شماره 59    |    19 بهمن 1390



قلم‌ها از «نيروي هوايي انقلابي» بنويسند

و باز هم روايتي ناگفته از ارتشي‌ها

«ما از شما سربازهاي امام زمان - سلام الله عليه - و قرآن تشكر مي‌كنيم. اگر شما تا حال تحت سلطه طاغوت بوديد، اميد است كه از اين به بعد زير سايه امام زمان - سلام الله عليه - و از سربازان ايشان محسوب شويد. ما از اوضاع ايران متاسفيم. از اوضاع دولت ايران تاكنون تاسفات زياد است. اين‌ها هر جنايتي كه داشتند در حق ما كردند. از بزرگترين جنايات اين‌كه با ارتش آنقدر بدرفتاري كردند. توده ارتش توده اسلامي بود و متوجه ومتعهد است لكن . . . ، بعضي از سراني كه در خدمت اجانب هستند، آن‌ها استفاده‌ها را بُردند و از اين مملكت رفتند يا مي‌روند و سايرين را محروم كردند. الان كه شما به دامن ملت برگشتيد، ملت شما را با آغوش باز مي‌پذيرد و ما سعي داريم كه شما را ان شاءالله در موقعي كه حكومت عدل پيدا شد، با كمال خوشي پذيرايي كنيم. خداوند تعالي شما را حفظ كند. ما از اين‌كه شما در راه هدف ما كوشش كرديد تشكر مي كنيم.»

اين سخنان يادگار اولين ديدار و سخنراني مستقيم امام‌خميني (ره) با پرسنل نيروي هوايي ارتش در روز نوزدهم بهمن ماه 1357 در مدرسه علوي است؛ همافران و نظامياني كه از رژيم شاهنشاهي رويگردان شده و رو به سوي انقلاب اسلامي گام برداشته‌ بودند.

با وجود اين‌كه نيروي هوايي ارتش، يكي از مراكز توجه و پشتوانه‌هاي محمدرضا پهلوي، شاه مخلوع ايران محسوب مي‌شد، يكي از پيشگامان حمايت از ورود امام‌‌خميني (ره) به ايران، پرسنل نيروي هوايي ارتش بودند و عكس‌ها، خاطرات و گزارش‌هاي خبري باقي مانده از روز دوازدهم بهمن ماه، شاهد اين مدعا هستند.

محققان و پژوهشگران نيروي هوايي ارتش در دهه‌هاي اخير، غالب تمركز خود را بر روي فعاليت‌هاي نهاجا در سال‌هاي دفاع‌مقدس قرار داده‌اند و نقش اين نيروي نظامي در روند انقلاب اسلامي آن چنان كه بايد مطرح نشده است. اين در حالي است كه نمي‌توان از تاثير بيعت پرسنل نيروي هوايي ارتش با امام‌(ره) بر تسريع روند انقلاب چشم‌پوشي كرد.

امسال براي اولين بار، اباصلت رسولي و حميدرضا تندرو، دو تن از پرسنل و محققان نيروي هوايي ارتش، خاطرات كاركنان انقلابي نهاجا از دوران مبارزه با رژيم شاهنشاهي را با حمايت سازمان عقيدتي ـ سياسي نيروي هوايي ارتش گردآوري و تدوين كرده‌اند.

براي نگارش اين كتاب، تعدادي از خلبانان و پرسنل فعال نيروي هوايي ارتش در مبارزات انقلابي دهه 1350 شناسايي و خاطرات آن‌ها به ثبت رسيده‌ است. از آن‌جايي كه فعاليت گسترده‌اي در زمينه توزيع اعلاميه‌هاي امام‌خميني (ره) در سطح نيروي هوايي ارتش وجود داشته، بسياري از آن‌ها متحمل محكوميت و حبس‌هاي طولاني شده بودند كه پس از پيروزي انقلاب اسلامي آزاد شدند و خاطرات آن‌ها در هيچ كتابي ديده نشده است.

علاوه بر اين كتاب، خاطرات پرسنل نيروي هوايي ارتش از روز نوزدهم بهمن 1357 و اولين بيعت با امام‌خميني(ره) در مدرسه رفاه هم آماده چاپ شده كه توسط انتشارات ارتش جمهوري اسلامي ايران (نشر آجا) وارد بازار نشر خواهد شد.

بر اساس خاطرات گردآوري شده از كاركنان نيروي هوايي ارتش از مراسم بيعت با امام‌خميني(ره)، تعداد زيادي از اين درجه‌داران ماه‌ها قبل از پيروزي انقلاب در شب‌نشيني‌هاي خود، رساله امام‌(ره) را مطالعه مي‌كردند و ماجراي گردهمايي كاركنان نيروي هوايي ارتش در حضور امام‌خميني(ره) نيز در همين نشست‌ها اطلاع‌رساني شده بود.

كاركنان نيروي هوايي در قالب يك گروهان در محضر امام‌خميني(ره) حاضر مي‌شوند. آن‌ها پس از رژه‌ و قرائت يك خطابه، به بنيان‌گذار انقلاب اسلامي اداي احترام مي‌كنند كه عكس ماندگار اين حركت، توسط حسين پرتوي به ثبت رسيده است.

سرهنگ احمد جنتي محب كه اكنون معاونت آموزشي پژوهشگاه علوم و معارف دفاع‌مقدس را برعهده دارد و مشغول فعاليت‌هاي علمي و دانشگاهي است، يكي از هدايت‌كنندگان حركت بيعت همافران با امام‌خميني(ره) بوده كه درباره چگونگي شكل‌گيري اين حركت مي‌گويد: «طرح‌ريزي اين ماجرا به حدود 7 ماه قبل از پيروزي انقلاب برمي‌گردد. اعلاميه‌هاي امام‌(ره) بر روي پرسنل نيروي هوايي ارتش كه شاهد مسايلي مانند مذهب‌زدايي در رژيم پهلوي، حضور ناخوشايند مستشاران خارجي به خصوص آمريكايي‌ها در ساختار نظامي و ترويج فرهنگ ابتذال در ارتش بودند، اثر گذاشت و به آن‌ها نشان داد كه مي‌توان در مقابل ظلم ايستاد و به استقلال و آزادي رسيد.»

وي در توصيف حال و هواي آن دوران ارتش يادآوري مي‌كند: «من در آن زمان، استاد الكترونيك سيستم ناوبري هواپيما براي همافران در پادگان آموزش هوايي (شهيد خضرايي كنوني) بودم و اطلاعيه‌هاي امام(ره) را به همراه برخي از درجه‌داران در بين آن‌ها پخش مي‌كرديم. در تظاهرات‌ها با لباس مبدل شركت مي‌كرديم و كارت شناسايي خود را به مردم نشان مي‌داديم تا بدانند ما ارتشي هستيم.»

اين ارتشي فعال در روزهاي انقلاب انقلاب تاكيد مي‌كند: «با ورود امام‌خميني (ره) به ايران در روز دوازدهم بهمن ماه 1357 تحركات ما هم بيشتر شد. ابتدا قرار بر اين شد كه بيعت با امام(ره) در فرودگاه مهرآباد انجام شود، اما‌ پس از مشورت با هسته مركزي روحانيون مرتبط با امام(ره) همچون شهيد آيت‌الله بهشتي و مرحوم آيت‌الله طالقاني به تعويق افتاد.»

جنتي محب با اشاره به مشخص شدن صف‌بندي ارتشي‌ها در آن روزها در قبال انقلاب اسلامي ادامه مي‌دهد: «من مسوول هماهنگي پادگان آموزش هوايي بودم. در نهايت حدود 700 يا 800 تن از پرسنل نيروي هوايي و همافران از پادگان‌هاي مختلف در روز نوزدهم بهمن ماه 1359 در محضر امام‌‌خميني (ره) رژه‌اي ماندگار رفتند. از آن‌جايي كه فعاليت ساواكي‌ها هنوز پابرچا بود، اگر كسي با دوربين از نيروها در زمان ورود به مدرسه علوي عكس مي‌گرفت، آن را معدوم مي‌كرديم و عكس معروف ثبت شده توسط حسين پرتوي، تنها سند مصور ما از آن روز است. پس از سخنراني ماندگار امام‌خميني (ره) كه پرسنل نيروي هوايي را سربازان امام زمان خواندند، ما رسماً با لباس ارتش در بين مردم در تظاهرات خياباني حضور پيدا كرديم.»

وي با ابراز ناراحتي از عدم ثبت اين خاطرات به صورت مكتوب معتقد است: «متاسفانه به خاطر روزمرگي از اين كار غافل شده‌ايم و جز دو كتابي كه نيروي هوايي ارتش به تازگي اقدام به تدوين آن‌ها كرده، هيچ اثر مدون و متمركزي دراين‌باره چاپ نشده است. البته من بايد شخصاً به نگارش چنين كتابي دست مي‌زدم كه هر بار به خاطر مسووليت‌هاي اجرايي از اين كار بازمي‌ماندم.»

معاون آموزشي پژوهشگاه علوم و معارف دفاع‌مقدس، با اشاره به تحت شعاع قرار گرفتن حوادث انقلاب مانند بيعت همافران با امام(ره) در مقابل وقوع جنگ‌تحميلي و ناديده شدن آن در حوزه كتاب تاكيد مي‌كند: «اگر ارتش با مردم در روند انقلاب همراه نمي‌شد، حمام خون به راه مي‌افتاد و عدم همراهي ارتش كشورهاي ليبي و بحرين در انقلاب مردم اين كشورها شاهد اين موضوع است و همين جا اهميت بيعت پرسنل نيروي هوايي ارتش با امام(ره) مشخص مي‌شود.»

سرهنگ احمد جنتي‌محب در ادامه خاطراتي از روزهاي نوزدهم تا بيست‌ودوم بهمن ماه و شهادت تني چند از‌ ارتشي‌هاي انقلابي، در مبارزه مسلحانه با نيروهاي ارتشي رژيم شاهنشاهي را بيان مي‌كند و مي‌گويد: «بيعت پرسنل نيروي هوايي ارتش و اتفاقات رخ داده در پادگان‌ها براي رساندن اسلحه به دست مردم و حمايت ارتش از انقلاب اسلامي، ظرفيت پژوهش و حتي نگارش رمان و فيلمنامه دارد.»

وي مي‌افزايد: «اين حركت، كار كوچكي نيست. چون بخشنامه‌اي از سوي ضد اطلاعات به ارتش ابلاغ شده بود كه بر اساس آن هر ارتشي كه با تظاهرات مردم همكاري مي‌كرد، به عنوان مجرم جنگي شناخته شده و بر اساس مقررات جنگ، اعدام مي‌شد. اما باز هم ارتشي‌ها به مقاومت خود ادامه دادند. صف‌بندي ارتش با انقلاب، روز نوزدهم بهمن ماه مشخص شد و مردم هم ديگر مهلتي به رژيم پهلوي ندادند و انقلاب اسلامي در روز بيست‌ودوم بهمن ماه به پيروزي رسيد.»

مريم اسدي جعفري

منبع: کتاب هفته، ش 320، شنبه 15 بهمن 90،ص5


http://www.ohwm.ir/show.php?id=1058
تمام حقوق اين نشريه متعلق به سايت تاريخ شفاهي ايران [oral-history.ir] است.