هفته نامه تاريخ شفاهي
 



 
          شماره 119    |    29 خرداد 1392

   


 



ساکنان برلین شرقی تاریخ جنگ سرد محلی را به اشتراک می‌گذارند

صفحه نخست شماره 119

این شهر را در نمایشگاه آتیِ «برلین‌ها، ساختِ ایالات متحده آمریکا» خواهند گنجاند.

 نامِ برلین شرقی توجه مدیر موزه را به خود جلب کرد، اما دانستنی‌ها و روایت‌هایی که در آن‌جا یافت، توجه او را بیشتر جلب کرد.
هنگامی‌که ساکنان محلی شنیدند رودی لِنتز، مدیر اجرایی موزة میراث امریکایی‌آلمانی در واشنگتن دی.سی، امیدوار است که روز چهارشنبه در موزة رِدمِن هالِ برلین شرقی بخشی از تاریخ شفاهی را گردآوری کند، گروه کوچکی جمع شدند و با خوشحالی سپاسگزار بودند.
آن‌ها داستان‌های شخصی خود را به لِنتز ارائه کردند و او را با خاطرات مشاور و دیپلمات ریاست‌جمهوری، جُرج اف.کنان، معروف‌ترین ساکن برلین شرقی سرگرم ساختند. خاطرات دیگری نیز از جنگ سرد وجود داشت، دربارة نفوذ کمونیسم در هویت شهر و حتی ماجرای دختر استالین، اِسوِتلانا که مدتی را در آن‌جا سپری کرده بود.
جزئیات سفر لِنتز و اطلاعاتی که گردآوری کرد، بخشی از نمایشگاهِ «برلین‌ها، ساخت ایالات متحده آمریکا» خواهد بود. افتتاح نمایشگاه در ۲۶ژوئن، همزمان با پنجاهمین سالگرد سخنرانیِ تاریخیِ «من برلینی هستمِ(1) » جان اف.کندی خواهد بود.
طی دو سال گذشته، لِنتز و دو همکارش پیش از رسیدن به برلین شرقی، بیش از ده شهر با نام برلین را در سرتاسر کشور به‌صورت فردی بازدید کردند.

 

تصویر رودی لِنتز، مدیر اجرایی موزة میراث آلمانی‌آمریکایی در واشنگتن دی.سی، در برابر موزة رِدمِن هال واقع در خیابان کینگ در برلین شرقی. لِنتز روز چهارشنبه در بازدید از شهر با ساکنان صحبت می‌کند تا برای نمایشگاه آتیِ «برلین‌ها، ساخت ایالات متحده امریکا»، به پژوهش بپردازد.

این دومین‌بار در این ماه است که نام برلین شرقی توجه‌ها را به سوی خود جلب می‌کند. مستندی آلمانی که در ۲۶ژوئن به یادبود سخنرانیِ کندی، در آلمان پخش خواهد شد، شهری از استان آدامز را به تصویر خواهد کشاند که یکی از بسیار شهرهایی است که نام برلین را بر آن نهاده‌اند.
بر اساس مدارک موجود در انجمن حفاظت تاریخی، نام این شهر در اصل «برلین» بوده است. در سال ۱۸۲۷ با تأسیس ادارة پست، به منظور اجتناب از اشتباه‌گرفتن این شهر با شهر برلین در استان سامرست، واقع در غرب پنسیلوانیا، واژة «شرقی» را به آن اضافه کردند.
لِنتز گفت: «در مجموع بیش از بیست برلین وجود دارد، اما بعضی از آن‌ها بسیار کوچک هستند و همچون برلین شرقی در پنسیلوانیا، پیشینه‌ای ندارند. فکر می‌کنم ناگفته‌های تاریخی و حکایت‌ها و داستان‌های بسیاری وجود دارند. مانند ما که امروز متوجه شدیم، حتی در میان خودشان به‌طور کامل داستان‌ها را نمی‌دانند. بنابراین، همیشه مطالبی برای احیا و بازیابی وجود دارند.»
چارلز بیچتل که از حدود سال ۱۷۳۴ خانواده‌اش در برلین شرقی زندگی می‌کردند، یکی از آن حکایت‌ها را با ما در میان گذاشت. او گروهِ وقت خود در دانشکدة الیزابت‌تاون در طی جنگ سرد را به یاد آورد، زمانی‌که دانش‌آموزان و استادان دربارة نام زادگاهش انتقاد کردند. برلین شرقی در کانون آلمان شرقی کمونیست بود.
وین لاو که در کمیتة روز بنیانگذار برای برنامه‌ریزی مراسمِ دویست‌وپنجاهمین سالگرد شهر در سال آینده، با بیچتل همکاری ‌می‌کند، دربارة جنبش پس از جنگ جهانی دوم برای تغییر نام بعضی از بخش‌های پیرامون شهر که بازتاب‌دهندة ریشة آلمانی بودند، اطلاعاتی را در اختیار ما گذاشت.
لاو گفت: «در این‌جا جاده‌ای به نام جادة آلمانی و مدرسه‌ای به نام مدرسة ویکتوری، نه مدرسة آلمانی، وجود داشت. جاده هنوز هم وجود دارد، اما در طی جنگ مدرسه را دوباره ویکتوری نامیدند.»

 

مدیر موزه، رودی لِنتز (در سمت چپ تصویر) در کنار مورخ محلی و بازیگر نقش بنجامین فرانکلین و ساکن برلین شرقی، ریچ فاکس (در سمت راست تصویر)، روز چهارشنبه در موزة رِدمِن هال. لِنتز تا پایان پژوهش‌های خود از دوازده برلین شرقی برای نمایشگاه آتی خود بازدید خواهد کرد.

لاو همچنین زمانی‌که در برلین شرقی زندگی می‌کرد، دوستی خود را با جُرج اف. کِنان، کارشناس اتحاد جماهیر شوروی در دوران جنگ سرد حفظ کرده بود. کِنان به لاو گفته بود که به یاد نمی‌آورد پول خرید مزرعه‌اش را از کجا یافته است.
لاو گفت: «او می‌خواسته جایی بین نیویورک و واشنگتن زندگی کند. به نیویورک سفر می‌کند و پنج یا شش روز را همراه با مشاور املاکی سپری می‌کند. مشاور املاک به مزرعه‌ای در خارج از برلین شرقی که حدود هشتاد هکتار بوده، اشاره می‌کند. بنابراین او در روز آخر سفرش می‌گوید، بسیار خوب برویم و آن‌جا را ببینیم. پس از بازدید مزرعه از آن‌جا خوشش می‌آید و آن را می‌خرد.»
با این حال، وقتی لاو داستان اِسوِتلانا استالین را تعریف می‌کند، گروه بیشترین واکنش را نشان می‌دهد. معروف است که وی در ایالات متحده پناهنده می‌شود و در اوایل دهة ۱۹۶۰، تقریباً به صورت ناشناس تابستانی را در برلین شرقی می‌گذراند.

 

صبح روز چهارشنبه، مدیر موزه، رودی لِنتز (سمت چپ تصویر) در موزة رِدمِن هال با ساکنان برلین شرقی دربارة تاریخ این شهر گفت‌وگو کرد. ساکنان، نشسته از سمت چپ: بِوِرلی جِیدوس، ریچ فاکس، وین لاو، اورسِلا مارتینو و چارلز بیچتل.

لاو گفت: «دخترِ استالین دربارة آن تابستان خفقان‌آور در پنسیلوانیا کتابی نوشت. به یاد دارم پیش از اینکه این‌جا را ترک کند، ماشینی مقابل فروشگاه متوقف شد و کسی از آن پیاده شد و آن کتاب را به من داد. آن را شخصاً برای من امضاء کرده بود. فکر نمی‌کنم تعداد بسیاری از آن را پخش کرده باشد، چون به نوعی گوشه‌گیر و منزوی بود.»
پس از دیدار در رِدمِن هال، ساکنان محلی پیرامون شهر قدم زدند و داستان‌ها و سرگذشت‌های شخصی بیشتری را مبادله کردند.
بِوِرلی جِیدوس، رئیس انجمن حفاظت تاریخی برلین شرقی، گردآمدن ساکنان را سازماندهی کرد و شهردار برلین شرقی، کیت هافمن را نیز برای حضور در جلسه دعوت کرد.
جِیدوس گفت: «اهالی برای ترویج تاریخچة این شهر سخت کار می‌کنند و چند روز یا چند ماه می‌گذرد و علاقه‌مندی آن‌ها را حس نمی‌کنید و سپس ناگهان متوجه می‌شوید که آن‌ها علاقه‌مندند. اما هربار که مردم شهر را دور هم جمع می‌کنید و افرادی‌که در این‌جا بزرگ شده‌اند، می‌آیند، و تمام داستان‌هایی را که پیش از این نشنیده‌اید، می‌شنوید، شیفتة آن‌ها می‌شوید.»
لِنتز گفت بازدید دو شهر دیگر را در دستورکار خود دارد تا تعداد کل شهرهای برلین نامی را که برای نمایشگاه در نظر گرفته است، به عدد ۱۲ برسد.
نمایشگاه «برلین‌ها، ساخت ایالات متحده آمریکا» تا دسامبر۲۰۱۳ ادامه خواهد داشت و اهالی برلین شرقی را نیز برای شرکت در این نمایشگاه دعوت کردند.
«من برلینی هستم»: در مستندی آلمانی دربارة شهرهای امریکایی که نام برلین دارند، این شهر از استان آدامز تصویر خواهد شد.


نظر کارشناسِ میراث آلمانی دربارة سخنرانی جی.اف. کندی
جزئیات سفر رودی لِنتز به برلین شرقی و اطلاعاتی که گرد آورده است، بخشی از نمایشگاه «برلین‌ها، ساخت ایالات متحده آمریکا» خواهند بود که از ۲۶ ژوئن همراه با پنجاهمین سالگرد سخنرانیِ «من برلینی هستمِ» رئیس‌جمهور جان اف. کندی گشایش خواهد یافت.
لِنتز، مدیر اجرایی موزة میراث آلمانی‌امریکایی در واشنگتن دی.سی این نمایشگاه را برگزار خواهد کرد.
بیشتر وقت‌ها سخنرانیِ «من برلینی هستمِ» کندی را به سبب ترجمة آلمانی نادرستش به یاد می‌آورند.
او سعی داشت به زبان آلمانی بگوید: «من برلینی هستم»، اما اشتباهی واژه‌ای را به گفتة خود افزود که معنای جمله را به: «من دونات ژله‌ای هستم.» تغییر ‌داد.
لِنتز گفت: «ما نمی‌خواهیم شما را مسخره کنیم، اما مردم مایل‌اند مفهوم و روحیة حس همبستگی و مردم واقعی را دریابند.»


لِنتز بیشتر پیش رفت تا از ترجمة معروف کندی دفاع کند.
لِنتز گفت: «هنوز دربارة معنای آن عبارت مباحثه‌هایی می‌شود، زیرا دو تفاوت زبانی وجود دارد. «Ich bin Berliner» به معنای «من برلینی هستم» است، اما او برلینی نیست چرا که برلینی یعنی کسی که در برلین به دنیا آمده است. بنابراین، جملة وی، «Ich bin ein Berliner» به معنای «من با برلینی‌ها احساس نزدیکی می‌کنم»، درست است. به هر حال، جدای از این تفاوت زبانی، ما این سخنرانی را یکی از سخنرانی‌های بزرگ تاریخ می‌دانیم و سعی داریم خاطرة آن را گرامی بداریم.»
این نمایشگاه تاریخ شهرهای امریکایی‌ای را که نام پایتخت آلمان را برای خود برگزیدند، برجسته می‌سازد.
با بازدید لِنتز از برلین شرقی، دومین‌بار در این ماه است که نام این شهر توجه‌ها را به سوی خود جلب می‌کند.
مستند آلمانی که در ۲۶ژوئن به یادبود سخنرانی کندی پخش خواهد شد، شهر برلین شرقی استان آدامز را نیز به تصویر خواهد کشید که یکی از بسیاری شهرهایی است که نام برلین را برای آن برگزیدند.
lereed0702@gmail.com; 717-637-3736; Twitter: @lillianereed


[1]. Ich bin ein Berliner(آلمانی)

توسط: لیلیان رید

ترجمه: زهرا حسینیان

منبع: eveningsun


 
  
نام

پست الكترونيك
نظر شما
کد امنیتی

 

 

       تمام حقوق اين نشريه متعلق به سايت تاريخ شفاهي ايران [oral-history.ir] است.