ادبیات انقلاب دارای چشم‏اندازی وسیع است؛ فطری و توحیدی است؛ تأثیرگذار وتحول‏گراست؛ با عالَم بیرون یعنی به افراد و جامعه توجه دارد؛ اخلاق مدار است؛ آرمان‏گراست و یکی از مصادیق آن مفهوم انتظار است که مفهومی مشترک در بین مذاهب، ادیان و ملل جهان است؛ به عرفان هم به نوع نظری و هم به نوع عملی آن توجه دارد ولی انزواگرا نیست؛ به فرم و محتوا، توجه دارد با این شاخصه که محتوا، فرم را تعریف می‏کند؛ نوگراست؛ نگاه کلی به جهان دارد؛ نگاهش به انسان از ادبیات سایر ملل خاص‏تر است البته نه از نوع اومانیستی*؛ مردمی بودن ادبیات انقلاب، به این معنی که این ادبیات به آمال و آرزوهای مردم توجه دارد؛ ادبیات «مخصوصاً زبان خاطره» قبل از ظهور ادبیات انقلاب و دفاع مقدس خاص مرفهین بود، حال آن که پس از انقلاب این گستره در میان مردم ضعیف و مستضعف جایگاهی پیدا کرده است. چه از نظر بیان و خلق، و چه از نظر پذیرش(تاثیرگذاری و تاثیرپذیر)؛ ادبیات انقلاب و دفاع مقدس هر دو «مُولِّد» هستند چرا که از داخل آن‏ها صدها ژانر و اثر زاییده و زایش می-شوند آثاری چون؛ نمایشنامه، فیلمنامه، داستانِ کوتاه و بلند و مینی‏مال و ...؛ ادبیات برخواسته از انقلاب اسلامی، نگاه فراماسونری ندارد، به این معنی که وابسته به یک تشکیلات منظم جهانی نیست که بر ارکان دولت‏های جهان از نظر سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و ... سلطه داشته باشد؛ این ادبیات هدایت‏گر است، و خود محور نیست.

در خاتمه یک بار دیگر به یکی از ویژگی‏های مهم این ادبیات که اخلاق گرایی و اخلاق مداری است اشاره می‏کنم که همان چیزی است که امروزه در بسیاری از جوامع اکسیری کمیاب و نایاب است. (انی بعثت لاتمم مکارم الاخلاق) و تا بعد ...

* كرلیس لامنت از سخن‌پردازان برجسته اومانیسم معتقد است ماده و انرژی اساس جهان است و ماوراء‏الطبیعه وجود ندارد. غیرواقعی بودن ماوراءالطبیعه به این معناست كه اولاً در سطح بشری، انسان‌ها دارای روح غیرمادی و جاودان نیستند و ثانیاً در سطح جهانی، عالَم صاحب خدای غیرمادی و فناناپذیر نیست. با این وصف تعداد بیشتری از افراد نظر مثبتی نسبت به «اومانیسم» یا بشرانگاری دارند. مصداق این انگاره مفاهیمی چون نوع‌دوستی، صلح و برادری را به ذهن بسیاری متبادر می‌كند و حال آن که معنای فلسفی اومانیسم فراتر از این انگاره است. اومانیسم طرز تفكری است كه مفاهیم بشری را در مركز توجه و تنها هدف خود قرار می‌دهد. به عبارت دیگر بشر را به رویگردانی از خالق خویش و اهمیت دادن به خود وجودی و هویتی فرا می‌خواند. لغت اومانیسم را در یك فرهنگ لغت ساده چنین می‌یابید: «نظام فكری مبتنی بر ارزش‌ها، خصایص و اخلاقیاتی كه پنداشته می‌شود فارق از هر گونه قدرت ماوراءالطبیعی که در درون انسان وجود داشته باشد.» روشن‌ترین تعریف را از اومانیسم حامیان آن ارائه داده‌اند.

سیدولی هاشمی