اعتراض نویسنده دا به مترجم انگلیسی این کتاب

سیده اعظم حسینی: با حذف و کنار گذاشتن نویسنده کتاب، نه تنها حقوق مولف تضییع شده بلکه جایگاه علمی و ادبی این کتاب مخدوش شده است. اخیراً هم یک اتفاق خوب دیگر برای کتاب «دا» رخ داد و آنهم ترجمه به زبان انگلیسی این کتاب توسط دکتر پال اسپراکمن آمریکایی بود. به همین مناسبت روز یکشنبه 20 مهرماه در سالن سلمان هراتی حوزه هنری یک مراسم رونمایی از این کتاب با حضور دکتر اسپراکمن، همسرش، علیرضا قزوه، خانم سید زهرا حسینی(راوی اثر) و اصحاب دیگر ادبیات و رسانه و کارمندان حوزه هنری برگزار شد. سوای چرایی غایبان بزرگ جلسه، مثل محسن مومنی ریاست حوزه هنری، مرتضی سرهنگی مدیر دفتر ادبیات و هنر مقاومت، محمد حمزه زاده مدیر عامل انتشارات سوره مهر، همه رویدادهای این مراسم و اطلاع‌رسانی‌های بعد از آن خوب بود به جز یک موضوع! یک نکته مبهم و گنگ که تقریباً همه خبرگزاری‌ها و گزارشگران تلویزیونی از آن غافل شدند.

نقد و نظری بر نشریه نگین ایران شماره 46

تاریخ شفاهی فرماندهان با کدام معنا به کدام پنداشت؟ به لطف یکی از دوستان، شماره‌ی جدید نشریه نگین ایران (46) به دست من رسید. با مشاهده و مرور بر مندرجات نگین 46، به نظر می‌رسد مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس سپاه پاسداران (که سابقاً مرکز مطالعات و تحقیقات جنگ نامیده می‌شد)، برای انجام پژوهشهای تاریخی جنگ به مقوله‌ی تاریخ شفاهی ورود کرده و به استقبال این روش و رویکرد رفته است. از این‌رو، شاید بتوان این شماره از نگین ایران را شبه ‌ویژه‌نامه‌ای از این منظر خواند که نحوه‌ی تلقی و عمل مسئولان مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس را از تاریخ شفاهی نمایان می‌کند.

فریادی در برهوت-۲

بخشی از خاطرات مرحوم دکتر مهدی فضلی‏‏نژاد‏ به وقایع انقلاب اسلامی در مشهد اختصاص دارد. وی با بیان خاطراتی از انقلاب به نقش پزشکان در انقلاب اشاره دارند. جریان حضور پزشکان مشهد در انقلاب اسلامی و حمله به بخش اطفال بیمارستان امام رضا(ع) موجب می‏شود تا انعکاس این موضوع در نشریات خارج کشور تحت عنوان انقلاب سفید پوشان باشد.

زنان جهان: ظهور زنان دیپلمات

کتاب خانم «هلن مک کارتی» بنام «زنان جهان: ظهور زنان دیپلمات» نشان می‌دهد زنان در انگلیس از ابتدا برای تصدی پست‌های سیاسی با مشکلات فراوانی روبرو بوده‌اند. هنگامی که در سال 1933 به دلیل طرح این پرسش که آیا درهای حوزه دیپلماتیک و کنسول‌گری‌ها می‌تواند به روی زنان باز شود، بسیار آشکار بود که زنان از این حوزه دور نگه داشته می‌شوند. تا فوریه سال 1934 که کمیته پذیرش زنان تشکیل شد، اعتراضات بی‌وقفه‌ای در این عرصه صورت گرفت. مخالفان استدلال‌هایی داشتند نظیر اینکه استخدام زنان مستلزم امکانات رفاهی جداگانه‌ و هزینه اضافه است و یا اینکه آن‌ها از پس این امور بر نمی‌آیند. در ابتدا یک جنبش فمینیستی برای در هم شکستن چنین استدلال‌هایی تشکیل شد.

کارگاه «مبانی نظری و عملی تاریخ شفاهی»

تاریخ شفاهی با ماهیت بین رشته ای هم اکنون از جایگاه ویژه‌ای در مراکز علمی و تحقیقاتی جهان برخوردار می باشد و از آن می توان در جهت ثبت و ضبط دستاوردها و تجارب و دیدگاه های علمی تمامی دست اندرکاران و مطلعین حوزه های مختلف علوم انسانی در تمام سازمانها استفاده شود. تربیت نیروهای متخصص در حوزه تاریخ شفاهی هم به دلیل اشتغال زایی و هم به دلیل ثبت و ضبط دستاوردها و تجارب مراکز از اهمیت بالایی برخوردار است.

کارگاه تاریخ شفاهی، پزشکی و سلامت 2014-2015

این کارگاه با همکاری مرکز برنامه‏ریزی روایات پزشکی و مرکز برنامه‏ریزی تاریخ شفاهی دانشگاه کلمبیا در مقطع کارشناسی ارشد در خصوص تلاقی تاریخ شفاهی، پزشکی و سلامت به کاوش خواهد پرداخت. بر اساس تجربیات متخصصین سلامت عمومی، با استفاده از تاریخ شفاهی،‏ می‏توان به دانش و دیدگاه جدیدی از سلامت و زندگی اجتماعی دست یافت. متخصصین روایات پزشکی، برای درک و گسترش ارتباط بین بیمار و روایات قبلی از افراد معلول یا دارای جنون و بیماری‏های ذهنی، به جستجودرتاریخ شفاهی‏ می پردازند.

انجمن مطالعات فرهنگی، کارگروه قوم شناسی 2014

کارگروه بررسی‏های قومی در انجمن مطالعات فرهنگی، در سیزدهمین همایش سالانه خود در ریورساید از طرح‏ها و طرح‏های پیشنهادی مربوطه دعوت به عمل می‏آورد. در اینجا کارگروه مطالعات قومی، بررسی می‏کند که آیا این تحقیقات، مطالعات فرهنگی را شفاف سازی می‏کند؟ ما از افراد و گروه‏ها درخواست کردیم که طرح‏ها و مقالات پیشنهادی خود را در این راستا ارائه دهند.گروه‏ها بر سر موضوعات موقت،کارگاه‏ها وتقسیم مهارت‏ها (کارگاه‏های عملی)، به مذاکره می‏پردازند. با این که از طرح‏های مربوط به موضوع امسال استقبال می‏کنیم، اما طرح‏هایی با موضوعات دیگر نیز می‏توانند شرکت کنند.

مدیر مدرسه سابق و قاضی یوتا در میان سیاهان آمریکایی در طرح داستان‏سرایی

مدیر سابق مدرسه در وست‏ها‏یWest High، و قاضی امروز در سالت لیک کانتی Salt Lake County به اوباما، مایا آنگلو Maya Angelou و دیگر سیاه پوستان آمریکایی در طرح داستان سرایی پیوست. جویس گری Joyce Gray در دهه 1960 ویرجینیا Virginia دانشجو بود و از در پشتی رستوران که بر آن نوشته بود «رنگین پوستان» وارد رستوران شد. او با دانشجویان رفیقش در کانتر وول وورت Woolworth برای اعتراض در مقابل تبعیض نژادی بست نشستند.

بررسی تاثیر تغییر محل کار از تولیدی پارچه به تولیدی لباس

سال‏های 1920 تا 1950 در تاریخ شهر فال ریور(Fall River) دورۀپرتنش تغییر، تحمل سختی و حیات دوباره بود. دوره‏ای که در آن نابودی صنعت تولید پارچه، رکود بزرگ و پیدایش مشاغل تحت سیطره زنان مشغول در تولید لباس-که به مشاغل سوزنی معروف شد– بر زندگی تعداد بی‏شماری از زنان کارگر در این شهر تاثیر گذاشت. صدای بسیاری از این زنان خاموش شده است اما دیگران هنوز داستان‏های جالبی برای گفتن دارند و انجمن تاریخی فال ریور به زودی در مطالعه ای به نام «زنان کارگر: تاریخ شفاهی طبقه کارگران زن فال ریور طی سال‏های 1950-1920» آن را ضبط خواهد کرد.

شماره پاییز 2014 نشریه کارگاه تاریخ منتشر شد

شماره پاییر 2014 نشریه کارگاه تاریخ (History Workshop Journal) منتشر شد. نشریه کارگاه تاریخ در واقع نشریه جنبشی به نام «کارگاه تاریخ» است که توسط رافائل ساموئل Rafael Samuel (1996-1934)، تاریخ‏نگار مارکسیست بریتانیایی بنیان گذاشته شد. نقش اصلی این جنبش ترویج شیوه‏ای از تاریخ‏نگاری بود که با عنوان‏هایی چون «تاریخ از دید پایین‏دست»، «تاریخ اجتماعی»، «تاریخ روزمره» و یا «تاریخ مردم» خوانده می‏شود. ساموئل خود این جنبش را چنین تعریف می‏کند: «بر این باورم که تاریخ یک کار مشترک است و یا باید باشد، به گونه‏ای که پژوهشگر، بایگان اسناد، کتابدار، و آموزگار، فرد علاقمند «خودکار» و تاریخ‏نگار محلی، انجمن‏های تاریخ خانوادگی و باستانشناسان منفرد، همه را باید یه یک میزان در آن دخیل کرد.»

وقتي براي ما مي‌نويسيد...
وقتي براي هفته‌نامه الکترونيکي تاريخ شفاهي مطلبي مي‌نويسيد، دوست داريم نکته‌هايي را در نظر بگيريد.
اين هفته‌نامه نوشته‌ها و دانسته‌هاي ما را درباره مباحث مهم؛ خاطره‌گويي، خاطره‌نگاري، يادداشت‌نويسي روزانه، سفرنامه‌نويسي، وقايع‌نگاري، روزشمار نويسي و... نشان مي‌دهد. حتي براي زيرشاخه‌هاي رشته تاريخ هم جا باز کرده‌ايم؛ و چشم به راه خبرها، گزارش‌ها، مصاحبه‌ها، مقاله‌ها، يادداشت‌ها و... شما هستيم.
خوب است نام و فاميل‌تان را کامل بنويسيد. سابقه علمي و نشاني الکترونيکي را هم حتماً بنويسيد، چکيده مقاله‌ها هم که جاي خود دارد!
به ما اجازه بدهيد دست‌مان براي ويرايش، اصلاح، چينش و ترجمه مطالب شما باز باشد. در اين‌باره با خودتان هم مشورت خواهيم کرد.
دل‌مان مي‌خواهد شأن علمي و ادبي تاريخ شفاهي و اين هفته‌نامه، با نوشته‌هاي متين و موقر شما حفظ شود. حيف است خداي نکرده قلم‌مان از دايره اخلاق بيرون برود.

● ثبت 2 هزار و 250 دقیقه تاریخ شفاهی در شش ماه

● آغاز طرح گرد‌آوری تاریخ شفاهی شهر اراک

● «شناسنامه» تاریخ شفاهی انقلاب محسوب می‌شود

● بررسی بن مایه‌های داستانی در تاریخ شفاهی انقلاب

● برگزاری کارگاه آموزشی فنون و مهارت‌های مصاحبه پژوهشی

● نباید هرآنچه در اسناد ساواک آمده به عنوان سند قطعی حساب شود

● مرتضی سرهنگی از دیپلماسی ادبی در حوزه ادبیات جنگ گفت

● خاطره‌گویی جمعی از اسرای ایرانی در بند القاعده لیبی

● نگارش زندگینامه‌های «شخصیت‌های مانا» ادامه دارد

● انتشار نقد چند کتاب خاطرات سیاسی

● «دفترچه خاطراتی از افغانستان» پاورقی شد

● صدویازدهمین برنده نوبل ادبیات، ارتباط خاصی با خاطرات دارد

● فینالیست‌های جایزه 20 هزار پوندی کتاب‌های بیوگرافی و خاطرات

نظریه تاریخ شفاهی-۱۶
نویسنده: لین آبرامز
Lynn Abrams
مترجم: علی فتحعلی آشتیانی

---

ذهنیت
به دانشجویان رشتة تاریخ می‌آموزند که همه منابع دارای ماهیت ذهنی هستند، یعنی از نقطه‌نظر خاصی بیان شده‌اند، و به آنها می‌فهمانند که منظر یا نقطه‌نظر انسان‌ها نقش مؤثری در تفسیر منابع ایفا می‌کند. پس ذهنیت، دست کم در این معنا، صرفاً به تاریخ شفاهی تعلق ندارد، اما وقتی ذهنیت را «تعریف یا تفسیر چیزی از طریق ذهن» معنا کردیم، دست روی خصوصیت اصلی تاریخ شفاهی گذاشته‌ایم. مورخ شفاهی صرفاً به جستجوی «حقایق» نمی‌پردازد، بلکه آشکارسازی واکنش‌های عاطفی، کشف دیدگاه‌های سیاسی و ذهنیتِ نهفته در وجود انسان نیز برایش اهمیت دارند. ما در پیِ پادزهری برای گزارش‌های تعمیم‌داده‌شده از رویدادها یا محک زدن آن دسته از روایت‌هایی هستیم که به دست قدرتمداران و فاتحان نوشته شده‌اند، به همین علت است که تجربه‌های شخصی انسان‌ها را می‌کاویم. مورخ شفاهی برای پرده‌برداری از روی ذهنیت انسان‌ها حاضر است از جانش مایه بگذارد. ما ابتدا می‌پرسیم «چه شد؟» و پس از شنیدن روایت راوی از رویداد، از او می‌پرسیم «آن موقع چه احساسی داشتی؟» مصاحبه‌شونده‌مان را تشویق می‌کنیم تا رویداد گذشته را «از منظر خودش» بیان نموده و «نظر یا احساس کنونی‌اش» را به ما بگوید. در نتیجه، تاریخ شفاهی بین معنای رویداد در ذهن افراد، مردم یا کل ملل دنیا و ذهن مورخ پل می‌زند. پورتلی در سخن مشهوری گفته است:«تاریخ شفاهی فقط از کنش‌های مردم در گذشته به ما خبر نمی‌دهد، بلکه خواست مردم، باوری که در حین بروز کنش داشتند، و نظر کنونی‌شان دربارة آن کنش‌ها را آشکار می‌سازد».(1) راوی در این ماجرا به طوری جدی در خویشتن خویش می‌اندیشید و همین امر نیز مصاحبة تاریخ شفاهی و منابع تولیدشده در این مسیر را عملاً از تمام منابع مورد رجوع مورخان متمایز می‌نماید. 

        
خاطره
ذهنیت‌مدار بودن منابع شفاهی بدین معناست که در ردیف اسناد خاطره‌ای طبقه‌بندی می‌شوند. در واقع بسیاری دیگر از اسناد تاریخی نیز کم و بیش به دنبال کنکاش در خاطرات شکل می‌گیرند؛ مانند خلاصه مذاکرات جلسات دولتی، سندهای حقوقی، رپرتاژهای مطبوعاتی، خاطرات منتشرشده و یادداشت‌های روزانه.(2)  تا پیش از اختراع ضبط صوت، مردم یادداشت‌های خود را یا در حین واقعه یا بعد از آن می‌نوشتند. اما این اسناد به شکل مکتوب خود برای مورخان ارزش مراجعه دارند و آنان نیز غالباً فراموش می‌کنند که خاطره و نقیصه‌هایش ممکن است در  این اسناد تأثیری به جای گذاشته باشند. لذا احتمال بی‌دقتی و پیش‌دواری در هر منبع مستندی منتفی نیست. البته مورخان شفاهی به این قضیه نه به دیده مسئله یا تهدید بلکه به دیده فرصت باید بنگرند. خاطره علیرغم تغییرپذیری، ناپایداری و نارسایی‌هایش، محور اصلی رویه و تحلیل‌های ماست. می‌خواهیم بدانیم چرا مردم خاطرات‌شان را به یاد آورده و یا فراموش می‌کنند، چه تحریفات یا اشتباهاتی از آنان سر می‌زند و «علت» این وقایع را از آنها بپرسیم. کاربرد خاطره توسط مورخان شفاهی در چنین بستری است که آن را از سایر گونه‌های پژوهش‌های تاریخی جدا می‌سازد.