یادداشتی بر نبرد کرخه کور

روایت وقایع تاثیرگذار و راهبردی در طول هشت سال جنگ تحمیلی از جمله موضوعات مورد علاقه تاریخ‏نگارانی است که به منظور حفظ ارزش‏های دفاع مقدس، دست به آفرینش آثاری می زنند که علاوه بر آگاه ساختن به نسل‏های آینده  از تاریخ جنگ هشت ساله، نام و یاد شهدا و رزمندگانی را زنده نگه دارند که دراین عرصه جانفشانی کرده‏اند.
کتاب نبرد کرخه کور که نخستین کتاب از سلسله کتاب‏های تاریخ نامه دفاع مقدس استان کرمان است برای نیل به چنین هدفی پدید آمده و تلاش کرده تا با شیوه‏ تاریخ شفاهی و با تکیه بر اسناد و منابع مکتوب، تلاش رزمندگان کرمانی و نقش اثرگذار آنان در عملیات کرخه کور را روایت کند. این کتاب که حاصل تلاش عباس میرزایی است، درست از همین نقطه صدمات فراوانی دیده است و اثری که ظرفیت زیادی برای تبدیل شدن به کتابی ماندگار و تاریخی داشته به متنی سردرگم تبدیل شده که خواننده به دشواری می‏تواند از لابلای آن نکات تاریخی مفید و منسجمی را بیرون کشیده و بدون پراکندگی ذهنی تا آخر دنبال کند.
از ظواهر امر پیداست که غرض از تألیف این کتاب آوردن نام و ذکر خاطرات برخی از رزمندگان کرمانی در بستر نبردی دشوار و راهبردی بوده است و هدف دیگری دنبال نمی‏شود. نویسنده در مقدمه کتاب، خود می‏نویسد:
«این نوشته روایتگر عملیات شهید چمران نیست... همچنین طرح ریزی عملیات را روایت نمی کند... این کتاب فقط به عملکرد رزمندگان سپاهی و بسیجی استان کرمان در عملیات [کرخه کور] می پردازد.»
معنای دیگر این عبارت آن است که این کتاب ارزش تاریخی ندارد و فقط پاسیاد رزمندگان کرمانی است.
ساختار کتاب نیز که ترکیبی از حرف و حدیث رزمندگان کرمان و یادداشت های نویسنده است، بر تشویش ذهن خواننده و گسستگی مطالب افزوده و این تغییر لحن و لهجه در کتاب و پراکنده گویی‏های فراوان، جز سردرگمی خواننده، عملکرد مفید دیگری ندارد. سخنان رزمندگان که در لابلای یادداشت‏های مؤلف با قلم و اندازه متفاوتی آورده شده، حاصل صدها ساعت مصاحبه است که طی شش ماه از 75 رزمنده گرفته شده و به جای آنکه شکلی مستندگونه به کتاب بدهد آن را تبدیل به مجموعه خاطرات پراکنده و درهم‏ریخته‏ای کرده که حتی پاورقی‏های بلند و ملال آور مؤلف نیز، که گاه از متن اصلی پیشی می‏گیرد، کمکی به درک عمکرد رزمندگان کرمان نمی‏کند.
شاید بهتر بود اطلاعات بدست آمده از دل مصاحبه‏ها به جای نقل قول مستقیم، توسط نگارنده مورد بررسی و تحقیق بیشتری قرار می‏گرفت و از آنها به عنوان ماده اولیه و اساس یک اثر تاریخی بهره برداری می‏شد و با قلم و انشای نویسنده به صورتی یکپارچه و منسجم درمی‏آمد و نگارنده در پاورقی، ارجاعات مطالب مندرج در کتاب را با ذکر نام رزمنده یا سایر اسناد و منابع مکتوب می‏آورد تا ضمن حفظ نام و یاد رزمندگان کرمانی، کتاب از ساختاری محکم و یکدست بهره‏مند باشد.

ناصر زاغری تفرشی



نام پست الكترونيك نظر شما کد امنیتی