شماره 206    |    6 خرداد 1394

   


صادق آیینگی تاريخ و ادب انقلاب اسلامی

در میان شناسانندگان و کوششگرانِ اندک‌شمارِ ادبیات دینی/ ادبیات اسلامی/ ادبیات شیعی، نام دو تن از پیشگامانِ ادب و اندیشه شایسته‌ی یادآوری است؛ نخست استادِ بی‌همتا محمدرضا حکیمی است و دیگر شادروان دکتر صادق آئینه‌وند. در این باب استاد حکیمی را کتابی است با عنوان «ادبیات و تعهد در اسلام» که به سال 1356 در 381 صفحه منتشر شد و پس از انقلاب در چند نوبت بازچاپ گردید و به دست خواهندگان رسید. اغراق نیست اگر گفته شود شناخت مبادی و مبانی ادبیات انقلاب اسلامی، خاصّه بر پایه‌ی نگرشِ دینی، مستلزم رجوع و ارجاع و توغل در محتوا و مندرجات این اثر است.


ششمین نشست تاریخ شفاهی مطبوعات

ششمین نشست تاریخ شفاهی مطبوعات ایران است روز دوشنبه چهارم خرداد در فرهنگسرای رسانه برگزار شد. به گزارش کاوشگران روابط عمومی، در این نشست محمد ابراهیم رنجبر امیری، قدیمی‌ترین روزنامه‌فروش ایران میهمان ششمین نشست تاریخ شفاهی مطبوعات ایران بود. محمد ابراهیم رنجبر امیری متولد سال 1307 است که از سال 1316 کار فروش روزنامه را در تهران آغاز کرد. وی دارای خاطرات متعددی از فضای مدیریت و فروش مطبوعات در 78 سال گذشته است و با حافظه‌ای فوق‌العاده، روایتی متفاوت از روزنامه‌های ایران به‌ویژه روزنامه‌های اطلاعات و کیهان را در این نشست ارائه کرد.


تاریخ شفاهی با محسن رضایی- بخش سوم

پس از فتح خرمشهر، استراتژی ایران استفاده از قدرت نظامی برای تامین اهداف سیاسی بود. به این شکل که از طریق تصرف یک منطقه استراتژیک و تلاش سیاسی برای متقاعد سازی حامیان صدام، برای برکناری وی اقدام شود. در این بخش از گفت‌وگو با فرمانده پیشین سپاه، دشواری‌های بازتولید قدرت نظامی، در فرآیند جنگ طولانی و فرسایشی مورد بحث قرار گرفته است.


نقش‌آفرینی تاریخ شفاهی در موزه ملی قطر

رییس موزه‌های قطر، خانم شیخه المیثم بنت حمد بن خلیفه آل ثانی گفت که قرار است تاریخ شفاهی نقش مهمی در موزه ملی در حال ساخت قطر ایفا کند. وی در جلسه مباحثه‌ای تحت عنوان «نسل‏های فرهنگ» در شعبه دانشگاه جورج تاون در قطر گفت: «ایده ما این است که موزه‌ای شبیه یک مرکز تحقیقاتی بسازیم که مردم بتوانند به همه تفاسیر حقیقت گوش دهند.»


تاریخ شفاهی برخط(آنلاین)

من زاده عصر اینترنت هستم. همیشه در منزل ما رایانه وجود داشته است. دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه تاریخ شفاهی دانشگاه کلمبیا OHMA: Oral History Master of Arts هستم و مقالاتی در کلاس خودم خوانده‏ام که تشریح می‏کنند نویسندگان تاریخ شفاهی چگونه در گذشته روایات صوتی را ضبط و ویرایش کرده‏اند. هر بار که یکی از این مقالات را می‏خوانم با مادرم تماس می‏گیرم که در دهه‏ها‏ی 70 و 80 میلادی در زمینه‏‏ی ‏ویرایش نوارهای صوتی کار می‏کرد.


انتشار تاریخ شفاهی یک مرکز آسایشگاهی

رئيس گروه جامعه شناسی دانشگاه لتبریجLethbridge از سرگذشت اهالی استان آلبرتاي کانادا می‏گوید که در مرکز میچنرMichener زندگی کردند و در همان جا درگذشتند. کتاب دوزخ ویژه: زندگی آسایشگاهی طی سال‏های اصلاح نژادی در آلبرتا A Special Hell: Institutional Life in Alberta's Eugenic Years ، حاوی چند مصاحبه با ساکنان آسایشگاه منطقه رد دیر Red Deer در استان آلبرتاي کاناداست که بین سال‏های 1980-1950 در آن ساکن بودند.


«نیروی انسانیت و صدای بشر»، بزرگترین طرح تاریخ شفاهی در جهان

سفارت سوئیس در آمریکا در 8 می 2015 میزبان کمیته بین‏المللی صلیب سرخICRC: International Committee of the Red Cross هیأت منطقه‏ای آمریکا و کانادا و صلیب سرخ آمریکا به منظور شروع به کار و راه‌اندازی طرح «نیروی انسانیت و صدای بشر» بود. این طرح ابتکاری است که روایت‌هایی از تاثیر صلیب سرخ را نمایش می‌دهد. مکالمات این طرح توسط شرکت استوری کورپس StoryCorps به عنوان بزرگترین طرح تاریخ شفاهی در جهان ضبط شده و همچنین در مرکز فرهنگ عامه آمریکا در کتابخانه کنگره بایگانی شده است.


هرودوت و تاریخ شفاهی - 2

سنت‌های شفاهی یونان که هرودوت بر آنها تکیه داشت ظاهراً در همان محدودة زمان‌شناختی که سنت‌های سایر جوامع جاری بودند، عمل می‌شدند، لذا ابتدا می‌باید دربارة حاکمیت یک سنت شفاهی قدرتمند حماسی در یونان باستان، که قطعاً ریشه‌هایش بسیار قدیمی‌تر از عصر تاریکی است، توضیحاتی بدهیم. شاید تصور شود که این کار شرایط ویژه‌ای را پدید می‌آورد که بحث یونان باستان را به پروندة ویژه‌ای تبدیل می‌سازد. به اعتقاد من موضوع مذکور به یک خصوصیت عمومی دیگرِ سنت‌های مضبوط در کتاب هرودوت پیوند می‌خورَد که آن نیز مستلزم بحث مستقلی است؛


شماره بهار 2015 «تاریخ اجتماعی» منتشر شد

شماره بهار 2015 از سال 48ام نشریه تاریخ اجتماعی Journal of Social History منتشر شد. نشریه تاریخ اجتماعی در 1967 و به دست پیتر استرنز ( -1936) Peter Stearns بنیاد نهاده شد. او سردبیری این نشریه را ضمن تدریس و پژوهش در دانشگاه جورج میسون George Mason University دنبال می‏کرد. این نشریه به موضوع تاریخ اجتماعی در همه مناطق و در همه دوران ها می پردازد. مقالات این نشریه اغلب ترکیبی ار تحلیل های اجتماعی-تاریخی در حوزه آمریکای لاتین، آفریقا، آسیا، روسیه، غرب اروپا، و ایالات متحده هستند. تاریخ اجتماعی از جمله نشریات معتبر در این حوزه است و به خاطر تحریریه دانشگاهی خلاقش به عنوان عامل تحول‏ساز در بیشتر تحولات مهم عرصه تاریخ به معنای حرفه ای آن به شمار می رود


وقتي براي ما مي‌نويسيد...
وقتي براي هفته‌نامه الکترونيکي تاريخ شفاهي مطلبي مي‌نويسيد، دوست داريم نکته‌هايي را در نظر بگيريد.
اين هفته‌نامه نوشته‌ها و دانسته‌هاي ما را درباره مباحث مهم؛ خاطره‌گويي، خاطره‌نگاري، يادداشت‌نويسي روزانه، سفرنامه‌نويسي، وقايع‌نگاري، روزشمار نويسي و... نشان مي‌دهد. حتي براي زيرشاخه‌هاي رشته تاريخ هم جا باز کرده‌ايم؛ و چشم به راه خبرها، گزارش‌ها، مصاحبه‌ها، مقاله‌ها، يادداشت‌ها و... شما هستيم.
خوب است نام و فاميل‌تان را کامل بنويسيد. سابقه علمي و نشاني الکترونيکي را هم حتماً بنويسيد، چکيده مقاله‌ها هم که جاي خود دارد!
به ما اجازه بدهيد دست‌مان براي ويرايش، اصلاح، چينش و ترجمه مطالب شما باز باشد. در اين‌باره با خودتان هم مشورت خواهيم کرد.
دل‌مان مي‌خواهد شأن علمي و ادبي تاريخ شفاهي و اين هفته‌نامه، با نوشته‌هاي متين و موقر شما حفظ شود. حيف است خداي نکرده قلم‌مان از دايره اخلاق بيرون برود.

 


 

◄ انتشار 27 عنوان تاریخ شفاهی در گیلان
◄ حضور دبیران تاریخ در کارگاه تاریخ شفاهی
◄ بررسی تفاوت رویکرد پژوهش‌های تاریخی و خاطره نگاری در کارگاه تاریخ شفاهی
◄ مادران شهید به مرتضی سرهنگی جایزه دادند
◄ كتابی که دو میلیون نفر خوانده‌اند، به خط سیریلیك هم منتشر می‌شود
◄ برپایی نمایشگاه «آیینه نهضت (1552)» به مناسبت سالگرد قیام 15 خرداد
◄ معرفی۶۵۰ اثر در نمایشگاه تازه‌های كتابخانه دفتر ادبیات انقلاب
◄ راه‌اندازی دبیرخانه دائمی مجمع بانوان راوی
◄ انتشار تقویم تاریخ دی 1361
◄ معرفی برگزیدگان جشنواره کتاب سال دفاع مقدس لرستان
◄ امضای تفاهمنامه تدوین تاریخ انقلاب اسلامی در ایلام
◄ انتشار سفرنامه تصویری گروهی از عکاسان و خبرنگاران 
◄ فراخوان همایش «ضرورت گفت‌وگو در علوم انسانی: مطالعات میان رشته‌ای»



نظریه تاریخ شفاهی-۴۳
نویسنده: لین آبرامز
Lynn Abrams
مترجم: علی فتحعلی آشتیانی


اما همین تحقیقات به ما نشان می‌دهند که بین داستا‌ن‌های خاطره‌آمیز شخصی و گفتمان اساساً یک رابطة گفتگومحور یا به عبارتی کنشِ دو سویه حاکم است. کار مردم این نیست که گفتمان‌های غالب را صرفاً انتخاب کنند، بلکه آنان با توسل به چنین گفتمان‌هایی روایت زندگی‌شان را شکل و به مصاحبه‌گر تحویل می‌دهند. بی‌تردید شکاف یا تنش‌هایی بین گزارش‌های فردی و بازنمایی‌های عمومی یا غالب وجود دارد که سر و کله‌شان در بافت مصاحبه پیدا می‌شود. شاید عبور از این شکاف‌ها یا حل و فصل تنش‌های مذکور دشوار باشد. پاسخگویان در چنین مواقعی معذب می‌شوند و از اینکه نمی‌توانند تجربة ذهنی‌شان را با گفتمان غالب همراستا کنند از نظر روانی به هم می‌ریزند. مثلاً در تحقیقات خانم سامرفیلد می‌بینیم که برخی از زنان در پاسخ به سؤال‌های مربوط به نقش آنها در زمان جنگ قادر نبودند عناصر متضاد تجربه‌های‌شان را با هم آشتی بدهند. زنی که با اعتماد به نفس از نقش خود به عنوان تعمیرکار هواپیما در سال‌های جنگ سخن می‌گفت-هویتی که در قاب انگاره‌های عمومی «فمینیسم میهن‌پرست» (1) در آن زمان تقویت می‌شد-وقتی به موضوع بازگشت به وظایف خانگی پس از جنگ و تقلایش برای هماهنگ‌سازی کار و نگهداری از فرزندان رسید، به تته‌پته افتاده بود.(2)
از نتایج مطالعات تامسون دربارة سربازانِ شرکت‌کننده در عملیات گالیپولی در جنگ جهانی اول بسیار استفاده شده است. وی در این تحقیق بی‌نظیر، شکاف تفسیری بین خاطرة ملی و روایت‌های شخصی را نمایان ساخته، ارزشِ نظریة مدار فرهنگی را تبیین می‌کند و به ما نشان می‌دهد که دید ما نسبت به شیوه‌های مورد استفادة انسان‌ها در ساخت روایت‌های‌شان در طول زمان و در نسبت با هنجارهای متغیر عمومی چگونه با نظریة اطمینان خاطر، تیزتر و عمیق‌تر می‌شود. در استرالیا از ماجرای عملیات آنزاک اسطورة شگفت‌انگیزی ساخته‌اند. روز آنزاک در واقع به مناسبت گرامیداشت فداکاری سربازان استرالیایی است که در سال‌های جنگ اول و دوم جهانی برای دفاع از موجودیت امپراتوری بریتانیا در مناطق دور از وطن وارد نبرد شدند و ده‌ها هزار تن از آنان جان خود را در این راه گذاشتند. روز آنزاک از سال 1945 تا به امروز نماد هویت و منش ملی استرالیایی‌ها شده است و بازتاب ویژه و گسترده‌ای در تلویزیون و رسانه‌های مکتوب می‌یابد. تامسون در مطالعات خود به موضوع مردانی ملقب به «سنگرکنان»(3)  و نقش آنها در پیاده شدن نیرو در گالیپولی در سال 1915 پرداخته و رابطة پیچیدة بین اسطورة ملی مردانگی استرالیایی را که در بطن این واژه و داستان‌هایِ شخصی برخی از کهنه‌سربازانِ عملیات آنزاک جاودانه شده است، به دقت مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌دهد.




 
 

       تمام حقوق اين نشريه متعلق به سايت تاريخ شفاهي ايران [oral-history.ir] است.