كنگره ملي خاطره‌نويسي 20 اثر برتر را معرفي مي‌كند

دبیر علمی نخستين كنگره ملي خاطره‌نويسي دفاع‌مقدس گفت: حدود 12 هزار و 400 اثر به دبيرخانه‌هاي جشنواره‌هاي استاني خاطره‌نويسي دفاع‌مقدس ارسال شد كه پس از داوري اين آثار 100 اثر به مرحله نهايي راه پيدا كرد. از ميان اين آثار، نویسندگان 10 خاطره خودنوشت و 10 خاطره ديگرنوشت در مراسم اختتاميه به عنوان خاطره‌نويسان برگزيده و تقديري معرفي خواهند شد.

به گزارش خبرگزاري كتاب ايران (ايبنا) نشست خبري نخستين كنگره ملي خاطره‌نويسي دفاع‌مقدس صبح امروز (27 ديماه) با حضور و سخنراني سردار حميد حسام دبير علمي اين كنگره در ساختمان راهيان نور برگزار شد.

وي در آغاز سخنانش با اشاره به ضرورت توجه ويژه به حوزه خاطره‌نگاري دفاع‌مقدس اظهار داشت: بنياد حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس در پيشينه فعاليت‌هاي خود توجه ويژه‌اي به 2 حوزه ادبيات داستاني و شعر در قالب برگزاري جشنواره و كنگره‌هاي ادبي دارد اما گونه خاطره كه بافت كاملاً مردمي برخاسته از آموزه‌هاي دفاع مقدس دارد از دايره توجه مديران بيرون مانده و مغفول واقع شده بود.

دبير علمي نخستين كنگره ملي خاطره‌نويسي دفاع‌مقدس ادامه داد: قصد داريم كه در كنار فعاليت‌ ياد شده، توجه ويژه‌اي به خاطره‌نويسي دفاع‌مقدس با تكيه بر برگزاري اين كنگره داشته باشيم. اگرچه اين اقدام با تأخير آغاز شده است، اما نيازمند يك كار گسترده ملي هستيم.

حميد حسام با اشاره به برگزاري جشنواره‌هاي استاني خاطره‌نويسي دفاع مقدس در 28 استان توضيح داد: جشنواره‌هاي استاني، اولين گام براي شناسايي استعدادها، ترغيب راويان براي گفتن و تشويق نويسندگان براي نوشتن بود. پس از ارسال آثار منتخب اين جشنواره‌ها به دبيرخانه مركزي كنگره ملي خاطره‌نويسي دفاع مقدس، متوجه شديم كه برگزاري اين كنگره ضرورت داشته است.

وي با مقايسه گونه‌هاي شعر و داستان و خاطره‌نويسي اظهار كرد: درنگ و تأمل در شعر و داستان پسنديده است. هرچه در زمینه های تكنيك و ذوق در اين دو حوزه دغدغه‌مند باشيم حاصل كار قابل توجه خواهد شد اما از دست دادن زمان در حوزه خاطره‌نويسي يك امتياز منفي محسوب مي‌شود چون خاطره يك روايت در سينه نهفته از نسلي است كه به سرعت پير مي‌شوند و از دست مي‌روند و اين گنجينه را با خود مي‌برند.

نويسنده كتاب «غواص‌ها بوي نعنا مي‌دهند» در تعريف خاطره‌نويسي دفاع مقدس گفت: خاطره‌نويسي گستره ای فراخ است كه تمام افرادي كه جنگ را در دهه 60 ديده و شنيده‌اند دربر مي‌گيرد. در واقع خاطره‌نويسي دفاع مقدس، يادآوري اتفاقات و حوادث جنگ از راه ديدن و شنيدن و نگارش آن بر روي كاغذ است.

حميد حسام با تقسيم‌بندي خاطرات دفاع مقدس به دو بخش خودنوشت و ديگرنوشت افزود: شايد برخي از صاحبان خاطره توانايي نوشتن اتفاقات سال‌هاي دفاع مقدس را نداشته باشند. افرادي هم مانند نسل جوان قلم خوبي دارند اما تجربه جنگ را نداشته‌اند بنابراين تعامل و تلاقي اين دو قشر با هم باعث رخ دادن اتفاقات خوبي در حوزه خاطره‌نويسي دفاع مقدس با عنوان گونه ديگرنوشت شده است.

اين رزمنده سال‌هاي دفاع مقدس در ادامه با تقسيم‌بندي گونه ادبی خاطره‌ به 3 بخش خاطرات «مفصل»، «ميانه» و «خرده‌خاطرات» اظهار كرد: خاطرات مفصل كه بيشتر به طيف فرماندهان، بانوان و برخي از رزمندگان دفاع مقدس تعلق دارد جايگاه و مسير خود را پيدا كرده و بازار نشر خود را دارند. خاطرات ميانه نيز از نظر كمي، كمتر از خاطرات مفصل‌اند اما اين بحث نيز در قالب كتاب منتشر مي‌شود و بازار نشر خود را پيدا كرده‌ است. در اين ميان حوزه خرده خاطرات يا خاطرات مختصر تاكنون مورد توجه نبوده و به همين سبب كنگره ملي خاطره‌نويسي دفاع مقدس در اين بخش متمركز شده است.

اين پيشكسوت حوزه ادبيات دفاع مقدس با اشاره به تنوع شخصيتي و مضموني خاطرات ارسالي به دبيرخانه اين جشنواره ادامه داد: خاطرات دفاع مقدس متعلق به يك طبقه خاص اجتماعي نيست و از كودكان تا بانوان و جانبازاني كه جنگ را تجربه كرده‌اند دربر مي‌گیرد.

سردار حميد حسام سپس به ارايه گزارشي از روند كنوني داوري نخستين كنگره ملي خاطره‌نويسي دفاع مقدس پرداخت و گفت: حدود 12 هزار و 400 اثر به دبيرخانه‌هاي جشنواره‌هاي استاني خاطره‌نويسي دفاع‌مقدس ارسال شد كه پس از داوري اين آثار توسط داوران استاني حدود 530 خاطره به دبيرخانه مركزي ارسال شد اما براي اين كه حقي از كسي ضايع نشود مجدداً تمام خاطرات را بررسي كرديم و در نهايت با اضافه شدن 100 خاطره به آثار برگزيده جشنواره‌هاي استاني، حدود 630 اثر براي نخستين كنگره ملي خاطره‌نويسي دفاع مقدس مورد داوري قرار گرفتند.

دبير علمي نخستين كنگره ملي خاطره‌نويسي دفاع‌مقدس ادامه داد: 60 درصد از اين آثار در گروه خاطرات خودنوشت و 40 درصد نيز در گروه خاطرات ديگر نوشت قرار داشتند و در نهايت 100 اثر به مرحله نهايي راه پيدا كرده و از ميان اين آثار، نویسندگان 10 خاطره خودنوشت و 10 خاطره ديگرنوشت در مراسم اختتاميه به عنوان خاطره‌نويسان برگزيده و تقديري معرفي خواهند شد.

حميد حسام در ادامه از انتشار مجموعه خاطرات برگزيده نخستين كنگره ملي خاطره‌نويسي دفاع‌مقدس خبر داد و گفت: مصطفي رحيمي، سيد محمد ميركاظمي، حسن رحيم‌پور و معصومه رامهرمزي داوري نهايي اين كنگره را برعهده داشتند.

اين نويسنده دفاع مقدس در ادامه «سوژه و موضوع»، «استناد»، «نگارش و نثر» و «تدوين» را به عنوان ملاك‌هاي داوري نخستين كنگره ملي خاطره‌نويسي دفاع‌مقدس معرفي كرد و يادآور شد: تازگي، فراز و نشيب، جذابيت، تنوع نگاه، وحدت موضوع و مضمون جزء زيرشاخه‌هاي معيار در بررسی سوژه ها و موضوع ها بوده‌اند.

حميد حسام ادامه داد: مشخص بودن زمان، مكان، اشخاص، سازمان‌ها، علميات‌ها و اعتبار روايت از نظر نقل‌قول مستقيم و غيرمستقيم نيز نشانگرهای استناد خاطرات بودند. همچنين رواني، رسايي، جزيي‌نگري، فضاسازي، پرداخت وقايع، استفاده از آرايه‌هاي ادبي با حفظ لحن و زبان راوي و دوري از شعارزدگي نيز از ديگر معيارهاي داوري كنگره ملي خاطره‌نويسي دفاع‌مقدس بوده‌اند.

حسام گفت: عنوان و شيوه ارايه اثر و بخش‌بندي خاطره نيز از معيارهاي داوري در اين كنگره بودند كه اميدواريم فضاي حوزه خاطره‌نويسي دفاع‌مقدس را در آينده با نشاط‌تر كند.

وي در پايان از برگزاري چهار نشست تخصصي خاطر‌نويسي دفاع مقدس در سراي اهل قلم ياد كرد و گفت: آيين اختتاميه نخستين كنگره ملي خاطره‌نويسي دفاع‌مقدس ساعت 15 روز 12 بهمن‌ماه در حوزه هنري برگزار خواهد شد.

خبرنگار : مريم اسدی جعفری

منبع: خبرگزاری کتاب ايران (IBNA)