هفته نامه تاريخ شفاهي
 



 
          شماره 195    |    29 بهمن 1393

   


 

تاریخ شفاهی برای مردم یا مردم برای تاریخ شفاهی


سومین نشست تخصصی جریان شناسی انقلاب اسلامی در مشهد


سفرنامه شاملو به آمریکا


خاطرات دکتر صدر بیان مگوها نیست ولی ناگفته‌های زیادی دارد


کاظمی: تاریخ شفاهی تریبون ملت است


بحث داغ خاطره نگاری انقلاب در نشست سرای اهل‌قلم


فخرزاده: دلیل حذف برخی مطالب در مصاحبه‌ها به آبروی اشخاص و امنیت ملی برمی‌گردد


تاریخ شفاهی ۵۰ سال گذشته می تواند یک رنسانس و انقلاب فرهنگی ایجاد کند


میزگرد نقد کتاب «آیندگان و روندگان» در خبرگزاری کتاب


دوازدهمین و سیزدهمین نشست تاریخ شفاهی کتاب


شماره زمستان 2015 «گذشته و حال» منتشر شد


«ما همه مورخیم» (2)


مصاحبه گام به گام با استیو جابز (2)


 



تاریخ شفاهی برای مردم یا مردم برای تاریخ شفاهی

صفحه نخست شماره 195

استفاده از تاریخ شفاهی در دهه اخیر به عنوان ابزار قدرتمند در جمع‏آوری، ساماندهی و آرشیوسازی داده‏های اطلاعاتی در حوزه‏های مختلف در کشور نهادینه شده است و امروز تاریخ شفاهی‏کاران در پی اثبات موجودیت و اهمیت کارایی تاریخ شفاهی نیستند و به نظر می‏رسد با توجه به ظرفیت‏های تاریخ شفاهی در جامعه زمان طرح موضوعات و زمینه‏های کاری جدید فرا رسیده است. یکی از محوری‏ترین سؤالات در این زمینه جایگاه مردم در تاریخ شفاهی ایران است. آیا مردم ابزاری برای جمع‏آوری و مستندسازی موضوعات هستند و یا تاریخ شفاهی وسیله‏ای برای رساندن مردم به اهداف و خواستهایشان است؟ جایگاه مردم در تاریخ کجاست؟ آیا آن‏ها می‏تواند تاثیری بر سرنوشت تاریخی خود داشته باشند؟ بررسی طرح‏های انجام شده در تاریخ شفاهی ایران نشان می‏دهد که غالب مصاحبه‏های انجام شده ماهیت تک‏گویی داشته و برپایه اهداف و کارکردهای خاص انجام شده است. حکومتی بودن تاریخ شفاهی و متمرکز شدن آن در دو سه موضوع خاص باعث شده تا کمتر ردپای مردم در کارهای انجام شده دیده شود و معدود طرح‏های تاریخ شفاهی که ماهیت جمعی و مردمی دارد مانند، مصاحبه با خانواده‏های شهدا به علت کمی برنامه‏ریزی، موفقیت محتوایی زیادی در این زمینه نداشته است.


جامعه انسانی مجموعه‏ای از درهم‏تنیدگی‏های فکری، ارتباطی است و تاریخ شفاهی از فراهم سازی زمینه برآورده کردن آرزوها، خواست‏ها و نیازهای مردمانی که دوست دارند درباره ریشه خانوادگی، تاریخ نیاکان و اماکن خود بیشتر بدانند، می‏تواند ارتباط نزدیک بین جزئیات کوچک با کلیات ‏یک جامعه‏ی ‏بزرگ به وجود آورده ‏و تاریخ نزدیک را برای جامعه مخاطبانش قابل‏فهم‏ترسازد. این نگرش باعث می‏شود تا با استفاده از تاریخ شفاهی در انجام پژوهش‏های محدود و کوچک به حوادثی که کمتر مورد توجه قرار می‏گیرد، پرداخته واستفاده از تاریخ در زندگی روزانه مردم قابل لمس گردد. در واقع این کارکرد تاریخ شفاهی کمک ‏در نوشتن و حتی ساختن تاریخ برای مردم در زمان آینده است. در ایران استفاده ‏از تاریخ شفاهی در بهترین حالت در خدمت تفسیر و تشریح واقعیات تاریخی در راستای سیاست‏های تدوین شده بوده که با خط مشی ناآگاهانه انجام شده است. کم دیده شدن مردم در بطن تاریخ‏نگاری شفاهی موضوعی است که باید مورد توجه جدی قرار گیرد. استفاده از تاریخ شفاهی در مسائلی مانند روان درمانی (‏therapeutic oral history) جامعه، پیوند وآشتی بین‏نسلی و بین‏نژادی مبین آن است که می‏تواند به عنوان ابزار جدی در خدمت مردم و حل مشکلات آن‏ها قرار گیرد. جا دارد مؤسسات و تاریخ شفاهی‏کاران با ‏تعریف طرح‏هایی درباره  جامعه، ضمن بازگشایی واقعیات تاریخی و مسائل ناشناخته، به فکر مردم، نیازها و خواسته‏های آنان نیز باشند.

دکتر ابوالفضل حسن آبادی



 
  
نام

پست الكترونيك
نظر شما
کد امنیتی

 

 

       تمام حقوق اين نشريه متعلق به سايت تاريخ شفاهي ايران [oral-history.ir] است.