هفته نامه تاريخ شفاهي
 



 
          شماره 154    |    20 فروردين 1393

   


 



نگاهی دقیق‏تر به مشارکت‏های جامعه-1

صفحه نخست شماره 154

خلاصه: این مقاله مراحل اولیه برنامه‏ریزی برای یک طرح تاریخ شفاهی و حقوق مدنی را که برای یک جامعه جهت پخش و نگهداری در رادیو طراحی شده را شرح می‏دهد. همراه با ارائه مستند پیچیدگی‏های مربوط به مشارکت در برنامه‏های یک جامعه، هم چنین بر این مسئله که چگونه عصر دیجیتال برای صدور رضایت نامه مشکل ایجاد می‏کند و توانایی ما را جهت دسترسی و پشتیبانی و استفاده از منابع محدود قول داده شده به راویان به چالش می‏کشاند، توضیح داده می‏شود.

کلیدواژه‏ها: عصر حقوق مدنی، مشارکت در جامعه، عصر دیجیتال، اخلاق، جلب رضایت و دسترسی آگاهانه، مالکیت حقوقی

تاریخ به شکل بسیار گسترده و ریشه دار در شهر پرماجرا و کوچک یلو اسپرینگز (Yellow Springs، به معنای چشمه زرد)،‏ در ایالت اوهایو جریان دارد. این شهر که در زمان جنگ دوم جهانی روستایی فرهنگی در دره اوهایو محسوب می‏شد از بدو تأسیس خود، پرچمدار مبارزه با نژادپرستی و اختلافات فرهنگی قلمداد شد. سیاهان عالی رتبه که در پایگاه هوایی رایت پترسون (Wright Patterson Air Force Base) مقیم شدند به این جامعه پیوستند و بسیاری از آنها در هنگامی که گرفتن وام مسکن بسیار دشوار بود، مستغلاتی در آن خریداری کردند. قبل از این که تحولات اجتماعی اواخر دهه 1960 رخ نمایند،‏ سیاهان، ریاست نیروی پلیس،‏ شورای روستا و مدیریت مدارس عمومی را در اختیار داشتند. اما گوناگونی نژادی یلو اسپرینگز مانع از آن نشد که مردم آن در آشفته بازار مبارزات سراسری برای حقوق مدنی اقدامی شرکت نجویند. مرکز روستا دچار شورش شد زیرا یک آرایشگر محلی از اصلاح سر یک سیاه پوست خودداری می‏کرد. در زمان این شورش،‏ یک رییس پلیس سیاه پوست، نیروهای محلی، و هم چنین جوانان پرشور کالج بر پیچیدگی بیشتر آن اوضاع آشفته افزودند. در حالی که یلو اسپرینگز از سوی بسیاری همچنان گریزگاهی برای اختلافات نژادی محسوب می‏شد، بیشتر جمعیت روستا سفیدپوست بودند و و پیوسته پولدارتر هم می‏شدند و در مدارس عمومی بی‏نظیرش پیوسته و مصرانه دیگر شاگردان رنگین پوست نتایج خوبی از نظر تحصیلی حاصل نمی‏کردند.


تحت این شرایط،‏ جای تعجب نبود که چندین سازمان به تدارک مصاحبه با اعضای این جامعه درباره گوناگونی تاریخی و معاصر یلو اسپرینگز برآمدند. یکی از آن سازمان‏ها گروه جیمز ای. مکی James A. McKee Group بود که توسط اولین رییس پلیس سیاه‏پوست روستا تأسیس شده و به دنبال بازگشت به ریشه‏های خود بود. تصور می‏شد که اولین مجموعه مصاحبه‏های ضبط شده با افراد قدیمی‏تر این جامعه که در اواخر دهه 1980 انجام شده بود در منزل یکی از اهالی قدیمی وجود داشته باشد،‏ اما جعبه‏های نوارهای کاست پیدا نشدند. به علت آسانی کار ضبط به یمن فناوری‏‏های جدید برای مصاحبه،‏ اعضای گروه به این فکر افتادند که مجموعه دیگری از این مصاحبه‏ها را جمع‏آوری‏ کنند که این کار توسط داوطلبان کانال محلی ضبط شد و به شکل مجموعه برنامه‏ از تلویزیون و به صورت آنلاین پخش گردیدند. انجمن تاریخ یلو اسپرینگز The Yellow Springs Historical Society نیز کمک کرد و گروه مطالعاتی نسب‏شناسی آفریقایی-آمریکایی گرین کانتی Greene County African American Genealogy Study Group به سیستم کتابخانه این شهر متصل شد و این خود گام بسیار مهمی همزمان با ارایه و مطرح شدن این طرح بود.


در این ضمن،‏ رادیو دولتی وایسو(۱)  WYSO که دفتر و استودیوهایش در یلو اسپرینگز قرار دارند،‏ به تازگی کار یک طرح آزمایشی آرشیو آمریکایی را به سفارش شرکت سی‏پی‏بی (Corporation of Public Broadcasting) را به پایان رسانیده بود. رادیو وایسو،‏ یکی از معدود ایستگاه‏های سراسری رادیویی آمریکا بود که داشته های خود را بر اساس فعالیت‏های تأثیرگذاری که در زمینه حقوق مدنی انجام داده بود بدست می‏آورد. این فعالیت‏ها شامل ضبط اولیه شورش یادشده در مرکز یلو اسپرینگز،‏ جلسات بلک پانتر(Black Panther) که در فضاهای دانشجویی کالج آنتیاک (Antioch College) برگزار شده بود و همینطور سخنرانی مارتین لوترکینگMartin Luther King  در گردهمایی  فارغ التحصیلی در سال 1965،‏ می‏شد.
این طرح آزمایشی به رادیو این امکان را داد تا یک بایگان (آرشیویست) استخدام کرده،‏ مجموعه‏های قبلی اش را سازماندهی نموده و مقدمات اولیه تأسیس یک مخزن دیجیتال با استفاده از استانداردهای پخش رادیو تلویزیونی دولتی را فراهم آورده است.


 رادیو وایسو سعی کرد تا همکاری بیشتری با کتابخانه عمومی گرین کانتی Greene County نموده تا از این طریق در حدود 200 ساعت ضبط‏های تازه دیجیتالی شده را به صورت اسناد و مدارک قابل خواندن برای ماشین (۲)  MARC  در آورده و از این طریق با یک جستجوی ساده کتابخانه‏ای،‏ دسترسی جهانی به داده‏های صوتی را فراهم کنند.


وقتی که دو گروه از فعالیت یکدیگر مطلع شدند،‏ رادیو وایسو در حال ارسال درخواستی به بنیاد محلی شهر برای جذب مبلغ کمی بودجه بود تا مقدمات خرید 6 بسته وسایل ضبط را آماده کرده و هم چنین طرح‏هایی را برای آموزش داوطلبانی که با کهنسالان شهر مصاحبه کنند در دست تهیه داشته باشند. این روایتهای اول شخص،‏کارهای قبلی ضبط شده را که الان به شکل دیجیتالی شده در آرشیو صوتی رادیو وایسو وجود دارند کامل می‏کنند. اولین ملاقات بین سازمان‏های متعددی که این دو کار را انجام دادند منجر به ایجاد یک اجماع شد و آن این که این گروه‏ها کنسرسیومی را تشکیل می دهند تا این کار را به انجام رسانند.

 

گام‏های اولیه:
نمایندگان هر سازمان در چارچوب یک کمیته برنامه‏ریزی با یکدیگر ملاقات نموده و یکی از معاونین رادیو وایسو (خودم) به عنوان هماهنگ کننده طرح انتخاب شد. اولین سئوالی که همان اول رک و پوست کنده پرسیده شد این بود که: هدف ما از طرح مصاحبه چه بود؟ علائق افراد حاضر در کمیته بسیار گسترده بود و از سئوالات محض تاریخی مربوط به گذشته اهالی تا سئوالات مربوط به تاریخ معاصر شهر درباره برابری نژادی و این که چگونه با آن سابقه رنگین پوستان در این شهر زندگی می‏کنند، ‏مطرح گردید. از لحاظ تاریخی نقش مستحکم رهبران سیاهپوست در شهر نقطه مشترکی  بود که از طریق آن هر چیزی در کمیته به بحث گذاشته می‏شد، ولی یک نکته مد نظر بود و آن این که نباید بر وجه سیاهپوستی آن قدر متمرکز شد که نقش شهروندان سفید پوست در زمان جنبش حقوق مدنی نادیده گرفته شود.


این مسائل ماه‏ها روی میز باقی ماندند تا در هر جلسه کمیته مجدداً مطرح و بررسی شوند. هنگامی که ما ژرفتر می اندیشیدیم که مصاحبه‏ها باید چگونه انجام شوند،‏ و تحت راهنمایی‏ها و استانداردهایی،‏ و در چه محدوده زمانی، موارد مشخصی روشن می شدند. ما تصمیم گرفتیم که بهتر آن است طرح را مرحله‏بندی کنیم. این به ما این فرصت را می‏داد که درباره مرحله اول یعنی چگونگی انجام مصاحبه بدون این که مجبور شویم احتمالات،‏ رشد و ایده های جدید را نادیده بگیریم، با آسودگی تصمیم‏گیری کنیم.

صدای لحظات سرنوشت ساز تاریخ یلو اسپرینگز، شالوده ای را پی ریزی کرد که مرحله اول طرح بر روی آن بنا گردید و به ما این امکان را داد که با جدیت بر نقاط عطف حقوق مدنی شهر متمرکز گردیم. در نتیجه،‏ در مرحله اول مصاحبه شونده‏ها خود را معرفی کردند: بسیاری از اهالی شهر که خود به طور مستقیم تجربه تلاش برای حقوق مدنی را داشتند و در حال حاضر دهه هشتم عمرشان را سپری می‏کردند. هر عضو کمیته برنامه‏ریزی افرادی را معرفی می‏کرد که فکر می‏کرد ممکن است دستی بر آتش داشته‏اند. این اسامی وارد یک لیست گسترده شدند. ما این امر را دنبال می کردیم که هر یک از اعضای کمیته برنامه‏ریزی کدام یک از اهالی را در یکی از ستون های لیست گسترده مان جای داده اند و سپس اسامی کسانی را که فکر می‏کردیم 80 ساله یا بالاتر باشند مشخص کردیم. در اولین مرحله اسامی 108 نفر برای ما مشخص شد که از این تعداد،‏ بین 20 تا 40 نفر از آنها به خاطر سن بالا و شرایط ویژه شان در اولویت مصاحبه قرار گرفتند.

 

روش مصاحبه:
ما در همان اوایل کار سند اصول و بهترین روش‏های انجمن تاریخ شفاهی [آمریکا] را به عنوان راهنمای استاندارد برای روش مصاحبه با اهالی در نظر گرفتیم. از آنجایی که بیشتر اعضاء با این سند آشنا نبودند منجر به پیش آمدن سئوالات زیادی شد که در بعضی موارد جوابی نداشت. برای مثال: آیا ضابطه مشخصی در جهت شناسایی روش‏های درست از نادرست برای مصاحبه در میان اهالی وجود دارد؟ آیا مصاحبه‏های ما توسط داوطلبان مسلط به مسائل تاریخی در تلاشی سازمان یافته جهت جمع‏آوری‏ اطلاعات تاریخی انجام گرفته است؟ ما احساس می‏کردیم که واقعاً می‏خواهیم تاریخ روستا را از طریق این مصاحبه‏ها بهتردرک کنیم - تا صداهای تاریخی بایگانی شده از تلاش‏های ما بهره مند شوند. اما آنچه که گروه واقعاً به دنبال آن بود،‏ به دست آوردن مشخصه آن زمان بود. ما به این برآورد رسیدیم که ما به دنبال سرگذشت ها بودیم: خاطراتی از مردم و مکانهایی را می‏خواستیم که دیگر وجود خارجی نداشتند و همچنین درک دقیق‏تری از لحظات ضبط شده ای که مدت ها قبل ضبط شده بودند. بنابراین،‏ ما می‏دانستیم که در حال انجام طرحی هستیم که بر وجه تاریخی متمرکز است.


 از طرف دیگر،‏ ما تشخیص دادیم که چگونه رویدادهای جاری بزودی به تاریخ تبدیل می‏شوند. بنابراین اگر راویان ما در باره مسائل معاصر صحبت می‏کردند و به روابط و تنوع نژادی موجود در یلو اسپرینگزمی پرداخت،‏ ما از آن گفتگو‏ها نیز استقبال می‏کردیم. زمان معاصر همیشه به نظرات ما درباره گذشته رنگ می‏دهد، و ما احساس کردیم اگر به این شکل در زمان فعلی اجازه آن را بدهیم و گفتگو‏ها را به سوی وضعیت فعلی زندگی دریلو اسپرینگزسوق دهیم، مجموعه مصاحبه‏های ما غنی‏تر خواهند شد (با ایجاد زمینه کاری بیشتر و اختلافات  کمتر برای محققین بعدی).


در پایان،‏ ما تصمیم گرفتیم که به مصاحبه‏هایی با رویکرد داستان زندگی روی آوریم. با استفاده از مشاوره‏های قبل از مصاحبه، راویان ما به این نتیجه خواهند رسید که آنها در طرحی شرکت می‏کنند که به خاطر منافع تاریخ حقوق مدنی اهالی به راه افتاده است. اما خواهی نخواهی مصاحبه‏ها بر اصل و نسب مصاحبه‏شونده و این که آنها چگونه جای خود را اوضاع و امور در یلو اسپرینگز یافتند، سوق داده خواهد شد. سپس مجموعه سئوالات متمرکز که کمیته برنامه‏ریزی آماده کرده ، چارچوب تمام مصاحبه‏های ما را تشکیل خواهند داد تا از این طریق باعث استحکام و غنای هر چه بیشتر موضوعات مورد بحث در مصاحبه‏های ما گردند. سپس،‏ به مصاحبه‏ها این فرصت داده خواهد شد تا به زمان معاصر کشانده شده و فرصتی برای بازخورد بیایند. در مرحله آخر،‏ مصاحبه‏کنندگان سئوالاتی درباره تبعات حوادث یا روند شکل‏گیری آنها خواهند پرسید و فرصتی را برای هر مصاحبه شونده فراهم خواهد کرد تا در مورد هر موضوعی که راجع به آن مسلط به نظر می‏رسند بیشتر صحبت کنند.


در عصر دیجیتال،‏ حجم هر مصاحبه تنها با اندازه کارت حافظه محدود می شود؛ بنابراین،‏ ما فکر کردیم که می‏توانیم آن قدر مصاحبه‏ها را گسترش دهیم تا با یک روش منسجم و سازمان دهی داده شده مسائل ناگفته آشکار شوند، چرا که ما به دنبال عمق بخشیدن به کار بودیم که با سئوالات متمرکز بر اساس سیر زمانی تاریخی  حقایق را آشکار کنند.


1- West of the Mississippi, Yellow Springs, Ohio.
2- MAchine-Readable Cataloging

ادامه دارد...

بروک برایان
Brooke Bryan
ترجمه: علی‏محمد آزاده

منبع: ohda.matrix.msu.edu


 
  
نام

پست الكترونيك
نظر شما
کد امنیتی

 

 

       تمام حقوق اين نشريه متعلق به سايت تاريخ شفاهي ايران [oral-history.ir] است.