويژه در 300 صفحه اول كتاب براي خواننده آزار دهنده است.

وي افزود: اشتباهات تاريخي كتاب كم است اما برخي اشتباهات فاحش تاريخي در متن وجود دارد مانند تاريخ ترور حسن علي منصور كه روز اول بهمن 1343 اتفاق افتاد ولي در اين اثر 4 بهمن 1343 عنوان شده است.

كامور بخشايش ادامه داد: در صفحات مختلف كتاب با شخصيت‌هاي مهمي روبه رو هستيم كه نام آن‌ها كامل بيان نشده است. يا در مورد جمعيت سري 11 نفره كه در كتاب از آن نام برده مي‌شود اما در شمارش تعداد اين افراد 10 نفر است و نام یک نفر از ‌آن ها حذف شده است.

وي گفت: در اين كتاب خاطرات مستند را مي‌خوانيم كه اگر كمي غني تر شود مي‌توان آن را متن تاريخي صرف دانست كه قابل ارجاع باشد.

كامور بخشايش با تاكيد بر اين‌كه اسناد بايد بر اساس فرم كتاب‌هاي تاريخ شفاهي در انتهاي كتاب با سير تاريخي  آورده ‌شود افزود: چند سند موجود در كتاب به صورت سير تاريخي نيامده؛ سند نخست مربوط به سال 1347 و سند پاياني از سال 1346 است كه اگر مرتب شوند براي خواننده ملموس و عيني‌تر خواهند بود.

حسين روحاني صدر با پذيرش اشكالات وارده بر كتاب گفت: همانطور كه در جلسه رونمايي كتاب مطرح شد حيات مبارزاتي سید تقی موسوی درچه‌ای تا حدود سال 1348 است و بعد از‌ آن به خاطرات دیگر مبارزان از راوی اختصاص دارد. اوج خاطرات نيز مربوط به زماني است كه در حوزه مبارزات فعال بوده، به همين دليل بعد از سال‌هاي 1348 و 1349 با گزارش خاطرات رو به‌رو هستيد.

وي ادامه داد: پس ار سال 1348 راوی به عنوان معلم در مدرسه مشغول به كار بود و بر اساس سابقه مبارزاتي خود بي‌بهانه توسط ساواك دستگير مي‌شد و در دوراني كه به زندان كميته مشترک ساواک مي‌رفت مورد شكنجه قرار نمي‌گرفت. به همين دليل در كتاب خاطراتي از اين زندان نياورده شده است.

روحاني صدر با تاكيد بر اين مطلب كه سید تقی موسوی درچه‌ای جمعيت سري را 10 نفر مي‌دانست گفت: وي با قاطعيت مي‌گفت كه نفر یازدهم در اين جمعيت سري نبوده است به همين دليل نام وي حذف شده است.

وي افزود: حذف افعال به قرينه روش نگارش من است و آن را تغيير نخواهم داد. زيرا بايد كيفيت ادبيات فارسي را به شكلي غني بازگردانیم كه كمترين افعال در آن ها به كار برده شود.

محمد قبادي به عنوان دیگر منتقد حاضر در اين نشست، درباره طرح جلد كتاب «سفير هفت هزار روزه» گفت: متاسفانه طرح جلد كتاب شبيه به كتاب های «دا» و «بابانظر» است كه تركيب رنگ قرمز و سفيد استفاده شده، در حالي كه مي توانست طرح جلدي در خور شخصيت راوی استفاده شود.

نشست نقد و بررسي كتاب «سفير هفت هزار روزه» نخستين نشست ماهانه نقد كتاب‌هاي دفتر مطالعات و ادبيات پايداري مراكز استاني حوزه‌هنري بود كه در سالن اوستا در حوزه هنري برگزار شد.

خبرنگار : اکرم دشتبان

منبع: خبرگزاری کتاب ايران (IBNA)