شماره 35    |    12 مرداد 1390



تاريخ شفاهي جنگ تحميلي در ادامه مجموعه «گام به گام با انقلاب»

براي اينكه كج انديشان روش‌ها و مقاصد خود را به ما تحميل نكنند، بايد سررشته كارها را خود به دست بگيريم و براي اينكه پژوهشگران بعدي تاريخ انقلاب، خوانندگان خود را به گمراهي نكشند بايد منابع موثق و كافي در اختيار داشته باشيم. منبعي كه حكايت از ديده ها و شنيده‌هاي رويداد‌ها و وقايع مهم تاريخي كند و با صداقت بيان شود. اكبر خليلي از آن دسته نويسندگاني است كه در روزهاي اوج پيروزي انقلاب اسلامي وقايع روزانه را يادداشت‌ کرده و اعلاميه‌ها، سخنراني‌ها و مصاحبه‌ها را تا جايي كه مي‌توانسته، گردآوري كرده است. اين نويسنده داده‌ها و يادداشت هاي خود را در قالب كتابي با عنوان «گام به گام با انقلاب» در دو جلد به نگارش درآورد  و انتشارات سروش آن را به چاپ رساند. اين كتاب نخستين بار همزمان با سي‌امين سالروز پيروزي انقلاب اسلامي در 1387 به چاپ رسيد.
جلد نخست كتاب «گام به گام با انقلاب» با روز‌هاي آغازین انقلاب اسلامي شروع شده و بعد از روایت فاجعه ميدان ژاله(جمعه سياه) و كشتار دسته‌جمعي مردم به دست رژيم پهلوي در 17 شهريور 1357به 22 بهمن ماه 1357 می‌رسد. این اثر براساس يادداشت‌هاي خلیلی و اسناد مستندي كه از آنها سال‌‌ها در دست داشته روايت مي‌شود. در اين كتاب اكبر خليلي از عكس‌هايي كه خود در آن سال‌ها جمع‌آوري كرده و از آرشيو عكس‌هاي روزنامه كيهان استفاده كرده است. جلد نخست در حال حاضر با چاپ چهارم در بازار نشر موجود است.
جلد دوم كتاب «گام به گام با انقلاب» با نخستين اعلاميه رسمي امام خميني (ره) بعد از پيروزي انقلاب اسلامي در 23 بهمن ماه سال 1357 آغاز شده و تا 13 آبان ماه سال 1358، تسخير لانه جاسوسي آمريكا توسط دانشجويان پيرو خط امام را روايت مي‌كند. جلد دوم با چاپ سوم در بازار نشر موجود است.
اكبر خليلي در ادامه مجموعه كتاب «گام به گام با انقلاب» قصد دارد، رويداد‌هاي بعد از تسخير لانه جاسوسي آمريكا را شروع كند تا به روز‌هاي آغاز جنگ تحميلي برسد. اين روند را با روش تاريخ شفاهي و با استفاده از اسنادي كه در سپاه پاسداران و ارتش جمهوري اسلامي موجود است، ادامه خواهد یافت. خلیلی معتقد است: «تاكنون آثار متعددي با روش تاريخ شفاهي درباره جنگ تحميلي نوشته شده؛ درباره عمليات‌ها، رویدادها‌ و پيروزي‌هايي كه رزمندگان در جبهه‌هاي نبرد كسب كردند، اما نمي توانم همه آن 8 سال را در يك كتاب بگنجانم و باتوجه به اهميت موضوع در ميان مردم، وقايع و رويدادهاي مهم آن روزها را انتخاب كنم. اگر نيرو و توان جسماني‌ام اجازه دهد، شايد بتوانم 10 مجلد با روش تاريخ شفاهي درباره دفاع مقدس بنويسم. هرچند كه اين مسير نيازمند پژوهش بسيار و زمان است.»
وي تاكنون توانسته يادداشت‌هايي از رويداد‌هاي 31 شهريور 59(آغاز جنگ تحميلي عراق به ايران ) تا اواخر سال 1360 را جمع‌آوري كند.
«كتاب پنجم» عنوان يكي ديگر از آثار اكبر خليلي است كه خاطرات شفاهي حبيب الله عسگراولادي، را در بر دارد. او يكي از چهره‌هاي سياسي و مبارز انقلاب اسلامي و عضو شوراي مركزي حزب مؤتلفه اسلامي است. انتشارات رسالت قلم این اثر را در 1388 منتشر کرد.
نويسنده «كتاب پنجم» درباره تدوين اين اثر اظهار داشت: «مساله‌اي كه مصرّانه من را برای تدوین این کتاب به دنبال خويش مي‌كشيد، نجابت و كلي‌گويی اعضای حزب مبارز مؤتلفه اسلامی بود كه بيش از چهل سال در راه اعتلاي حقوق يك ملت مسلمان، متحمل شكنجه‌ها شده‌اند؛ ولی هيچ اثر مكتوبي از خود به جاي نگذاشته‌اند، مگر معدود كتاب‌هايي كه بعد از شهادت‌شان و با حمايت افرادي دلسوز منتشر شده است.  مصاحبه با حبيب‌الله عسگر اولادي از سال 1374 با هدف ريشه‌يابي وقايع دوران قبل و بعد از پيروزي انقلاب اسلامي و ثبت زندگي‌نامه و خاطرات وی، انجام شده است.»
اكبر خليلي نگارش جلد دوم از «كتاب پنجم» را در دست دارد. در اين جلد خاطرات حبيب‌الله عسگر اولادي، از سال 1339 تا 1342، از حادثه انجمن‌هاي ايالتي و ولايتي و قيام خونين 15 خرداد روايت مي‌شود. خليلي در حال حاضر ناشري را براي چاپ جلد دوم از «كتاب پنجم» را معرفي نكرده است.
اكبر خليلي علاوه بر فعاليت در حوزه تاريخ شفاهي چند رمان با مضامین اجتماعي، ماورايي و انقلاب اسلامي نيز در دست دارد.

فاطمه نوروند



http://www.ohwm.ir/show.php?id=694
تمام حقوق اين نشريه متعلق به سايت تاريخ شفاهي ايران [oral-history.ir] است.